جزیــره کیـش

این جزیره بیضی شکل با مساحت ۷ / ۸۹ کیلومتر مربع و با طول ۶ / ۱۵ و عرض ۷ کیلومتر ، در جنوب غربی بندرعباس و در میان آب های نیلگون خلیج فارس واقع شده است. فاصله دریایی این جزیره تا بندرلنگه پنجاه مایل دریایی است. جزیره کیش از نظر محیط زیست طبیعی، یکی از بکرترین مناطق خلیج فارس است.
سواحل کم نظیر این جزیره مرجانی، نه تنها در فصول گوناگون سال، بلکه در طول یک روز،‌ در ساعات مختلف جلوه‌های بدیع و گونا‌گون و بسیار زیبایی از طبیعت را به تماشا می‌گذارند. سواحل کیش در شرق ، شمال شرقی و جنوب از زیباترین سواحل جهان است. در سواحل جنوب غربی آن زیباترین منظره غروب خورشید را می توان دید.
از جمله نقاط دیدنی جزیره کیش آکواریوم بزرگ آن است که در گوشه شرقی جزیره، با معماری زیبا قرار دارد و گونه‌های مختلف ماهیان و آبزیان اطراف جزیره در آن به تماشا گذارده شده است. قریب به هفتاد نوع ماهی های تزئینی در این آکواریوم وجود دارد که از نظر شکل و رنگ پولک ‌ها و زیبایی ظاهری، کم نظیر و برخی از آنها نیز بسیار کمیاب هستند. علاوه بر این،مرکز پرورش و کشت مروارید کیش یکی از جذاب ‌ترین دیدنی ‌های این جزیره است. اسکله تفریحی جزیره کیش با امکانات مفید و منحصر در بخش جنوبی جزیره، از دیگر جاذبه‌ های کیش است.
در این اسکله سرگرمی‌ هایی از قبیل گردش در روی آب با قایق کف شیشه‌ای که از بالای آن می‌توان عبور گروهی ماهی‌ ها و زیبایی ‌های دنیای زیر آب را مشاهده کرد ‌همچنین امکانات ورزش اسکی روی آب برای علاقه ‌مندان فراهم شده است. تفریح غواصی نیز از جمله تفریحات به یادماندنی است که در آب ‌های گرم خلیج فارس همراه راهنمایان مجرب امکان‌پذیر است. در کنار اسکله‌ تفریحی، پیست دوچرخه ‌سواری نیز در پیرامون جزیره احداث شده است.
در این مجموعه (اسکله تفریحی) امکان بازدید از هتل بزرگ کیش و ساختمان ساحلی وجود دارد. همچنین در اطراف یکی از کهنسال ‌ترین درختان جزیره، مجموعه‌ای تفریحی و دیدنی ایجاد شده که به مجموعه درخت سبز معروف است و از جمله مراکز زیبا و جذاب جزیره کیش می‌باشد که مسافران بسیاری را به خود جذب می‌کند.
جزیره کیش همچنین معماری خاصی را به نمایش گذاشته است که برای هر تازه واردی جالب و در خور تحسین می باشد. معماری کیش دو شکل متمایز دارد؛ یکی معماری سنتی و دیگری معماری مدرن. معماری سنتی جالب توجه است و مصالح آن غالباً از سنگ ‌های مرجانی موجود در جزیره تشکیل شده است. معماری جدید و مدرن جزیره نیز تقلیدی از معماری بومی و سنتی آن است که نمونه آن در "صفین" دیده می‌شود. تنها تفاوتی که میان خانه‌‌های جدید و قدیم وجود دارد، پراکندگی نسبی و تنوع ارتفاع آنها است. علاوه بر آن، معابر عمومی جدید به نسبت وسیع‌ تر از معابر بخش قدیمی هستند.
وسیله رفت و آمد به کیش، کشتی و هواپیما است که از طریق پرواز از تهران ، شیراز یا بندر عباس صورت می‌گیرد. از جمله امکانات موجود در این جزیره می‌توان به هتل سه طبقه،‌ هتل کیش، کلبه‌های ویلایی چهارکاخ از مجموعه کاخ‌ها، یک رستوران ساحلی همراه با یک سلسله ویلاهای خصوصی و توریستی مدرن و غیره اشاره کرد. افزون بر این، جزیره کیش دارای امکاناتی از قبیل قایقرانی شهربازی، بازارها، مراکز عمده خرید و فروش نیز می‌باشد. جزیره کیش همچنین اولین بندر آزاد تجاری ایران است که امروزه به طور روزانه هزاران نفر جهت خرید و دیدار از زیبایی های طبیعی این جزیره به سمت کیش عزیمت می کنند . ‌
● تالار نخل‌
تالار نخل، تالاری است روباز با گنجایش ۳۰۰ نفر تماشاچی برای نمایش فیلم های ‌سینمایی و اجرای نمایش. در این تالار امکانات مناسبی جهت نمایش فیلم های ۳۰ ‌میلی‌متری وجود دارد.‌
● درخت لور ‌
درختان محلی جزیره ، به عنوان گنجینه های طبیعی جذاب و زیبا هستند.درخت لور یا ‌انجیر معابد، معروفترین درخت جزیره است. این نوع درخت در نواحی جنوبی ایران ‌رشـد مـی کند، پــــوست کهنسال درخت لـــــــور، بـــــرگها وریشه هــــــــایش که از بدنـــــــه اصلی آن ‌آویزان هستند،آن را از سایرانواع درختان متمایز می سازد.این درختان ریشه هایشان ‌طوری رشد می کند که مانند چتری برروی زمین سایه می افکند و ممکن است تا چند صد سال عمر کنند‌
● شهر باستانی حریره ‌
گستره پستی و بلندی‌ها و خرابه‌های شهر قدیمی حریره حدود ۱۲۰ هکتار وسعت دارد. این وسعت بازگو کننده این مطلب است که روزگاری شهری بزرگ و آباد در این منطقه وجود داشته و جمعیت کثیری را در خود جای می داده است. آن چه امروز از این شهر بر جای مانده حجمی از معماری شهری است. اما به ندرت طاق‌ها، ‌پوشش‌ها و سقف‌های سالم بر جای مانده است، جز در پاره‌ای موارد پوشش‌های طاقی شکل سنگی از گزند تخریب در امان مانده است.
بندر شهر تاریخی حریره یک شهر یکپارچه و متمرکز با معماری برونگرا بوده و از معماری دفاعی و درونگرای دیگر شهرهای تاریخی ایران در آن، نشانی نیست. انتخاب این بخش از جزیره برای ایجاد شهر حریره، طبیعی ترین و معقول ترین انتخاب بوده است چرا که ساحل صخره‌ای مرتفع آن از سطح دریا تقریبا ده متر بلندتر است و وجود سه خلیج و دماغه که نقش بندرگاه طبیعی را دارد و نیز دریای نسبتا آرام تر از دیگر کرانه‌ها و سواحل جزیره، خود عامل شکل گیری شهر در ساحل شمالی شده است.
تاکنون عملیات اکتشافی باستان شناسی بقایای شهر تاریخی حریره در سه مجموعه مجزا ‌انجام شده است. خانه اعیانی: خانه اعیانی یادآور خانه های چندخانوار قدیمی در داخل فلات ایران و در شهرهایی چون یزد، اصفهان و کاشان است و یکی از نمونه های قدیمی مسکن جمعی در حاشیه خلیج فارس محسوب می شود.
علاوه بر وسعت خانه و ‌فضاهای مختلف و متنوع آن، کاشی‌های ستاره‌ای شکل که در این خانه به دست آمده ، همانند کاشی‌هایی است که برای زینت بناهای مهم ایلخانی ایران همچون تخت سلیمان و سلطانیه به کار رفته است. پیدایی این مقدار کاشی که یقینا عنصر وارداتی به جزیره است، نشان می‌دهد که این عمارت به یکی از ثروتمندان کیش تعلق ‌داشته است. بخش کارگاهی و صنعتی: این مجموعه درست در کنار دریا ساخته شده است و دارای معماری و فضاهای ناشناخته‌ای می باشد. مجموعه کانال های افقی زیرزمینی و چاه‌های متعدد در گوشه و کنار، مجموعه بسیار جالب و نادری را ‌تشکیل می‌دهند که هنوز عملکرد آنها روشن نیست، اما به نظر می‌رسد که ارتباط مستقیم، با فعالیت های صیادی (صید ماهی، مروارید و مرجان) داشته و برای دسترسی آسان‌تر به دریا احداث گردیده‌اند. شاید هم بتوان فرض کرد که این ‌راهروها و کانال‌ها راه‌های مخفی بوده است که در مواقع هجوم و حمله، اهالی شهر می‌توانسته‌اند به طور اضطراری از آن ها استفاده کنند.
● شهر زیرزمینی کاریز ‌
قنات کیش بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و آب شیرین قابل شرب ساکنان جزیره را ‌تامین می کرده ولی اکنون به یک شهر زیر زمینی شگفت انگیز بدل شده که بیش از ‌۱۰۰۰۰ متر مربع وسعت دارد. کارگزاران با تجربه زحمت تمام طراحی های آن را ‌کشیده و می کوشند تا در پروژه بازسازی قنات کیش که اکنون کاریز کیش خوانده می ‌شود ضمن حفظ بافت تاریخی آن کاربری های جدیدی از این شهر زیر زمینی به‌دست‌آورند .
شهر زیر زمینی کاریز در فاز یک خود به قسمتهای زیر تقسیم و قابل بهره ‌برداری خواهد بود، غرفه های صنایع دستیایران و جهــــــان ، رستوران سنتی و جدیـــــــد ، ‌مـــــــــوزه، سالنآمفی تئاتر، سالن کنفرانس و گالری های هنری . شهر کاریز در عمق ۱۶ ‌متری زیر زمین قرار دارد. سقف آن هشت متر ارتفاع و بیشتر سقف آنها مملو از ‌سنگواره ، صدف و مرجان‌ هایی است که با نظر کارشناسی ۲۷۰ تا ۵۷۰ میلیون سال ‌قدمت دارند و تک تک آنها شناسایی و دارای شناسنامه رسمی هستند. کارگزاران شهر زیر ‌زمینی بر این باورند که دو ویژگی، کاریز را در فهرستابنیه جهانی در خواهد آورد، اول اینکه کاریز در دل تنها جزیره مرجانی دنیا واقع است.
دوم آنکه تنها ‌بنایی است که سقف آن مملو از صدف‌ها و مرجان‌های طبیعی است. صدف‌ها و مرجان‌هایی که ‌برای بازدید آنها دو راه وجود داشته ، بازدید از موزه های طبیعی یا غواصی در ‌آبهای آزاد و اکنون کاریز فصلی جدید و استثنایی در پیش روی تمامی دوستداران ‌طبیعت گشوده که بی واسطه خواهند توانست از بزرگترین مجموعه مرجانی بازدید ‌کنند. در خاتمه گفتنی است که خاک‌های برداشت شده از کاریز دارای خواص درمانی ‌زیادی است که در " گل درمانی " استفاده های فراوان خواهد داشت. این امر همراه ‌با خدمات گوناگونی همچون تاسیس مراکز اقامتی ، تجاری و تفریحی در زمینی معادل ‌۶۰۰۰۰ ‌متر مربع در روی زمین کاریز احداث خواهد شد. زمین سطحی کاریز به پارک ‌وسیعی بدل خواهد شد که دارای دو تپه مرتفع خواهد بود. این تپه ها از خاک‌های ‌برداشت شده زیر زمین ساخته شده و به چشم انداز بی نظیر جزیره کیش بدل خواهد شد.‌
● کشتی یونانی
در غرب جزیره کیش ودر نزدیکی مجتمع غروب کیش،یک کشتی عظیم الجثه در سواحل ‌نیلگون کیش جا خوش کرده است که به کشتی یونانی معروف است، کشتی یونانی از نظر ‌تاریخی قدمت و اهمیت چندانی ندارد .در تاریخ چهارم مرداد ماه ۱۳۴۵این کشتی که ‌از بندر امام خمینی عازم یونان بوده است در عرض جغرافیایی ۲۶ و ۲۰ درجه شمالی و ‌طول جغرافیایی ۵۳ و۵۴ درجه شرقیبه گل نشست و ۸۰ روز تلاش اورینوکو یدک ‌کش هلندی برای بیرون کشیدن این کشتی به ثمری نرسید. اطلاعاتبه دست آمده از ‌شرکت بیمه لویدز لندن نشان دهنده این است که این کشتی در زمان به گل نشستن‌‌ متعلق به کشور یونان و به نام کولااف بوده است .‌
قلعه پرتغالی ها
درانتهای شمال شرقی جزیره قشم، یک قلعه قدیمی و مخروبه وجود دارد. این قلعه را در سال۱۰۳۰ هجری قمری (۱۶۲۱ میلادی) به دستور پادشاه اسپانیا، در مسیر بندر قشم ساخته اند. این قلعه در سال ۱۶۲۲ میلا‌دی به دست سپاهیان ایران فتح گردید و تا به امروز نیز آثار دیوار خارجی آن باقی مانده است. ‌قلعه مذکور دو حصار وبرج هایی در چهار گوش دارد.
در پشت حصار بیرونی قلعه، خندقی وجود داشته که اینک پر شده است. دیوارسازی قلعه با سنگ های مرجانی ، سنگ لاشه ، ملات گچ و ساروج به شکل بناهای عهد ساسانی انجام گرفته است. ‌در میان خرابه های قلعه هنوز هم تعدادی لوله زنگ زده توپ وجود دارد، چهار لوله از اینلوله ها را دراطراف در ورودی پاسگاه‌های قدیمی شهر قشم و لافت نصب کرده اند و چند لوله توپ دیگر نیز به بندر لنگه حمل شده است. ‌
● منطقه جنگلی کیش
منطقه جنگلی کیش در جنوب شرقی جزیره قرار دارد. این جنگل مصنوعی که اغلب درختان آن در سال ۱۳۷۱ کاشته شده اند حدود ۶۰۰ هکتار وسعت دارد.آکاسیا، درمان عقرب، اوکالیپتوس، ابریشم مصری ، هور، کنار، لور، گز، خرما و تمر هندی انواع درختان موجود در این منطقه جنگلی است.

منبع : روزنامه آفتاب یزد