کلیتی از اینترنت

اینترنت (The Internet) را باید بزرگ‌ترین سامانه‌ای دانست که تا کنون به دست انسان طرّاحی، مهندسی و اجرا گردیده است. این شبکه‌ی عظیم جهانی، در ابتدا، با انگیزه‌ی همکاری، دست‌رسی چند سویه به منابع و مهارت‌های محاسباتی، و امکان‌پذیری کار در زمینه‌های بین‌رشته‌ای (interdisciplinary) علوم و مهندسی شروع شد (در اواخر سال ۱۹۶۰ (میلادی)). تنها از اواسط دهه ۱۹۹۰ است که اینترنت به صورت یک شبکه‌ی همگانی (public) و جهانی (world wide) درآمده است. وابسته شدن تمامی فعّالیّت‌های بشر به اینترنت در مقیاسی بسیار عظیم و در زمانی چنین کوتاه، حکایت از آغاز دوران تاریخی نوینی در عرصه‌های گوناگون علوم، فن‌آوری و به خصوص در نحوه‌ی تفکّر انسان دارد.
شواهد زیادی در دست است که از آنچه که اینترنت برای بشر خواهد ساخت و خواهد کرد، تنها مقدار بسیار اندکی به واقعیّت درآمده است.
● اینترنت آینده (New generation Internet)
بزرگ‌ترین دشواری‌های فنّی در اینترنت آینده را پیچیدگی (complexity) روزافزون سیستم و مسائل مربوط به مقیاس‌پذیری (scalability) آن تشکیل می‌دهد. به زبان علمی ساده، سامانه‌هایی را پیچیده می‌خوانیم که در آنها اجزاء متعدّدی در مقیاس‌ها و اندازه‌های متفاوت به همکاری می‌پردازند، به گونه‌ای که هیچ یک از آن‌ها کم‌اهمّیّت‌تر از دیگری نیست. فن‌آوری خدمات وب ( web services) به منظور مدیریت مؤثّرتر پیچیدگی، و نیز بهبود مقیاس‌پذیری اضافه گردیده است. برای برخورد با مشکل مقیاس‌پذیری اینترنت، W۳C اقدام به ایجاد XML کرد.
بزرگ‌ترین تحوّل لازم برای گذر از اینترنت کنونی به نوع آینده را می‌شود پدیده‌ی بسیار با اهمّیّت وب معانی گرا (semantic web) دانست. شاید بتوان این وب جدید را که بشر هنوز در نقطه‌ی آغازین برپایی آن است، فضایی جهانی از جنس محاسبات هوشمند ماشینی دانست که درآن تمامی دانش بشر از آغاز تا هر نقطه‌ی زمانی دیگر به منظور همکاری، و رقابت در دست‌رس ماشین و انسان قرار خواهد داشت.
واژه‌ی «اینترنت» در معنای عام برای اشاره به مفهوم «internetworking» و «internetwork» (و خلاصه‌تر «internet» با i کوچک) به کار می‌رود.
● ساختار اینترنت Internet structure
اینترنت را می‌‌شود وِِبی عظیم متشکّل از میلیون‌ها رایانه مختلف دانست که از شبکه‌های متفاوت، با کاربران گوناگون، و دارای علایق و اهداف محاسباتی متعدّد به وجود آمده باشد، ولی در نهایت به صورت یک شبکه‌ی جهان‌شمول واحد و در مقیاس جهانی به هم متّصل شده است.
تا کنون، طرّاحی و ایجاد اینترنت بر اساس معماری‌های گوناگونی انجام گرفته است. از جمله مهمترین آنها باید معماری دو ردیفه (two-tier archiecture)، معماری سه ردیفه (three-tier archiecture)، و نیز چند ردیفه (multi-tier) را برشمرد.
در اینترنت به طور کلّی می‌توان همه‌ی رایانه‌ها را به دو دسته تقسیم کرد. سرویس‌گیرنده / سرویس‌دهنده (Client / Server). سرویس‌دهندگان، خدماتی را (مانند وب و FTP) برای سایر سامانه‌ها فراهم می‌کنند و سرویس‌گیرندگان، سامانه‌هایی هستند که برای دست‌یابی به این خدمات، به سرویس‌دهندگان وصل می‌شوند. یک رایانه‌ی سرویس‌دهنده می‌تواند چند سرویس را فراهم کند. برای مثال روی یک سرویس‌دهنده، یک نرم‌افزار وب سرور و میل سرور نصب کنیم.
یکی از استفاده‌های اینترنت شرکت در گروه‌های مختلف اینترنتی است مثل مجموعه‌ی گروه‌های اینترنتی یاهو (Yahoo!). کسانی که می‌خواهند عضو این نوع گروه‌ها شوند باید یک ID در یاهو داشته باشند که این کار بسیار ساده‌ای است .گروه‌های یاهو به بخش‌های بسیار متنوّعی تقسیم می‌شود که در صفحه‌ی اوّل یاهو گروپ (Yahoo! Group) دسته‌بندی‌های آن وجود دارد.
● نشانی آی‌پی
اینترنت یک شبکه‌ی رایانه‌ای بین‌المللی متشکل از شبکه‌های رایانه‌ای کوچک‌تر است که با روش سوییچینگ بسته‌ها و با رعایت پروتکل TCP/IP و پروتکل اینترنت و چند پروتکل ارتباطی دیگر، پیوند دارند و به مبادله‌ی داده می‌پردازند. به هر رایانه در اینترنت یک (و در مواقعی چند) نشانی منحصر به فرد به نام "نشانی پروتکل اینترنت" اختصاص داده می‌شود که به اختصار آن را آی‌پی می‌گوییم. آی‌پی از چهار بخش عددی تشکیل شده که با نقطه از هم جدا می‌شوند (مانند ۱۹۹.۲۱۱.۴۵.۵). هر بخش می‌تواند از ۰ تا ۲۵۵ باشد (۸ بیت یا ۱ بایت). پس ۲ بتوان ۶۴ آدرس مختلف داریم. هر رایانه در اینترنت آی‌پی یگانه‌ای دارد (در این مورد استثناهایی وجود دارد). سرویس‌دهندگان اینترنت عموماً آی‌پی‌های ثابتی دارند که تغییر نمی‌کند. رایانه‌هایی که با خطّ تلفن به اینترنت وصل می‌شوند آی‌پی پویا دارند، یعنی در هر تماس، آی‌پی آن‌ها را ISP اختصاص می‌دهد و احتمالاً هر بار که به اینترنت وصل می‌شوند آی‌پی متفاوتی می‌گیرند. برای دیدن آی‌پی رایانه خود می‌توانید از برنامه winipcfg.exe (در ویندوز ۹۵ و ۹۸ و ME) یا ipconfig.exe (در ویندوز ۲۰۰۰ و XP) استفاده کنید. اگر از لینوکس یا یونیکس (یا سیستم‌های مبتنی بر آن‌ها) استفاده می‌کنید، از دستور ifconfig استفاده کنید.
این مقاله، بر اساس جدیدترین تصویبات «فرهنگستان زبان و ادب فارسی» جمهوری اسلامی ایران ویرایش و تصحیح گردیده است.
آی پی‌ها دارای ۴ کلاس هستند:
کلاس A: عدد اوّل از ۰ تا ۱۲۶. مثال:۱۲۶.۲.۳.۱
کلاس B: عدد اوّل از ۱۲۷ تا۱۹۱. مثال: ۱۵۴.۵.۱.۵
کلاس C: عدد اوّل از ۱۹۱ تا ۲۲۳. مثال:۲۰۳.۵۲.۴۵.۸۱۲
کلاس D: عدد اوّل از ۲۲۳ تا انتها. مثال:۲۵۴.۲۳.۵۴.۹
این مقاله، بر اساس جدیدترین تصویبات «فرهنگستان زبان و ادب فارسی» جمهوری اسلامی ایران ویرایش و تصحیح گردیده است.
● نام دامنه
معمولاً به خاطر سپردن یک رشته از اعداد که نشانی آی‌پی را تشکیل می‌‌دهند مشکل است. همچنین نشانی آی‌پی ممکن است تغییر کند. به همین خاطر سرویس‌دهندگان از نام‌های قابل درک توسّط انسان که نام دامنه (domain name) نامیده می‌شود، استفاده می‌کنند. دامنه نام مجموعه‌ای از سرویس‌دهندگان است. برای مثال در سایت www.wikipedia.com بخش wikipedia.com نام دامنه است که از دو بخش تشکیل شده com. دامنه رده بالا و wikipedia دامنه است. دو نوع دامنه رده بالا داریم: دامنه‌های سازمانی که شامل net .com .edu .org .mil .gov .info .biz. و دامنه‌های جغرافیایی که از اسم اینترنتی کشورها (مثل ir. برای ایران) استفاده می‌شود. www نام سرویس‌دهنده وب است به همین شکل ftp.wikipedia.com آدرس رایانه‌ی سرویس‌دهنده ftp و mail.wikipedia.com آدرس سرویس‌دهنده‌ی پیام‌نگار (Email) در حوزه‌ی wikipedia.com است.
این مقاله، بر اساس جدیدترین تصویبات «فرهنگستان زبان و ادب فارسی» جمهوری اسلامی ایران ویرایش و تصحیح گردیده است.
● DNS
(سیستم نام حوزه) وظیفه ترجمه نام سرویس‌دهندگان را به آدرس IP دارد. فرض کنید آدرس سایت www.wikipedia.com را در جستجوگر تایپ می‌کنید. کاوشگر این نام را به سرویس‌دهنده DNS در ISP شما می‌فرستد. سرویس‌دهنده DNS با برقراری ارتباط با سرویس‌دهنده نام ریشه (root name server)، سرویس‌دهنده نام com را پیدا کرده و آدرس IP ی wikipedia.com را از سرویس‌دهنده com بدست می‌‌آورد. در مرحله بعد با DNS در wikipedia.com تماس می‌گیرد تا نشانی IP سرویس‌دهنده وب www.wikipedia.com را بدست بیاورد.
● پورت
هر کامپیوتر سرویس‌دهنده سرویس خود را از طریق یک درگاه فراهم می‌کند. برای هر سرویس یک پورت. برای مثال اگر یک سرویس‌دهنده سرویس وب و FTP را فراهم می‌کند، سرویس‌دهنده وب روی پورت ۸۰ قابل استفاده است و FTP روی پورت ۲۱ قابل دسترسی است. بنابر این سرویس‌گیرنده از طریق آدرس IP و پورت به یک سرویس‌دهنده متصل می‌شود.
اگر یک سرویس‌دهنده اتصال به یک پورت را (از بیرون) قبول کند و اگر دیوار آتش از پورت‌ها محافظت نکند، شما می‌توانید به پورت متصل شوید و از سرویس آن استفاده کنید. این شماره‌ها اجباری نیستند. شما می‌توانید یک نرم‌افزار وب سرور را نصب و آن را روی پورت ۹۱۸ یا روی هر پورت آزاد دیگر قرار دهید. در این صورت اگر نام حوزه xxx.yyy.com باشد برای متصل شدن به سرویس‌دهنده باید از آدرس زیر استفاده کنیم: xxx.yyy.com:۹۱۸ اگر شماره هیچ درگاهی را مشخص نکنید کاوشگر تصور می‌کند که سرویس‌دهنده روی پورت ۸۰ است.آدرس پورت‌ها محدود است.
● پروتکل
زمانی که سرویس‌گیرنده از طریق یک پورت خاص به سرویس‌دهنده وصل شد، می‌توانیم از طریق یک پروتکل به سرویس‌دهنده دسترسی داشته باشیم. پروتکل یک راه از پیش تعریف شده برای گفتگو با سرویس‌دهنده است. همچنین پروتکل‌ها متن ساده و قابل درک توسط انسان هستند. فراموش نکنید پروتکل قبل از آدرس‌های اینترنتی می‌آیند. برای مثالhttp://www.web.com که http:// پروتکل وب است یا ftp://ftp.site.com که ftp:// پروتکل FTP یا انتقال فایل است. شاید ساده‌ترین پروتکل، پروتکل Daytime باشد. اگر با پورت ۱۳ روی یک سیستم که از daytime پشتیبانی می‌کند متصل شوید سرویس‌دهنده، زمان جاری را بر می‌گرداند و ارتباط را قطع می‌کند.
● اینترنت امروزی
اینترنت هم اکنون دارای قراردادهای گوناگونی در مورد پروتکل‌های ارتباطی و شامل اطلاعات فنی آنها است که بوسیله آنها نوع تبادل اطلاعات در سطح شبکه اینترنت توضیح داده می‌شود. این پروتکل‌ها توسط گروه‌های کاری مهندسی اینترنت که برای اعمال نظر توسط عموم مردم نیز گشوده بوده و هست، تهیه شده‌اند. این گروه‌ها مدارکی تهیه کردند که چون در حین تشکیل از همگان می‌خواست که نظرات خود را در مورد آنها بدهند، به مدارک درخواست برای اعلام‌نظر یا (RFCs) معروف شدند. بعضی از این مدارک تا جایی پیشرفت کردند که توسط گروه تخصصی معماری اینترنت به عنوان استاندارد اینترنت تعیین گردیدند.
● پروتکل‌های اینترنت
بعضی از معروف‌ترین و پر استفاده‌ترین پروتکل‌های موجود در اینترنت عبارتند از:
▪ IP
▪ Internet Protocol Suite
▪ TCP
▪ UDP
▪ DNS
▪ PPP
▪ SLIP
▪ ICMP
▪ POP۳
▪ IMAP
▪ SMTP
▪ HTTP
▪ HTTPS
▪ SSH
▪ Telnet
▪ LDAP
▪ SSL
▪ TLS
بعضی از سرویس‌های پراستفاده و محبوب در اینترنت که بر اساس این پروتکل‌ها کار می‌کنند عبارتند از: پست الکترونیک، USENet، اشتراک گذاری فایل، World Wide Web، Gopher ،session access ،WAIS ،finger، IRC (چت اینترنتی)، MUDها. از همه این سرویس‌ها پست الکترونیکی و وب از همه بیشتر استفاده می‌شوند و حتی سرویس‌های زیادی نیز بر اساس آنها ساخته شده‌اند مانند mailing list و وب لاگ. بطور معمول، اغلب مردم اینترنت را با سرویس‌های مشهور آن یعنی وب و پست الکترونیک می‌شناسند. اینترنت همچنین توانایی سرویس‌دهی همزمان یا زنده را نیز فراهم آورده است مانند رادیو تحت وب و Webcast که قابل دسترسی در هر نقطه‌ای از دنیا هستند.
بعضی دیگر از سرویس‌های پر استفاده و محبوب در اینترنت به این روش ساخته نشده‌اند بلکه بر اساس سیستم‌های خاص خود ساخته شده‌اند مانند: IRC ،ICQ ،AIM، CDDB و Gnutella.
تحلیل‌ها و اظهار نظرات زیادی در مورد اینترنت و ساختار آن وجود دارد. برای مثال اینکه سیستم Internet IP routing (سیستم مسیر یابی توسط پروتکل IP در اینترنت) و پیوندهای موجود در وب می‌توانند نمونه‌هایی از شبکه‌های قابل گسترش باشند.
● فرهنگ اینترنت
اینترنت همچنین تأثیر بسیار عمیقی بر میزان دانایی و جهان بینی داشته است. بوسیله تحقیق در اینترنت می‌تواند بوسیله جستجو بر اساس کلمات باشد که توسط موتورهای جستجو مانند Google امکان‌پذیر است. میلیونها انسان در سراسر دنیا می‌توانند به راحتی به حجم زیادی از اطلاعات گوناگون به صورت آن لاین دسترسی داشته باشند. همانند دانش نامه‌ها و کتابخانه‌های ملی، اینترنت نیز می‌تواند اطلاعات فراوان و پراکنده‌ای را به سرعت ارایه دهد.
بیشترین زبانی که در اینترنت از آن استفاده می‌شود انگلیسی است. چون اصل اینترنت بر اساس این زبان تشکیل شده است و بیشتر نرم افزارهای رایانه‌ای نیز به این زبان تهیه می‌‌گردند. علت دیگر آن عدم توانایی رایانه‌های قدیمی برای پردازش حروفی غیر از الفبا ی غربی بود.
اما هم اکنون شبکه آنقدر گسترش پیدا کرده است که اطلاعات و تجربیات به اندازه کافی به زبان‌های محلی در کشورهای مربوط تهیه و قابل دسترس باشند.
● سایر موضوعات مرتبط
اینترنت پویا، Netiquette، دوستی در اینترنت، گشت و گذار در اینترنت،فرهنگ هکرها، شوخی اینترنتی، تکه کلام‌های اینترنتی، و هنر در اینترنت نکات حقوقی و اخلاقی هم اکنون نگرانی عمومی در مورد مطالب موجود در اینترنت وجود دارد. بعضی از جدال آمیزترین آنها تخلف در حق نشر، جعل هویت و مکالمه تنفر آمیز هستند که وجود دارند و قانونی کردن آنها مشکل می‌‌باشد.
همچنین اینترنت یکی از علل مرگ و میر شناخته شده است .Brandon Vedas بعد از اینکه به توصیه‌ای که در IRC به او شده بود و در مصرف دارویی که از مخلوط کردن چندین داروی مجاز و غیر مجاز درست کرده بود، زیاده روی کرد، جان خود را از دست داد. shwan woolley بعد از اینکه همسرش به سرویس EverQuest معتاد شده بود و در حال نابودی خود و زندگی بود به خودش شلیک کرد و جان سپرد.
● دسترسی به اینترنت
معمول‌ترین روش خانگی برای اتصال به اینترنت Dial-up و Broadbandو ADSL می‌‌باشد. کامپیوترهای خانگی ممکن است از طریق خط تلفن با مودم، DSL یا مودم کابلی به فراهم‌کننده خدمات اینترنت (ISP) متصل شود. در یک شرکت یا دانشگاه کامپیوترها به یک شبکه محلی (LAN) در داخل سازمان وصل هستند. این شبکه را می‌توان از طریق یک خط تلفن سریع مثل T۱ یا E۱ به یک فراهم‌کننده خدمات اینترنت (ISP) وصل کرد. ISPها به ISPهای بزرگ‌تر وصل می‌شوند و ISPهای بزرگ‌تر یک ستون فقرات (Backbones) فیبر نوری را برای یک کشور یا ناحیه برقرار می‌کنند. ستون‌های فقرات در سراسر دنیا از طریق کابل نوری، کابل زیر دریا یا ماهواره به هم متصل هستند.
مکان‌های عمومی که از اینترنت در آنها استفاده می‌شود شامل کتابخانه‌ها و کافی نت‌ها هستند. جایی که کامپیوتر متصل به اینترنت قابل دسترس است. همچنین دسترسی به اینترنت از مکان‌هایی مثل سالن‌های فرودگاه‌ها امکان‌پذیر است. مکان‌هایی که باید ایستاده و سریع کار با اینترنت را انجام به نام‌های گوناگونی معروف هستند مثل کیوسک عمومی اینترنت، پایانه دسترسی عمومی یا تلفن پولی وب .
هم اکنون سامانه Wi-Fi می‌تواند امکان دسترسی به اینترنت را بصورت بی‌سیم فراهم کند. این سیستم یا Hotspot می‌تواند بصورت رایگان برای همه یا برای ثبت نام کنندگان و یا بصورت اشتراکی باشد. در این سیستم که در پی آن به عنوان مثال کافی‌نت Wi-Fi بوجود می‌آید افراد می‌بایست رایانه‌ای که قابلیت اتصال به شبکه بی‌سیم را دارد را با خود همراه داشته باشند. Hotspot به محدوده مکانی خاصی وابسته نیست و می‌تواند در یک فضای باز و در یک پارک یا منطقه مرکزی شهر قابل دسترس باشد.تلاش برای تشکیل این شبکه‌ها در نهایت به تشکیل مجمع شبکه‌های بی‌سیم منجر شده است.
استفاده از رایانه شخصی برتری‌های زیادی نسبت به استفاده از رایانه‌های عمومی دارد. بوسیله رایانه شخصی امکان دریافت و ارسال بیشتری فایل وجود دارد با استفاده از مرورگر شخصی و تنظیمات شخصی آن که این امکان در رایانه عمومی وجود ندارد. همچنین استفاده از نرم‌افزارهای خاص و فضای بیشتر جهت نگهداری اطلاعات و نامه‌های الکترونیک و فایلها. در رایانه‌های عمومی فضای صندوق پستی الکترونیک و امکان اجرای نرم افزارها بسیار محدود است. با توجه به این موارد می‌بینیم که اگر امکان استفاده از رایانه شخصی با سامانه بی‌سیم وجود داشته باشد برتری‌های زیادی به کاربران خواهد داد.
کشورهایی که دسترسی به اینترنت را بصورت مطلوب و با سرعت مناسب در اختیار قرار می‌‌دهند از این قرارند: کره جنوبی که ۵۰% جمعیت آن از اینترنت به روش باند پهن (Broadband) استفاده می‌کنند. همچنین سوئد و ایالات متحده .

منبع : دنیای کامپیوتر و اینترنت