رابطه با آمریکا در دولت نهم؟

الف) مذاکرات ایران و امریکا در عراق
خبر مذاکرات ایران و آمریکا بر سر مسئله "عراق" که در اردیبهشت و خرداد ۸۶ بر سر زبانها افتاد، آن قدر برای برخی رسانه ها و گروه های داخلی جذابیت داشت تا به این بهانه صفحات نخست روزنامه های خود را با تیترهای متنوع "شکستن تابوی مذاکرات ایران و آمریکا"، "مذاکره ایران و آمریکا، پس از ۲۷ سال" و... پر کنند اما از آتش داغ و ذوق زدگی آنها پس از مدت کوتاهی تنها خاکستری باقی ماند که با وزش باد در هوا ناپدید می شد!
بواقع، هواداران مذاکرات ایران و آمریکا که در ۸ سال دوران سازندگی و به خصوص ۸ سال دوران اصلاحات تمام سعی خود را برای تابوشکنی در این رابطه به کار برده بوند، با ناباوری تمام شاهد به ثمر نشستن تلاش هایشان در دولت نهم بودند اما این رویایی شیرین بود که گذر زمان عکس آن را نشان داد. مذاکرات جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده تنها بر سر موضوع "عراق" و بنابر درخواست های رسمی آمریکا در سطح سفیران دو کشور برگزار شده بود و پس از برگزاری چند دور، انجام این گفتگوها متوقف شد چرا که این نشستها بیش از هر چیز در راستای "تاکتیکی" به کار رفته بود که آن را باید در استراتژی کلان "عدم مذاکره با آمریکا" جستجو کرد و این معنایی جز "تداوم قطع مذاکرات دو کشور پس از ۲۸ سال" نداشت.
به عبارت دیگر در طول چند دور مذاکرات ایران و آمریکا نه تنها بحثی پیرامون محورهای مشترک مورد نظر دو کشور در طول ۲۸ سال گذشته به میان نیامد که جمهوری اسلامی ایران تنها در راستای تقویت و تحکیم پایه های دولت مالکی در عراق بنا بر درخواست های رسمی و چندباره اشغالگران با آمریکا به پای میز مذاکره نشست، گفتگوهایی که به هیچ عنوان نمی توان از آنها موضوعی با عنوان شکسته شدن تابوی مذاکرات ایران و امریکا طی ۳ دهه اخیر را استخراج کرد، این نکته ای است که هواداران گفتگو با آمریکا نیز بارها در رسانه های خویش به آن تاکید کردند و البته آن را به باد انتقاد گرفتند.
ب) حضور نماینده آمریکا در مذاکرات ۱+۵ در ژنو
اما پس از برهه مذکور که به تدریج انتظار شنیدن خبر مذاکرات ایران و آمریکا به صورت رسمی بر سر محورهای مشترک و محل اختلاف دوکشور طی سه دهه گذشته رو به خاموشی بود، خبر حاضر شدن ویلیام برنز نماینده ایالات متحده در مذاکرات ژنو منجر به شعله ور شدن گمانه زنی های متعدد در این میان گشت. بسیاری از افراد و رسانه های داخلی با متمرکز شدن بر روی این موضوع که آمریکا پس از سالها نماینده ای از جانب خود را در مذاکرات ۱+۵ با ایران فرستاده است، سعی در القای این نکته را داشتند که اگرچه تابوشکنی مذاکرات ایران و آمریکا در مسئله عراق با شکست موجه شد اما این بار این مهم محقق خواهد شد و ایران و آمریکا با یکدیگر بر سر یک میز برای گفتگو خواهند نشست. اما دقت بدین نکته که محور این گفتگوها مذاکرات جمهوری اسلامی ایران با ۱+۵ است نه به طور خاص نماینده آمریکا، و هم چنین اینکه تاکنون هیچ مانعی بر سر حضور نماینده ایالات متحده در این مذاکرات نبوده، به خودی خود این قبیل از تحلیل ها را نیز خنثی ساخت چراکه به گفته رییس جمهور در مذاکرات ژنو "ایران هیچ درخواستی از آمریکا برای حضور نماینده اش در این نشست نداشته است" و حضور برنز در این مذاکرات نه به معنای گفتکوی ایران با آمریکا، که به معنای حضور داوطلبانه نماینده این کشور به عنوان یکی از ۶ کشور طرف مذاکره با جمهوری اسلامی ایران به حساب می آید.
ج) گشایش دفتر حافظ منافع آمریکا در تهران؟
مبحث افتتاح دفتر حافظ منافع ایالات محتده در کشورمان نیز از جمله موضوعاتی است که به علت همزمانی طرح آن با مذاکرات ایران و ۱+۵ در ژنو و حضور نماینده آمریکا در این مذاکرات، برای بسیاری تداعی کننده اخبار و گمانه زنی هایی مبنی بر شکسته شدن تابوی مذاکرات ایران و آمریکا طی ۲۹ سال اخیر می باشد. این مسئله در حالی به عنوان محور بسیاری از تحلیلها در رسانه های خاص قرار گرفته که باید توجه داشت ایالات متحده طی سالیان گذشته همواره دارای دفتر حافظ منافع خویش در ایران بوده که انجام این وظیفه نیز بر عهده سفارت سوییس در تهران بوده است و در عین حال جمهوری اسلامی ایران نیز در خاک آمریکا دارای دفتر حافظ منافع می باشد اما مسئله جدید در این میان اراده آمریکا برای فرستادن دیپلمات آمریکایی به دفتر حافظ منافع خویش در تهران است، موضوعی که هیچ مانع حقوقی نداشته و عدم حضور دیپلمات آمریکایی در دفتر حافظ منافع این کشور در تهران تا کنون، عدم خواست و اراده آمریکا پیرامون این مسئله بوده است.
د) ظهور کوتوله ای به نام "هوشنگ امیراحمدی"
تأکیدات مکرر رییس جمهور طی ۳ سال گذشته مبنی بر عدم مذاکره با ایالات متحده در شرایطی صورت می گیرد که بسیاری در داخل سعی دارند تا دولت نهم را خواستار ایجاد رابطه بین ایران و امریکا بیش ازدولت های گذشته معرفی کنند و در این میان پیدا شدن سروکله "هوشنگ امیر احمدی" که شرح ارتباطات وی با سرویس های اطلاعاتی و جاسوسی امریکا خود نوشتاری جداگانه می طلبد، به مبهم شدن این فضا کمک کرده است. وی که خود را رییس شورای دوستی ایران و آمریکا می داند نه تنها در بین مقامات کشورمان که بنا بر اخبار موثق در میان مسئولین آمریکایی نیز دارای جایگاه و منزلت خاصی نیست و از او بیشتر به عنوان یک مهره سوخته جاسوسی استفاده می شود. مؤید این ادعا نیز سخنان ضد و نقیض وی در مصاحبه های گوناگون است که در نهایت تمامی ادعاهای او مبنی بر دیدار با مقامات ارشد کشورمان توسط شخص رییس جمهور و سخنگوی دولت تکذیب شد.
یادآوری این نکته به جاست که بنا به رهنمودهای معمار کبیر انقلاب (ره ) " (آمریکایی ها) هنوز حالت خصمانه نسبت به نهضت اسلامی کنونی دارند (و) تا وضع به این منوال است نظر ما نیز نسبت به سیاست آمریکا نظری منفی است... روابط فعلی ایران و آمریکا روابط ارباب و نوکری است که قطعا باید به یک رابطه سالم تغییر پیدا کند" (صحیفه نور، ج۵،ص ( ۱۵۷ لذا صحبت از مذاکرات ایران و آمریکا در چنین شرایطی مانند رویای شیرینی است که همچون سالیان گذشته و بویژه یک سال اخیر تنها می تواند عده ای را با خود سرگرم سازد اما اینکه سرانجام شرایط عادلانه برای شروع این مذاکرات چه زمانی خواهد بود، نکته ای است که رهبر معظم انقلاب آن را به بهترین وجه تبیین نمودند
"آن روزی که رابطه‏ی با آمریکا مفید باشد، اول کسی که بگوید رابطه را ایجاد بکنند، خود بنده هستم."(۱۳ دی ماه ۸۶)

امیرحسین ثابتی

منبع : رجا نیوز