پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا


این ره که تو می روی...!


این ره که تو می روی...!
▪ فیلمنامه: محمد هادی کریمی
▪ کارگردان: رضا کریمی
▪ بازیگران: کامبیز دیرباز، مهناز افشار، حمید گودرزی و بیتا سحرخیز
▪ خلاصه داستان: نسیم و شهروز زن و شوهر جوانی هستند که زندگی خوب و مرفهی دارند تا اینکه یک روز «نسیم» با نامزد قبلی اش «سینا» مواجه می شود. «شهروز» ماجرا را می فهمد و از طرفی هم همسر سینا به موضوع پی می برد. در این گیر و دار زن و شوهرها مدام به هم خیانت می کنند و یا در معرض انجام آن قرار می گیرند و در پایان همه چیز به خوبی و خوشی تمام می شود!
داستانهای مربوط به مسایل خانوادگی همواره از جذابترین موضوعات ادبیات، سینما و تئاتر بوده و یکی از تمهای بیشتر مربوط به این موضوع، «خیانت» است که تا به حال دستمایه آثار بسیاری در حوزه ادبیات دراماتیک قرار گرفته و فیلمهای بسیاری در سینمای جهان ساخته شده اند که بیشتر آنها هم در زمینه جذب مخاطب موفق بوده اند، اما سینمای ایران تاکنون به جز یکی، دو مورد که بهترین نمونه آن «چهارشنبه سوری» اصغر فرهادی است، نتوانسته در طرح این موضوع در قالب داستانش موفق باشد.
رضا کریمی یکی از کارگردانان سینمای ایران است که در چهار فیلم بلند سینمایی اش همواره علاقه زیادی به طرح موضوع خیانت در داستان فیلمش را نشان داده است. «عشق +۲» خیانت یک مرد به همسرش را روایت می کرد و «تب» بر عکس خیانت زن به شوهر را مطرح می کرد و در «هزاران زن مثل من» نیز تم خیانت به شکلی دیگر دستمایه کار این کارگردان قرار گرفته بود.اما «انعکاس»، از منظر طرح موضوع و تم اصلی در سینمای ایران پا را فراتر از محدوده های معمول و موجود گذاشته و داستانی پر از خیانت و حقه های زن و شوهری را روایت می کند. خیانت نسیم به شهروز، خیانت شهروز به نسیم، خیانت سینا به همسرش و ...
شخصیتهای انعکاس همه خائن هستند و همه آنها، با هر زمینه و منطق من درآوردی به هم خیانت می کنند!چرا؟ با کدام پیش زمینه؛ به کدام انگیزه و ... اصلا مهم نیست. تنها موضوعی که در فیلم رضا کریمی مشاهده می شود، طرح موضوع است. «خیانت»!
بدتر از همه آنکه کارگردان و نویسنده فیلمنامه بعد از طرح همه این کجروی های اخلاقی و خانوادگی، قصد سرپوش گذاشتن و توجیه کردن آن را هم دارند !نسیم خیانت می کند، اما پاک دامن و معصوم است؛ شهروز خیانت می کند، اما خود او مقصر نشان داده نمی شود و باز هم پاک و بخشیده شده به خانواده برمی گردد و سینا هم با یک معذرت خواهی و فداکاری، خودش را از داستان ملودراماتیک فیلم کنار می کشد و همه چیز به خوبی و خوشی پایان می پذیرد.
تنها چیزی که باقی می ماند، رسوب افکاری است که در پی همه رفتارها و اعمال بیهوده و غیرمنطقی آدمهای داستان در ذهن مخاطب باقی می ماند. مخاطب فیلم کریمی با داستان و شخصیتهایی مواجه است که مهمترین کارشان در زندگی، خیانت کردن یا کشف خیانتهای شریک زندگی شان است. تازه بدتر از این آنکه به واسطه وجود محدودیتهای موجود در طرح موضوع، گناهکاران اصلی داستان هم مثل همه داستانهای دیگر خیانت در سینمای ایران، مردها خواهند بود!
نسیم با شوهرش تماس گرفته و شهروز به او می گوید که برای یک سفر کاری به اصفهان رفته (دروغ و خیانت شهروز) بلافاصله پس از آن سینا هم در حضور نسیم همین دروغ را در مورد همسر خودش تکرار می کند و باز هم این مرد داستان است که خیانتکار نشان داده می شود. پا پس کشیدن نسیم و حمله او به سینا هم که بی گناهی زن دوم داستان را ثابت می کند. پس تماشاگر می ماند و دو مرد خیانتکار مثل همه مردهای خائن فیلمهای سینمای ایران!
طرح موضوع خیانت در داستانهای زن و شوهری، رویکردی است که باید به صورت منطقی و با در نظر گرفتن همه جوانب و ظرافتهای عمل، انگیزه و واکنش شخصیتها مورد پرداخت قرار گیرد و مهمتر از آن اینکه می بایست منجر به دستیابی به یک نتیجه مثبت اخلاقی یا دست کم طرح واقعیتی در مورد زندگی و خانواده بشود.
اما این اتفاق در سینمای ایران هیچگاه رخ نداده و آثاری مثل انعکاس تنها به طرح سطحی و مخرب ناهنجاری های خانوادگی و اجتماعی می پردازد و بدون شک با مطرح کردن بدون پشتوانه موضوعشان، بیشترین لطمه را به سلامت خانواده و جامعه مخاطبانشان می زنند.
تماشاگر انعکاس براساس چه منطق و دلیلی باید بی گناهی یا پشیمانی شخصیتهای فیلم را باور کند که مثل آب خوردن همه هنجارها و اصول اخلاقی خانواده را که برای هر فردی و در هر جامعه ای پذیرفته شده است، زیر پا می گذارند؟
فیلم رضا کریمی جز این جذابیت کاذب، چیز دیگری برای جذب مخاطب در اختیار ندارد.چهار، پنج ستاره جوان و پرطرفدار و فضاها و اتومبیلها و خانه ها و لباس های شیک و کشمکش ها و قرار و مدارهای این جوانها با هم، تنها شگرد «انعکاس» برای جذب و جلب توجه تماشاگران است و به جز این رضا کریمی چیز دیگری در اختیار ندارد تا بتواند برای ارتباط و مواجهه با مخاطب مورد استفاده قرار دهد.
«انعکاس» موضوع مهمی را مطرح می کند که اگر بدون دقت و با سهل انگاری پرداخت شده باشد که شده است می تواند به موضوعی گمراه کننده و آسیب رسان برای خانواده ها مبدل شود. حتی در خوشبینانه ترین حالت، می توان این امکان را برای فیلم در نظر گرفت که بخشی از تصاویر بدون توجیه و غیرمنطقی آن در ناخودآگاه مخاطب برای همیشه برجای می ماند و از بین رفتنی نیست.
مهدی نصیری
منبع : روزنامه قدس


همچنین مشاهده کنید