بررسی شیوع ناباروری اولیه در جمهوری اسلامی ایران در سال های ۸۴-۱۳۸۳

● زمینه و هدف:
ناباروری مشکلی است که در سراسر جهان تمامی جوامع با آن درگیر هستند و پیامدهای روانی- اجتماعی را به دنبال دارد. تعیین فراوانی ناباروری در جامعه می تواند به برنامه ریزان نظام سلامت در برنامه ریزی دقیق تر ارایه خدمات بهداشتی و درمانی کمک نماید. این مطالعه برای پاسخ به سوال انجمن علمی- تخصصی باروری و ناباروری کشور، با هدف تعیین شیوع ناباروری اولیه طول عمر و ناباروری اولیه فعلی در جمهوری اسلامی ایران انجام شده است.
● روش بررسی:
این مطالعه به روش مقطعی روی ۱۲۰۰۰ زن ۱۹ تا ۴۹ ساله ایرانی به عنوان نماینده زوج، در ۲۸ استان کشور در سال ۴-۱۳۸۳ انجام شد. روش نمونه گیری، انتخاب ۴۰۰ خوشه ۳۰ خانواری به روش تصادفی منظم با احتمال متناسب با جمعیت مناطق شهری و روستایی هر استان بود. ناباروری اولیه طول عمر بر اساس صادق بودن یکی از دو سناریوی زیر تعریف شد:
▪ سناریوی اول:
۱) بلافاصله پس از ازدواج از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده کرده است و
۲) پس از مدتی روش پیشگیری را قطع کرده است و
۳) در زمان مطالعه ۱۲ ماه یا بیشتر از زمان قطع روش پیشگیری از بارداری می گذرد و
۴) در مدت ۱۲ ماه پس از قطع روش پیشگیری، باردار نشده است.
▪ سناریوی دوم:
۱) پس از ازدواج از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده نکرده است
۲) در مدت ۱۲ ماه پس از ازدواج، باردار نشده است.
نابارور اولیه فعلی به زنی اطلاق گردید که علاوه بر قرار گرفتن در تعریف فوق تا زمان مطالعه هیچگاه باردار نشده بود. تحلیل اطلاعات با نرم افزار STATA ۸.۰ و با استفاده از مفاهیم آمار توصیفی و محاسبه حدود اطمینان ۹۵% و با در نظر گرفتن طرح نمونه گیری انجام گردید. از روش Lowess smoothing نیز برای هموار کردن نمودار ارتباط ناباروری و سن اولین ازدواج استفاده شد.
● نتایج: در این مطالعه ۷۳۵۰ زن شهری و ۴۶۵۰ زن روستایی ۴۹-۱۹ ساله ایرانی در ۲۸ استان مورد مصاحبه قرار گرفتند. از بین ۱۲۰۰۰ نمونه مورد مصاحبه، ۶۳۰ نمونه (%۵.۳) واجد شرایط نبودند و از مطالعه و مخرج کسر محاسبه ناباروری اولیه خارج شدند. در %۲۴.۹ زوجها سابقه ناباروری اولیه طول عمر (%۹۵CI: ۲۳.۶, %۲۶.۲) و در %۳.۴ زوجها ناباروری اولیه فعلی (%۹۵CI: ۰.۳, %۳.۸) مشاهده شد. روند ناباروری اولیه طول عمر نشان می دهد که بیشترین برآورد مربوط به پایین ترین سن ازدواج بوده و کمترین شیوع در سن ازدواج ۲۲ سالگی به میزان ۱۹% دیده می شود. تا حدود سن ۲۸ سالگی وضعیت تقریبا ثابت بود و بعد از آن مجددا افزایش می یافت. میانگین سنی اولین ازدواج نمونه ها ۱۸.۱±۳.۸ با میانه ۱۸ سال بود.
● نتیجه گیری: حدود یک چهارم زوج های ایرانی ناباروری اولیه را در طول زندگی مشترکشان تجربه می کنند و %۳.۴ آنها در هر برهه ای از زمان دارای مشکل ناباروری اولیه هستند. در تفسیر شیوع ناباروری اولیه طول عمر و اقدامات بهداشتی، درمانی آن، توجه به سن ازدواج و توان باروری زوج حایز اهمیت است.

سراج الدین وحیدی
علی اردلان
کاظم محمد

منبع : پایگاه اطلاعات علمی