تغییرات وابسته به سن و جنس در شیوع گواتر کودکان دبستانی در گرگان یک دهه پس از یدرسانی همگانی

● مقدمه:
با گذشت یک دهه از مصرف همگانی نمک های یددار در کشور، بررسی حاضر به منظور ارزیابی شیوع گواتر در گرگان انجام شد.
● مواد و روش ها:
از فروردین تا خرداد ۱۳۸۲، ۱۴۰۰ (۵۰۰ دختر و ۹۰۰ پسر) کودک ۱۱-۷ ساله از ۱۲ مدرسه که به طور تصادفی از میان مدارس گرگان انتخاب شدند برای ارزیابی گواتر با روش لمس مورد معاینه بالینی قرار گرفتند. ۱۸۳ نمونه ادرار صبحگاهی (۱۰۱ دختر و ۸۲ پسر) به طور تصادفی از کودکان دارای گواتر برای اندازه گیری غلظت ید با روش هضم کالتوف گرداوری شد.
● یافته ها:
گواتر در ۳۷۰ (۲۶.۴%) کودک، ۱۷۳ (۳۴.۶%) دختر و ۱۹۷ (۲۱.۹%) پسر شناسایی گردید. شیوع گواتر در دختران ۹، ۱۰ و ۱۱ ساله به ترتیب ۳۱، ۳۷ و ۵۲ درصد به دست آمد که بیش از شیوع آن در پسران ۹، ۱۰ و ۱۱ ساله (به ترتیب ۱۷.۲، ۲۰ و ۲۳.۳ درصد) بود (مقادیر p به ترتیب کمتر از ?.??? و?.??? و ?.????) و بیشترین نسبت شانس برابر با ۴/۷ در جمعیت ۱۱ ساله به دست آمد (فاصله اطمینان ۲.۷۱-۸.۰۰: ۹۵%). میانه (محدوده؛ فاصله اطمینان ۹۵%) مقادیر ید ادرار در کودکان ۱۹۰?g/L (۶۰۰-۲۰؛ ۲۳۰-۱۹۰) بود. مقادیر مذکور در پسران ۲۲۰?g/L (۵۹۰-۳۰؛ ۲۶۱-۲۱۲) و در دختران ۱۷۰?g/L (۶۰۰-۲۰؛ ۲۱۷-۱۷۰) به دست آمد (P=۰.۰۰۱). مقادیر ید ادرار کمتر از۵۰?g/L و ۱۰۰ به ترتیب در ۴ (۲/۲%) و ۱۶ (۸.۷%) کودک دارای گواتر وجود داشت. مقادیر ید ادرار کمتر از ۱۰۰µg/L در دختران ۱۱-۱۰ ساله بیش از پسران ۱۱-۱۰ ساله (P=۰.۰۲) و دختران ۹-۷ ساله (P=۰.۰۳) دیده شد. در میان کودکان دارای گواتر، ۸۶ نفر (۴۷%) دارای ید ادرار ?۲۰۰?g/L بودند. ۹ نفر (۲۲%) از دختران ۱۱-۱۰ ساله دارای گواتر، مقادیر ید ادرار کمتر از ۱۰۰?g/L داشتند.
● نتیجه گیری:
بر اساس مقادیر ید ادرار، گرگان منطقه ای عاری از کمبود ید است ولی به نظر می رسد هنوز تعدادی از دختران ۱۱-۱۰ ساله در معرض کمبود ید باشند. بررسی گواتر، میزان ید دریافتی و تغییرات هورمونی در نوجوانان توصیه می گردد.

حمیدرضا بذرافشان
سکینه محمدیان
نفیسه عبدالهی
آرش اردوخانی
مهدی هدایتی
فریدون عزیزی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی