جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


درد دل های یک ستاره


درد دل های یک ستاره
بحث ها و اخبار جدید درباره «محمدرضا گلزار» در یکی دو هفته اخیر، بسیاری را به موقعیت و جایگاه بازیگران مشهور در سینمای ایران حساس کرده است. بعنوان مشهورترین چهره این سینما، حضور «گلزار» در هر فیلم، تضمینی برای فروش آن است در شرایطی که به نظر می رسد هنوز جایگاه و اعتبار یک «ستاره» در میان مسئولان و منتقدان و تماشاگران سینمای ایران نامشخص مانده است. چه خوش مان بیاید چه نه، در دوران تازه، نه تنها مجبوریم حضور چهره های مشهور را بپذیریم، که باید شکل استفاده درست از ستاره ها، در حوزه های مختلف اقتصادی و اجتماعی را یاد بگیریم. در همین راستا «محمدرضا گلزار» در گفتگویی با پایگاه سینمای ما، حرف های جالبی زده که در پی می آید:
▪ این روزها همه جا بحث ممنوع التصویر شدن توست...
ـ من هم خوانده ام و شنیده ام.
▪ پی گیری هم کردی؟
ـ تمام تلاشم را کردم و دنبال پی گیری این خبر هم رفتم. ولی باور کن چیزی دستگیرم نشد. انگار اصلا خبری نبوده است.
▪ پس داری به کار خودت ادامه می دهی؟
ـ چند تا فیلمنامه دارم و سعی می کنم بین این فیلمنامه ها بهترین اش را انتخاب کنم.
▪ این شایعه که هر چی فیلم روی پرده است، فیلمنامه اش را اول برای تو فرستاده اند...
ـ به هر حال من فیلمنامه اغلب این فیلم ها را خوانده ام.
▪ پس باید درباره ارزش و کیفیت انتخاب هایت بحث کنیم، اما اول برویم سراغ این نکته که اصلا چی شد که به یک بازیگر مشهور تبدیل شدی؟
ـ یعنی چی؟ یعنی چطور بعنوان یک بازیگر در این سینما جا افتادم؟
▪ نه، این که فیلم هایت فروخت و مردم برای دیدن تو به سینما رفتند.
ـ خب، نگران بودم منظورت همان اولی باشد که توضیح دادن درباره اش کمی سخت است. اما این که چرا مردم دوست داشتند فیلم هایم را ببینند و مرا بعنوان قهرمان این داستان ها بپذیرند، به نظرم جواب خیلی ساده ای دارد. سعی کردم همیشه خودم باشم و ادا درنیاورم. اگر صداقتی در کار باشد، لنز دوربین خیلی زود و خوب ثبتش می کند و تماشاگر هم آن را می پذیرد.
▪ و فکر می کنی توانسته ای همیشه این صداقت را پشت صحنه و روی پرده حفظ کنی؟
ـ خب، نه همیشه. ولی لااقل سعی ام را کرده ام.
▪ و آن وقت به نظرت کجا به نتیجه رسیده ای؟ کدام لحظه ها در کدام فیلم ها؟
ـ خودم از صحنه هایی در «بوتیک» و «آتش بس» خیلی راضی ام. به نظرم توانسته ام در لحظاتی از این فیلم ها حضور دوربین را کاملا فراموش کنم، فاصله میان خودم و نقش ام را از بین ببرم و آن ارتباطی را با تماشاگر برقرار کنم که همیشه دنبال اش بوده ام. مثلا در «بوتیک»، چند صحنه که دوربین مرا دور از کنش اصلی صحنه، در قاب می گیرد که ایستاده ام و در سکوت، ناظر آن چیزی هستم که در برابر چشمانم اتفاق می افتد. نمونه مورد علاقه ام از این جور بازی، «عمر شریف» در «دکتر ژیواگو» است.
▪ خب، این یکی از گرفت وگیرهای کارنامه بازیگری ات است. اینکه هنوز داری از «بوتیک» مثال می آوری. شاید باید تعداد این قبیل فیلم ها و صحنه ها در کارنامه تو بیشتر می بود.
ـ به هر حال «بوتیک» فیلم مهمی در کارنامه من است. ضمن اینکه باز هم از این جور مثال ها دارم و نمی خواهم آغاز مصاحبه خرج اش کنم! هنوز اول کار است. ولی اجازه بده حالا من سوال کنم. چرا «بوتیک» در جشنواره فیلم فجر و در دوره خودش آن طور که باید دیده نشد؟
▪ دیده شد! تماشاگرها و منتقدها دوستش داشتند...
ـ اما داورها که آن را ندیدند. این فیلمی نبود که در بخش مهمان جشنواره به نمایش درآید و از رقابت رسمی دور بماند. اوایل کارم بود و با انرژی شروع کرده بودم و می خواستم حاصل کارم را روی پرده و تاثیرش را بر هیات داوران ببینم. اما نشد. نمی دانم از بدشانسی من بود یا چیز دیگر. به هر حال اگر چنین فیلمی در بخش رسمی به نمایش درمی آمد، شاید مسیر حرفه ای عوامل اش به کلی تغییر می کرد. اما همان منتقدها که تو می گویی، اغلب شان سعی می کردند موفقیت های فیلم را به چیزهای دیگری نسبت دهند. به هر چیزی به جز بازی من در نقش جهانگیر! بوتیک فیلم شلوغ و پرشخصیتی است. با این وجود کاراکتر جهانگیر تقریبا در تمام صحنه های فیلم حضور دارد. چطور می شود فیلمی موفق باشد و بازیگری که در تقریبا تمام صحنه های آن حضور دارد و نقش محوری پیدا کرده، هیچ نقشی در این موفقیت نداشته باشد؟
▪ به هر حال عقل مردم گاهی به چشم شان است. وقتی بعضی فیلم های دیگری که در آن ها بازی کرده ای را نگاه می کنند، به نظرشان می رسد که شاید بوتیک فقط یک اتفاق یا حاصل کار کارگردان اش بوده است.
ـ یعنی فکر می کنی که من یک بار خوب بازی کرده ام و در فیلم های دیگرم هیچ نشانی از این استعداد نبوده؟
▪ اصلا. اتفاقا حتی آن فیلم هایی از کارنامه ات را که دوست ندارم، و بعضی های شان بد و سردستی ساخته شده اند; باز حضور تو در این فیلم ها آزاردهنده نیست. تازه بازی تو در «آتش بس» را خیلی هم دوست دارم. یادم هست وقتی فیلم را دیدم، در نظرسنجی های آن زمان بعنوان بهترین بازی سال هم انتخابش کردم، که یادم هست خیلی ها شاکی شدند.
ـ اما همین «آتش بس» هم دیده نشد. جشنواره فجر بهترین ویترین برای بحث و گفتگو درباره حاصل کار سالانه اهالی سینماست، و وقتی چنین اتفاقی از دست اندرکاران یک فیلم دریغ می شود، بپذیرید که برایمان گران تمام می شود.
▪ اصلا بیا این طوری با بحث طرف شویم. یک ستاره در سینمای ایران، چه قدر می تواند برای مسیر کاری اش برنامه ریزی کند؟ آینده اش را بخواند؟
ـ بهتر است اتفاقات بد را فراموش کنم. چیزی مثل آن چه درباره این دو فیلم پیش آمد. در این شرایط قطعا سعی می کنم که برنامه ریزی هم داشته باشم، اما این برنامه ریزی قرار نیست که حتما به نتیجه درست و دقیقی برسد. همیشه فکر می کردم و می کنم که بخت و تقدیر و قسمت، نقش مهمی در زندگی همه ما دارد. آنوقت سعی می کنم بین محاسبه و برنامه ریزی و البته تقدیر، تعادل برقرار کنم. بخصوص که در این جا و با شرایط ما، به نظرم باید بخش مربوط به تقدیر و قسمت را بیش تر و موثرتر در نظر بگیریم.
▪ حواشی و بازتاب های اعمال و رفتار یک ستاره هم که در این جامعه خیلی زیاد است...
ـ خیلی از این واکنش ها و حساسیت ها و بازتاب ها هم خوب و بجاست. قبول شان دارم. اما به نظرم بعضی وقت ها این حساسیت زیادی می شود. ما هم مثل آدم های دیگر زندگی می کنیم و زندگی ما هم بالا و پایین دارد. قرار نیست هیچ اشتباهی نکنیم. ضمن این که گاهی به نظرم زیادی روی تاثیر اعمال و واکنش هایمان بر عموم افراد جامعه حساب می شود. گاهی اصلا بد نیست که به خودمان فرصت دهیم در فضایی آرام و راحت کارمان را بکنیم و بعد با خیال راحت به تماشاگران و مخاطب های مان این فرصت را بدهیم که هرس مان کنند و بد و خوب مان را به رویمان بیاورند. واقعا چه عیبی دارد؟
▪ و وقتی این پستی و بلندی را به رویت می آورند، شد که آرزو کنی کاش یک ستاره مشهور نبودی؟
ـ نه، اتفاقا جایگاهم را دوست دارم. برای رسیدن به این جایگاه و بدست آوردن دل مردم کشورم زحمت کشیده ام. دلم می خواهد بیش تر و بهتر کار کنم، از زندگی ام درس بگیرم و از این تجربه ها در مسیر کاری ام خوب استفاده کنم. به هر حال مهر و علاقه مردم چیزی نیست که به سادگی به دست اش آورده باشم. سرمایه ام است و دلم می خواهد از این سرمایه به نفع کشورم و هموطنان ام استفاده کنم. اگر هنری دارم و تاثیری، دوست دارم خرج مملکت خودم شود.
این جا به دنیا آمده ام و همین جا هم خواهم مرد. پس می خواهم هرچه دارم همین جا و برای همین مردم خرج کنم.
▪ هیچ از خودت پرسیده ای جامعه ما سازمان هایی برای بهره بردن از حاصل کار یک ستاره را دارد؟ این جا فقط بحث گیشه سینما مطرح نیست. می شود سازمان ها و شرکت های حتی عام المنفعه ای تاسیس کرد تا در کنار یک ستاره به مسیر خودش ادامه دهد و به سوددهی مالی و فرهنگی برسد.
ـ به نظرم هنوز با این قبیل آرزوها و فرصت ها خیلی فاصله داریم.
▪ ولی کم کم باید یاد بگیریم. بخصوص که کم کم صنعت سرگرمی ما روبه ستاره سازی آورده، اما انگار هنوز بلد نیست چطور از آن استفاده کند. حداکثر این که به بازیگران مشهورش پول می دهد تا در مجموعه های پربیننده و مناسبتی تلویزیونی یا دست آخر و در بهترین حالت، در فیلم های احتمالا پرفروش دیگری بازی کند. اما استفاده ای که در کشورهای صاحب صنعت از حضور و وجود و اعتبار چنین ستاره هایی می شود، فراتر از این حرف هاست.
ـ من اما آماده ام. تمام تلاش ام را به خرج می دهم. راست اش فکر می کنم انجام چنین فعالیت هایی که نفع اش به همه می رسد، جبران همه آن مواهبی است که زندگی به من اعطا کرده و از این طریق سعی می کنم قدرشان را بدانم و در وجود و حوزه اطراف ام ماندگارشان کنم. امیدوارم بیشتر در این زمینه تجربه کنم و بیاموزم. اما در حد خودم سعی می کنم از موقعیتی که دارم، از جمله برای به راه انداختن فعالیت های خیریه استفاده کنم.
▪ از چه راهی مثلا؟
ـ مثلا به راه انداختن مسابقات ورزشی از جمله دیدارهای تیم والیبال هنرمندان، که عایدی مان از راه بلیت فروشی برای این مسابقات را در اختیار موسسات خیریه می گذاریم. ما آدم ها معمولا وقتی خوشحالیم که با همدیگر مهربانیم.
▪ اما بازده اقتصادی و اجتماعی یک ستاره می تواند خیلی بیش تر از این ها باشد.
ـ آخر در شرایطی که هنوز برای جا انداختن مفهوم ستاره ، در ذهن بسیاری از دوستان مشکل داریم، چطور می توانیم به تشکیل سازمان های بزرگ و موثری برای استفاده درست از این شهرت فکر کنیم.
▪ نهایت راه بازیگری برای «محمدرضا گلزار» چیست؟ افق هدف هایش کجاست؟
ـ افقی در کار نیست. بیش تر ترجیح می دهم به لحظه و اکنون فکر کنم. این که در هر وضع و شرایطی که هستم، بهترین واکنش را نشان دهم و مناسب ترین تصمیم را بگیرم. این طوری قدم به قدم پیش خواهم رفت تا آینده، چنان که واقعا وجود دارد، خودش را در لحظه خاص به من نشان دهد. سعی می کنم به زندگی ام فرصت تغییر بدهم. همواره به نظرم رسیده که آدم های شجاع و هشیار، از تغییرات زندگی شان بعنوان یک فرصت استفاده می کنند در حالی که آدم های ضعیف، مجبورند با تغییرات زندگی بعنوان تهدید کنار بیایند. دلم می خواهد جوری زندگی کنم که همیشه از دسته اول باشم.
▪ یکی از ویژگی های تو اینست که به نظر، بیشتر بازیگر ری اکشن هستی تا عمل مستقیم. یعنی حاصل کارت بستگی مستقیم به اوضاع و احوال بازیگر مقابل ات دارد؟
ـ خودت نگاه کن دیگر، با «امین حیایی» در کما موفق بودیم. رابطه من و گلشیفته فراهانی در بوتیک را هم خیلی ها دوست داشتند. برخوردها و کنش واکنش های مان با مهناز افشار در آتش بس هم جواب داد. در توفیق اجباری هم با رضا عطاران همکاری خوبی داشتیم. کار بازیگری در سینما گاهی وقت ها مثل صفحه ای است که تلاش و دانش گروه فیلمبرداری را بازتاب می دهد. اگر آنچه در اختیار بازیگر قرار می دهند یا به سمت اش پرتاب می کنند، خوب و جذاب باشد، بازیگر هم به عنوان حلقه آخر این زنجیر، به خوبی آن را در اختیار تماشاگر قرار می دهد.
▪ تا به حال اما همه اش از مواهب و فرصت های ستاره بودن حرف زدیم. برویم سراغ سویه تاریک ماجرا. وجه ترسناک شهرت و محدودیت هایی که برایت ایجاد می کند؟
ـ بخشی از این گرفتاری ها در فیلم «توفیق اجباری» هست.
▪ که مورد جالبی است. «توفیق اجباری» فیلمی است درباره گرفتاری های شهرت، که همزمان در عین حال از شهرت ات بین هوادارها برای فروش بیش تر بهره می برد!
ـ با این حال باور کن از این گرفتاری های روزمره کم ندارم. به هر حال هیچ چیز کامل نیست. در برابر آن فرصت ها، این هزینه ای است که می پردازیم و گاهی وقت ها می بینی شیرین هم هست. فعالیت هایی وجود دارد که دلم می خواست می توانستم در شرایط عادی و نرمال هم انجام شان بدهم. این که در رستوران یک غذای راحت بخورم. یا با خیال راحت ورزش کنم. این ها اما قابل تحمل است. فقط کاش موانع و عوامل کم کننده سرعت در مسیر حرفه ای یک بازیگر به همین چیزها محدود می شد و زیاد گسترش پیدا نمی کرد.
▪ هیچ وقت نگران تمام شدن این فرصت ها نمی شوی؟ وقتی زمان می گذرد و تو دیگر ستاره نیستی؟
ـ امیدوارم تا جایی که امکانش هست، عمر بازیگری ام طولانی باشد. امیدوارم که ستاره این سینما باقی بمانم. اما همه چیز به قلب ات بستگی دارد و این که خدا چی می خواهد. تو نان قلب ات را می خوری. زندگی مهم تر از سینماست. بیش از آنکه بخواهم به عمر بازیگری ام فکر کنم حواسم به زندگی ام است که از آن استفاده کنم. فکرش را بکن; هنوز خیلی راه هاست که نرفته ایم، خیلی کارهاست که نکرده ایم، خیلی دست هاست که نگرفته ایم و البته، خیلی حرف هاست که نزده ایم.
منبع : روزنامه ابتکار


همچنین مشاهده کنید