بازگشت امپراتور

دفتر مطبوعاتی دیمیتری مدودف رئیس‌جمهوری روسیه جمعه شب خبر نداشت که آیا مدودف توافق آتش‌بس را امضا کرده یا نه. یک مقام امریکایی گفت: وزیر خارجه روسیه ساعاتی بعد به رایس اطمینان داد که کشورش این توافق را اجرا خواهد کرد. این مقام که خواست معرفی نشود، چون سخنان رایس خصوصی بود،‌گفت: روسیه احتمالا شنبه توافق را امضا خواهد کرد. به گفته رایس در تفلیس، نیروهای روسیه در فاصله ۲۵ مایل دورتر توقف کرده‌اند.
خبرنگاران آسوشیتدپرس روز چهارشنبه کاروانی مرکب از حدود ۵۰ کامیون و نفربر زرهی ارتش روسیه را دیده بودند که بدون هیچ هشداری از شهر گوری به سمت جنوب شرقی می‌رفتند در حالی که بعضی از سرنشینان آنها فریاد می‌زدند به تفلیس، پایتخت گرجستان می‌روند. آنها به مزرعه‌ای بیرون شهر ایگوئتی رفتند و در جایی که کاملا از جاده دیده می‌شد، مستقر شدند و تا روز جمعه هم همانجا حضور داشتند.
ساآکاشویلی در حالی که رایس به نشانه همبستگی در کنارش ایستاده بود، پرسید: «چه کسی این مشکل را به وجود آورد؟ چه کسی این استکبار را به اینجا دعوت کرد؟ چه کسی باعث کشتار این مردم بی‌گناه شد؟» او که پس از حدود ۵ ساعت مذاکره دشوار با رایس حرف می‌زد و نزدیک بود اشک‌هایش سرازیر شود، در حالی که می‌لرزید به سوال‌های خود چنین جواب داد: «نه فقط آنانی که مرتکب شدند مسوول هستند بلکه کسانی که نتوانستند آنان را متوقف کنند هم مسوولند.»
رایس بدون توجه به این حرف‌ها،‌از مسکو خواست بلافاصله نیروهایش را از گرجستان خارج کند. او اعلام کرد: «با امضای توافقنامه از سوی گرجستان، این کار باید انجام شود و حالا هم انجام شود.»
یک هفته پس از حمله تانک‌ها و بمب‌افکن‌های روسی ،که به انتقام تلاش گرجستان برای پس گرفتن یک منطقه مورد اختلاف کشورش با زورانجام شد، هیچ نشانی از نیات روسیه وجود ندارد. نیروهای روسی با ادامه محاصره شهر استراتژیک گوری فقط اجازه دادند بعضی اقلام کمک‌های بشردوستانه وارد این شهر شود. توافق آتش‌بس هیچ مجازات یا ضرب‌الاجل خاصی برای عدم اجرای آن در نظر نگرفته است. بلکه برعکس مزایایی برای روس‌ها دارد که هضم آن برای ساآکاشویلی دشوار است. روسیه می‌تواند نیروهای حافظ صلح خود را در منطقه تجزیه‌طلب اوستیای جنوبی و منطقه تجزیه‌طلب دیگر یعنی آبخازیا، حفظ کند و ماموریت آنها در اوستیای جنوبی گسترده‌تر خواهد شد. حتی اگر روسیه مفاد این توافق را به طور کامل اجرا کند، دولت بوش می‌گوید این ماجرا عواقب بیشتری در آینده خواهد داشت. مشاوران بوش درصدد تعیین مجازات‌هایی هستند که به عمد خفیف و ظریف خواهد بود مثل ادامه محرومیت وزیر خارجه روسیه از شرکت در جلسات همتایان او درگردهمایی‌های خبرگان اقتصادهای بزرگ جهان.
برنامه این است که با مسکو از نظر دیپلماتیک با سردی برخورد شود و در همان حال مزایایی به روسیه داده شود که به تدریج ذهنیت روزهای امپراتوری خود را کنار بگذارد. روسیه سپس انگیزه، و جایی برای مانور خواهد داشت تا بخواهد خواهان پیوستن به نهادهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی غرب شود.
بوش، روسیه را متهم کرد هنوز به روش‌های ویژه عصری دیگر متوسل می‌شود. وی تاکید کرد امریکا، گرجستان، دموکراسی متمایل به غرب در جناح جنوبی روسیه راکه روزگاری بخشی از اتحاد شوروی سابق بود، رها نخواهد کرد.
بوش گفت: باجگیری و ارعاب راه‌هایی قابل قبول برای رهبری سیاست خارجی در قرن بیست و یکم نیست. وی افزود: «فقط روسیه می‌تواند تصمیم بگیرد آیا به مسیر ملت‌های مسوول بازگردد یا به دنبال کردن سیاستی که نوید دهنده مقابله و انزوا است، ادامه دهد.»
خروج روسیه از گوری، در مرکز گرجستان، نشانه مهمی از این امر خواهد بود که روسیه درصدد ادامه حضور خود در گرجستان یا سرنگون کردن دولت به شدت طرفدار غرب آن، نیست. روسیه با حفظ گوری، تنها بزرگراه اصلی شرقی – غربی این کشور کوچک را در اختیار دارد و عملا گرجستان را به دو نیم تقسیم می‌کند.
نیکلا سارکوزی رئیس‌جمهوری فرانسه توافق صلح را تدارک دید و دو طرف اعلام کردند با آن موافق هستند.با این حال نیروهای روسیه در گرجستان باقی ماندند و مقامات امریکایی گفتند توافق وقتی به اجرا درمی‌آید که روز جمعه رسما به امضا طرفین برسد. این توافق به دو طرف می‌گوید نیروهای خود را به مواضع پیش از شروع جنگ در اوستیای جنوبی، عقب ببرند.
ساآکاشویلی گفت:" ما کشور را بازسازی می‌کنیم. ما می‌خواهیم آنها خارج شوند. می‌خواهم دنیا بداند که گرجستان هرگز با اشغالگران حتی بر سر یک کیلومتر مربع از خاک خود آشتی نخواهد کرد.» رهبری او براساس اتحادی نزدیک با واشنگتن استوار است، اتحادی که همواره باعث خشم مسکو بوده است.
بوش طی سخنانی درباره بحران گرجستان در کاخ سفید گفت: این مناقشه چیزی خیلی فراتر از در گیری دریک کشور دور دست است. وی گفت: جنگ واقعی بر سر قدرت و بلندپروازی روسیه هسته‌ای پس از فروپاشی اتحاد شوروی و بازگشت روسیه به عنوان یک قدرت در زمینه انرژی است.
بوش پیش از آغاز تعطیلاتی که به علت شروع این بحران به تاخیر افتاده بود، در کاخ سفید گفت: "عصر جنگ سرد تمام شده است. روزهای کشورهای اقماری و گستره‌های نفوذ را پشت سر گذاشته‌ایم. رابطه پرتنش با روسیه به سود امریکا نیست و رابطه پرتنش با امریکا نیز به نفع روسیه نیست.»
رایس نیز گفت: «زمان شروع بحث درباره عوارض کاری که روسیه کرده رسیده است. این اقدام نقشی را که روسیه واقعا می‌خواهد در صحنه سیاست بین‌المللی ایفا کند، زیر سوال برده است.»
رایس عازم تگزاس بود تا گزارش ماموریت دیپلماتیک خود را به بوش تسلیم کند. او برای خنثی کردن تاثیر کنفرانس مطبوعاتی مشترک خود با ساآکاشویلی، پیش از ترک گرجستان گفت: مسلم است که حالا زمانی به شدت احساسی در گرجستان است. وی که به دیدار عده‌ای از مجروحان جنگ در بیمارستانی رفته بود، افزود: آشکارا زمانی احساسی است با این حال فکر می‌کنم به این روز باید به عنوان روزی سازنده نگاه کنیم. امیدوارم صلح بتواند به گرجستان برگردد و مردم گرجستان بتوانند به زندگی عادی برگردند.

تفلیس – گرجستان – آسوشیتدپرس
مترجم: علی کسمایی

منبع : روزنامه جام‌جم