بازگشت به عصر استیضاح

هنوز تلفن دفتر مهدی چمران قطع نشده بود که تکاپوی مردان وزارت بازرگانی برای آغاز دور جدید لابی ها آغاز شد. وزیر بازرگانی قصد داشت از طریق برنامه های معاونان خود در روزهای پیش از ماه مبارک رمضان ساعات خوشی را سپری کند ولی آقای وزیر آنقدرها خوشبخت نبود تا در پایانی ترین روزهای مرداد ماه به آسودگی به استقبال ماه رمضان رود. سیاست برگزاری نمایشگاه های فصلی سه سالی می شود که از سوی وزارت بازرگانی پیش گرفته شده است. وزارت بازرگانی از طریق برگزاری این نمایشگاه ها کالاهای باکیفیت نه چندان مطلوب را در اختیار شهروندان قرار می دهد. این بار نیز مردان دولتی قصد داشتند حاشیه شهر تهران را به محلی برای عرضه کالاهای خود بدل کنند ولی مخالفت های شهرداری تهران سبب شد تا نمایشگاه شکست خورده دیگر فرصتی برای برگزاری نداشته باشد. شهرداری تهران براین باور است که این نمایشگاه ها تنها بر بار ترافیکی شهر خواهد افزود. اما اعلام مخالفت های مدام شهرداری تهران نیز وزارت بازرگانی را از ادامه فعالیت های خود منصرف نکرد تا هنگامی که سرانجام شهرداری بازی را تغییر داد. سه سال پیش هنگامی که محمود احمدی نژاد سکان هدایت شهرداری تهران را برعهده داشت، این نهاد با برگزاری نمایشگاه های عرضه کالاهای مصرفی در نمایشگاه بین المللی تهران مخالفت می کرد. شهرداری در آن هنگام افزایش حجم ترافیک را اصلی ترین دلیل این ناسازگاری عنوان کرده بود. جدال های میان وزارت بازرگانی و شهرداری تهران نیز به حدی افزایش یافت که سرانجام حتی محمد خاتمی نیز وادار شد قدم به میدان جدال ها گذارد. بیش از پنج سال از آن دوران می گذرد و اکنون دولت احمدی نژاد برای برگزاری نمایشگاه های دیگر با شهرداری دچار اختلاف شده است. شاید تاریخ در حال تکرار است و شاید هم این بار نه تراژدی که کمدی شکل می گیرد.
● وزیر و ادامه ناکامی ها
هنوز وزیر بازرگانی کنفرانس خبری خود را با عصبانیت ترک نکرده بود که گروهی از نمایندگان مجلس سرگرم لابی برای احیای طرح یک استیضاح شدند. مردان ساکن بهارستان اگر ۱۰۱ روز پیش مقهور لابی های معاون پارلمانی وزیر بازرگانی شدند و صد و اندی امضا برای رهایی میرکاظمی جمع آوری کردند، اکنون به هدایت الیاس نادران قدم به میدانی گذاشته اند که به سادگی راه بازگشتی از آن وجود ندارد. میرکاظمی اگر کنار تیم هشت نفره مردان دولتی در تنظیم بازار ناکام شد و دلیلی برای شکست بیان نکرد، حداقل برای واردات برنج و حذف یارانه پودر شوینده باید قدم به صحن علنی بهارستان گذارد تا از سوی ساکنان بهارستان مورد بازخواست قرار گیرد. بیش از سه ماه قبل الیاس نادران و احمد توکلی به همکاران خود اندرز دادند که روزهای پایانی مجلس هفتم را با همراهی وزرای دولتی به سرانجام نرسانند. این دو پای برگه استیضاحی را امضا کرده بودند که حتی از شورای شهر تهران نیز پالس های مخالف برای آن به گوش می رسید. رئیس ساختمان خیابان بهشت حامی آقای وزیر شده بود. چه بسیاری روایت می کنند اگر چمران نبود، میرکاظمی هم وزیر نمی شد. نادران اولین فردی به شمار می آید که داستان تکراری گذشته را با اظهارنظرهای خود باز هم کلید زد. او اگر ۱۹۵ روز قبل در نطق پیش از دستورش در موضع محافظه کاری اصلاح طلبان را اندرز داد که تکلیف خود را با تندروها مشخص کنند، اکنون خود در موضعی نشسته که تنها از آن تندروی حاصل می شود. ۱۱۰ روز قبل تحت تاثیر فشارهای بسیار خود را با دیگر نمایندگان مجلس همراه کرد و برگه استیضاح میرکاظمی را به کناری انداخت ولی اکنون به همراهی احمد توکلی باز هم بازی گذشته را آغاز کرده است. او به کاهش تعرفه واردات برنج اعتراض کرده تا با استاندار تازه منصوب شده مازندران همراه شده باشد؛ استانداری که در اولین روز حضورش در ساختمان استانداری به صراحت میرکاظمی را عامل نگون بختی کشاورزان قلمداد کرده بود. نادران چندی پیش به لاریجانی نیز تاخته بود چرا که به باور نماینده اصولگرای تهرانی رئیس مجلس، نمایندگان را به شهروندان درجه یک و دو تقسیم کرده است. سیل انتقادهای او نیز چنان ادامه یافته که اکنون دامان وزیر بازرگانی را گرفته است. میر کاظمی خود به صراحت اشاره کرده که منادیان جریان استیضاح افرادی به شمار می آیند که همگی عقده های سیاسی دارند.
او درکنفرانس خبری خود چنین مخالفان خود را نواخت تا معاون پارلمانی اش نیز به سرعت قدم به میدان گذاشته باشد؛ « مخاطب وزیر جریان های انحرافی بیرون از مجلس بوده است.» شجاع الدین بازرگانی چنین ابراز عقیده کرد تا ساعاتی بعد مصباحی مقدم نیز قدم به معرکه گذارد. این بار یک روحانی منتقد گفتار آقای وزیر و معاونش شد چراکه مصباحی مقدم نیز در لیست افرادی جای گرفته بود که برای استیضاح میر کاظمی پیش قدم شده بودند. وزارت بازرگانی پیش از آنکه به تکذیب جریان سازی های سیاسی بپردازد، خود به بازی سیاسی وارد شده بود. مردان ساکن بهارستان بر این باورند که وزارت بازرگانی بیش از آنکه در راه اقتصادی پیش رود وارد بازی های سیاسی شده است. جدال های میر کاظمی و شهرداری تهران نیز آغازی برای فعالیت های سیاسی این نهاد اقتصادی به شمار می آمد. اولین بار وزیر بازرگانی نامه یی خطاب به شهرداری تهران نگاشت و برای مردان ساکن جنوبی ترین ساختمان حکومتی کشور خط و نشان کشید که در فعالیت های موسسات صنفی مانند آژانس های کرایه اتومبیل دخالت نکنند. این اولین جدال بود. هنوز داستان آژانس ها پایان نیافته بود که اتفاقی تازه رخ داد. این بار وزارت بازرگانی بر خلاف رای شهرداری تهران اقدام به برگزاری نمایشگاه های فروش فوق العاده در نقاط دورافتاده شهر کرده است. وزارت بازرگانی هرچند که خود شعار سیاست گریزی می دهد ولی اکنون به عنوان نماد سیاسی کاری در وزارتخانه های دولتی شناخته شده است.
شهرداری تهران به وزارت بازرگانی پیشنهاد کرده بود که نمایشگاه های فصلی را به محل میادین میوه و تره بار انتقال دهند ولی وزیر بازرگانی رای به برگزاری نمایشگاه در دورافتاده ترین نقاط شهر داد تا داستان اختلاف های آقای وزیر و شهرداری تهران ابعاد تازه تری به خود گرفته باشد. گروهی روایت می کنند که فعالیت های اخیر وزارت بازرگانی در فرصت باقیمانده تا انتخابات ریاست جمهوری اقدامی سیاسی به شمار می آید هرچند میرکاظمی خود چنین جریانی را تکذیب می کند؛ «مشکل ما با شهرداری بر سر این موضوع به مسائل سیاسی برنمی گردد. این موضوع را نباید در قالب اختلاف شهرداری و دولت بررسی کرد.» وی ادامه داد؛ «ما برای برگزاری نمایشگاه به اصناف مجوز داده ایم و شهرداری نمی تواند در این خصوص مانع ایجاد کند. مسائل ترافیکی هم باید توسط اداره راهنمایی و رانندگی بررسی شود. مسوول ترافیک در شهر تهران شهرداری نیست و این راهنمایی و رانندگی است که باید در این خصوص اظهار نظر کند.» میرکاظمی خود از مدیریت فروشگاه های نه چندان موفق اتکا به وزارت بازرگانی رسیده است. او قصد تکیه زدن بر کرسی ریاست جمهوری را ندارد ولی برای همراهی دیگران چنین سیاستی را پیش گرفته است. شهرداری تنها مخالف آقای وزیر به شمار نمی آید چراکه اصناف تولیدی هم برای حضور در حاشیه شهر تهران علاقه یی از خود بروز نمی دهند. رئیس مجمع امور صنفی تولیدی تهران روایت می کند که نمایشگاه های فروش فوق العاده به علت فاصله یی که با مرکز شهر دارند چندان برای تولیدکنندگان جذابیتی نخواهند داشت. به اعتقاد او در این شرایط شهروندان برای خرید به نمایشگاه نمی روند از همین روی حضور تولیدکنندگان در چنین فستیوال فروشی نیز منطقی نخواهد بود.
او از اتفاقات پشت پرده یی نیز روایت می کند، تحولاتی که سبب می شود توزیع کنندگان تهرانی پس از برگزاری نمایشگاه با بحران مالی مواجه نشوند. میر کاظمی اما شاید وزیر بداقبالی نیز باشد چراکه همزمان با تورم ۲۶ درصدی گرفتار جریان استیضاح خواهد شد ولی او بیش از آنکه اسیر طالع خود شده باشد به بند کج سلیقگی خود و معاونانش گرفتار شده است. او اکنون در مواجهه با مجلس هشتم درمانده است چراکه از سویی نادران در جست وجوی احیای داستان استیضاح آقای وزیر برآمده است و از طرف دیگر رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس برای انحلال وزارت بازرگانی امضا جمع می کند. اکبری در آخرین اظهار نظرهای خود بیان داشته که وزارت بازرگانی باید در وزارت صنایع ادغام شود. پیش از او نیز مخبر کمیسیون صنایع مجلس روایت کرده بود که اولین نشست کمیسیون به بررسی چنین جریانی اختصاص یافته بود و تمام نمایندگان نیز برآن مهر تایید زده بودند.
میر کاظمی اکنون در میدان پارلمان با مردانی روبه رو شده که گروهی خواهان برکناری اش شده اند و عده یی برای انحلال نهاد متبوعش تکاپو می کنند. شاید عمر دولت نهم برای انحلال وزارت بازرگانی کفاف ندهد ولی اگر ستاره اقبال مردان کابینه نهم چنان پرنور باشد که آنان در کابینه دهم نیز حضور یابند، به طور حتم وزیری که از پاستور خارج می شود، میرکاظمی خواهد بود چرا که وزیر صنایع و کاندیداهای بعدی احراز این سمت جملگی از یاران رئیس دولت به شمار می آیند که در حلقه آنان جایی برای میرکاظمی نخواهد بود. خوان هشتم برای وزیر بازرگانی داستانی سخت به شمار می آید. شاید این بار او قربانی سیاست ورزی شود. وزیر بازرگانی هنگامی که رای به دولتی سازی اتاق بازرگانی ایران و تهران داد و شورای اصناف را دگرگون ساخت بسیاری به او اندرز دادند که مردان این دو نهاد مدنی در دستگاه حاکمیت همراهان بسیاری دارند. اما آقای وزیر بر این باور بود که اصول بازی های سیاسی را به نیکی می داند ولی او اکنون با سرنوشت خود به جدال افتاده است. میرکاظمی اکنون صفی از مخالفان را در مقابل خود دارد.

احمد کشاورز

منبع : روزنامه اعتماد