بررسی فراوانی هلیکوباکترپیلوری در نسج شقاق مبتلایان به بیماری شقاق مقعدی مزمن بستری در بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص)

هلیکوباکتر پیلوری به طور عمده در عمق ژل موکوسی که مخاط معده را می پوشاند و بین لایه موکوسی و سطوح راسی اپی تلیوم مخاطی یافت می شود و با تولید آنزیم اوره آز باعث آمونیاک و دی اکسید کربن از اوره و کاهش اسیدیته معده و شروع یک واکنش التهابی می شود. پروتئازها و فسفولیپازهای مترشحه از این باسیل نیز باعث تخریب لایه موکوسی می شوند. از طرفی شقاق مقعدی هم یک زخم در آندودرم می باشد، در حالی که علت ثابت شده ای که بتوان بیماری را به آن منتسب کرد، برای آن پیدا نشده است. بر اساس فرضیه ای احتمالی همراهی هلیکوباکتر پیلوری با ضایعات لوله گوارش مانند آپاندیسیت و شقاق های مقعدی که یک پروسه التهابی را طی می کنند، وجود دارد. در مطالعه حاضر جهت تعیین فراوانی هلیکوباکتر پیلوری در مبتلایان به شقاق مقعدی بستری در بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) اقدام شده است. این مطالعه به صورت بررسی مقطعی (Cross sectional) بر روی کلیه بیماران مبتلا به شقاق مقعدی، بستری در بخش جراحی بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) در سال ۸۲ انجام گرفته است. از بیماران یک نمونه خون برای آزمایش سرولوژی قبل ازعمل جراحی و یک نمونه بیوپسی از ناحیه شقاق مقعدی در حین عمل جراحی برای بررسی هیستوپاتولوژیک تهیه شد. جهت آنالیز اطلاعات به دست آمده از نرم افزار آماری SPSS ۱۱.۵ استفاده شده است. در مطالعه حاضر، تعداد ۹۸ بیمار مبتلا به شقاق مقعدی که جهت درمان تحت عمل جراحی قرار گرفتند، مورد بررسی قرار گرفته اند. میانگین سنی افراد بررسی شده ۳۸.۱۴ سال با SD=۱۳.۹۲ بود. در ۴۲.۹% از موارد بررسی شده، نتیجه آزمون سرولوژی آنتی بادی ضد هلیکوباکتر پیلوری منفی بود، در حالی که در ۵۷.۱% نتیجه این آزمایش مثبت بود. در کلیه موارد (۱۰۰%) بیوپسی انجام شده از نظر وجود هلیکوباکتر پیلوری در نمونه بدست آمده منفی بود. از نظر میانگین تعداد دفعات عود، بین افراد سرولوژی مثبت (۰.۵ دفعه، SD=۰.۵) و منفی (۰.۳۳ دفعه، SD=۰.۷۵) اختلاف معنی دار آماری با Pvalue=۰.۰۱۲ به دست آمد. به نظر می رسد مثبت بودن سرولوژی افراد به عنوان یک ریسک فاکتور جهت عود شقاق مقعدی مطرح باشد. در مطالعه انجام شده در هیچ یک از نمونه ها، هلیکوباکترپیلوری یافته نشد و به نظر می رسد به احتمال زیاد هلیکوباکترپیلوری در پاتوژنز شقاق مقعدی، نقش مستقیم و تعیین کننده ای نداشته باشد.

مرتضی خوانین ‌زاده
مهدی یداله زاده
مریم حسین نژاد یزدی
سامان ستوده نیا

منبع : پایگاه اطلاعات علمی