و اینک ماه رمضان آمد، ماه رحمت و مغفرت

رجب و شعبان با همه خوبیها و برکات شان به پایان رسیدند و خوشا به حال آنان که این دو ماه را درک کردند و از فیوضاتش بهره مند شدند و خود را در این نهر زلال معرفت شستشو دادند و به استقبال رمضان آمدند و اینک ...
رجب و شعبان با همه خوبیها و برکات شان به پایان رسیدند و خوشا به حال آنان که این دو ماه را درک کردند و از فیوضاتش بهره مند شدند و خود را در این نهر زلال معرفت شستشو دادند و به استقبال رمضان آمدند و اینک ... و اینک ، رمضان آمد، ماه خدا ، ماه رحمت و مغفرت، ماه نزول قرآن و ماه بندگی به درگاه حق و بهره مندی از رحمت و بخشش باری تعالی ،حال که رجب و شعبان را پشت سر گذاشتیم و خود را آماده رمضان و روزه گرفتن کرده ایم ،ماه قرآن را درک کرده و از فیوضات بی بدیل و فراوانش بهره مند شویم.
بد نیست در ابتدای مطلب آشنایی بیشتری با واژه رمضان داشته باشیم، ماه رمضان نهمین ماه از ماههای قمری و بهترین ماه سال است. رمضان از مصدر «رمض‏» به معنای شدت گرما و تابش آفتاب بر رمل... معنا شده است، انتخاب چنین واژه‏ای از لطافت‏خاصی برخوردار است. چرا که سخن از گداخته شدن است و شاید به تعبیری دگرگون شدن در زیر آفتاب گرم و سوزان نفس و تحمل ضربات بی امانش،زیرا که رمضان ماه تحمل شداید و عطش است، عطشی ناشی از آفتاب سوزان یا گرمای شدید روزهای طولانی تابستان و عطش دیگر حاصل از نفس سرکشی که پیوسته می‏گدازد و سوزشش براستی جبران ناپذیر است.
در مقایسه این دو سوزش، رابطه عکس برقرار است، بدین معنی که نفس سرکش با چشیدن آب تشنه‏تر می شود وهرگز به یک جرعه بسنده نمی‏کند و پیوسته آدمی را در تلاش خستگی ناپذیر جهت ارضای تمایلات خود وا می‏دارد .اما از سوی دیگر، عطش ناشی از آفتاب سوزان سیری پذیر و قانع کننده است.
رمضان اسمی از اسماء الهی است و نباید ‏به تنهایی ذکر شود مثل اینکه بگوئیم، رمضان آمد یا رفت، بلکه باید گفت ماه رمضان آمد، یعنی ماه را باید به اسم اضافه کرد، هشام بن سالم از حضرت امام محمد باقر (علیه السلام) روایت می کند و می‏گوید: ما هشت نفر از رجال در محضر حضرت ابی جعفر امام باقر (علیه السلام) بودیم، پس سخن از رمضان به میان آوردیم. حضرت فرمودند: نگوئید این است رمضان، و نگوئید رمضان رفت و یا آمد، زیرا رمضان نامی از اسماء الله است که نمی‏رود و نمی‏آید که شی‏ء زائل و نابود شدنی می‏رود و می‏آید، بلکه بگوئید ماه رمضان، پس ماه را اضافه کنید در تلفظ به اسم، که اسم اسم الله است، و ماه رمضان ماهی است، که قرآن در او نازل شده است، و خداوند آن را مثل و عید قرار داده است همچنان که پروردگار بزرگ عیسی بن مریم (سلام الله علیهما) را برای بنی اسرائیل مثل قرار داده است، و از حضرت علی بن ابی طالب (علیه السلام) روایت‏شده که شما به راستی نمی‏دانید که رمضان چیست (و چه فضائلی در او نهفته است).
رسول خدا صلی الله علیه و آله در فضیلت این ماه می فرمایند : ای مردم ! ماه خدا، با برکت ، رحمت و آمرزش به شما رو کرده ، ماهی که پیش خدا بهترین ماه و روزهایش بهترین روزها و شبهایش بهترین شبها و ساعاتش بهترین ساعات است.
از بهترین اعمال در شبها و روزهای ماه مبارک رمضان، تلاوت قرآن است. اگر چه تلاوت قرآن در تمام اوقات ثواب دارد، ولی چون قرآن در ماه رمضان نازل شده است، از اجر و ثواب ویژه‏ای برخوردار است چنانچه در حدیثی از معصوم می خوانیم: لکل شی‏ء ربیع و ربیع القرآن شهر رمضان ، برای هر چیزی بهاری است و بهار قرآن رمضان است. به همین علت این امتیاز قرآن به اعتبار نزولش در ماه رمضان از ماههای دیگر بیشتر است.
و یا در حدیث دیگری از حضرت محمد ،صلی الله علیه و آله در مورد تلاوت قرآن در این ماه می خوانیم: من تلا فیه آیة من القرآن کان له مثل اجر من ختم القرآن فی غیره من الشهور، اگر کسی در این ماه یک آیه از قرآن تلاوت کند، ثوابش مثل کسی است که در غیر ماه رمضان یک ختم قرآن کرده است.
از وظایف روزه داران دراین ماه مبارک ، دعا و درخواست‏ حوایج از درگاه حضرت حق است چرا که بنده احساس نیاز به پیشگاه بی نیاز کرده و دستهای احتیاج خود را به درگاه او دراز می‏کند. اعتکاف در یک دهه از ماه مبارک رمضان برابر با ثواب دو حج و دو عمره است.
در ماه مبارک رمضان حوادث و رویدادهای مهمی روی داده که می توان به برخی از آنها مانند، وفات حضرت خدیجه در دهم رمضان سال دهم بعثت، ولادت امام حسن مجتبی علیه السلام نیمه رمضان سال دوم هجرت، جنگ بدر در سال دوم هجرت، فتح مکه در سال هشتم هجرت، مراسم عقد اخوت و پیمان برادری میان مسلمانان و ایجاد اخوت اسلامی بین پیامبر و حضرت علی علیه السلام و بیعت مردم به ولایت‌عهدی امام رضا علیه السلام در سال ۲۰۱ قمری اشاره کرد.
از جمله نکات مهم در ماه مبارک رمضان، دستور تهیه غذا های معمول در این ماه است.
در آشپزی ماه رمضان سنت بر این است که روزه داران هر شام بر سر سفره افطار گرد هم آیند و پس از طلب قبولی روزه دعا کنند و آن دعا این است: بسم الله ؛ اللهم لک صمنا و علی رزقک افطرنا فتقبله منا انک انت السمیع العلیم.و سپس روزه خود را با روزی حلال و پاکیزه باز می کنند و پسندیده است افطار با خرما یا آب گرم (یا چای شیرین) یا رطب یا حلوا یا نبات و لبن باز شود.
در ماه مبارک رمضان ، رژیم غذایی ما نباید به نسبت قبل خیلی تغییر کند و در صورت امکان باید ساده باشد . رژیم غذایی همچنین باید طوری تنظیم شود که بر روی وزن تأثیر زیادی نداشته باشد . البته اگر فرد دچار اضافه وزن است ، ماه رمضان فرصت مناسبی برای بازگشت به وزن و حالت طبیعی است .
با توجه به ساعات طولانی ناشتا بودن ، باید غذاهایی را مصرف کنیم که به کندی هضم می شوند مثل غذاهای حاوی فیبر زیاد . غذاهای دیرهضم معمولاً ۸ ساعت در دستگاه گوارش می مانند در حالیکه غذاهای سریع الهضم فقط ۳ تا ۴ ساعت در معده باقی می مانند .
▪ غذاهای دیر هضم عبارتند از : حبوبات و غلات مثل جو ، گندم ، جو دوسر ، لوبیا ، عدس ، آرد،‌ غلات، برنج با پوست و غیره - که کربوهیدراتها نامیده می شوند -
▪ غذاهای سریع الهضم عبارتند از : غذاهایی که حاوی قند ، آرد سفید و غیره هستند - به این گروه کربو هیدراتهای تصفیه شده گفته می شود -
▪ غذاهای حاوی فیبر عبارتند از : غذاهای حاوی سبوس ، گندم سبوس دار ، غلات و حبوبات ، سبزیها مانند لوبیای سبز ، نخود ،‌ذرت ،‌ اسفناج ، برگ چغندر ، میوه های با پوست ، میوه خشک شده مثل برگه زردآلو ، انجیر ،‌ آلو خشک ، بادام و غیره .
غذاهای مصرفی باید در حالت تعادل با یکدیگر باشند و از همه گروههای غذایی مثل میوه، سبزیجات ،‌گوشت ، مرغ ، ماهی ، نان ، حبوبات و محصولات لبنی در رژیم غذایی باید وجود داشته باشد . غذاهای سرخ شده باید محدود شوند زیرا باعث عدم هضم ، سوزش سردل و اختلال در وزن می شوند .
ادعیه و اعمال مختلفی در ماه مبارک رمضان از جمله شب های عزیز قدرتوصیه شده که تمام و کمال در مفاتیح الجنان قید شده است و در این مقال نمی گنجد.
در توصیف ماه رمضان همین بس که شبهای با عظمت قدر در آن واقع شده است و قلم توان توصیف در این باره را نداشته و حق مطلب را ادا نمی کند به هر حال برنده و سودمند کسی است که نهایت استفاده از فیوضات و برکات این ماه مبارک را برده و با طیب خاطر و دلی سرشار از رحمت و لطف الهی از این ماه خارج شده و در اول شوال-عید سعید فطر- با خوشحالی سرشار از محبت الهی موفقیت در روزه داری را جشن بگیرد.پس بیاییم دل و وجود خود را از نفس سرکش اماره تهی کرده و دست به سوی معبود دراز کرده و با خلوص دل هرچه که می خواهیم از او بخواهیم چرا که در این ماه عزیز هیچ کس با نیت خالص دست خالی بر نمی گردد و درهای رحمت الهی به روی همه باز است و درهای خشم آتش خدا بسته.

احسان عربی مفرد

منبع : خبرگزاری ایسکا نیوز