پایان خواب‌های طلا‌یی

اخباری که از بازار نفت به گوش می رسد بسیار نگران‌کننده است. همزمان با بحران اقتصادی آمریکا و گسترش آن به بازارهای مالی اروپا و آسیای جنوب شرقی، قیمت نفت نیز سیری نزولی در پیش گرفته است. به‌گونه‌ای که به‌طور نمونه قیمت نفت ایران ۵/۱۸ دلا‌ر در هر بشکه کاهش یافته است. هر چند مقامات نفتی اوپک اظهارنظر می‌کنند، قیمت‌ها به وضعیت سابق برگشته یا در عدد ۱۰۰ متوقف خواهد شد اما گویا حقایق چیز دیگری است.در این مجال به دنبال رهیافت چرایی و چگونگی این اتفاق نیستیم اما گویا خواب‌های طلا‌یی دیگر به سر آمده است. اقتصاد جهان شرایط ملتهبی را پشت سر می‌گذارد.
بسیاری از چهره‌های استراتژیست جهانی از جمله هنری کیسینجر بارها اعلا‌م کرده بودند که افزایش قیمت‌نفت آتشی است که دودش در آغاز به چشم کشورهای کمتر توسعه‌یافته می‌رود. از نظر وی و دیگر تئوریسین‌ها افزایش درآمدهای نفتی برای اقتصاد و مدیریت کشورهای در حال توسعه به مثابه سم مهلکی است که اقتصاد آنها را با چالش‌های خردکننده روبه‌رو می‌سازد. همان مدلی که تئوریسین‌های قدیمی آمریکایی از جمله هانتینگتون بر آن اصرار دارند.
پول فراوان در این‌گونه جوامع سبب آنارشیسم اقتصادی، فساد مالی، فاصله طبقاتی و شورش‌های اجتماعی خواهد شد. حال با عنایت به اینکه دولت نهم با دست و دلبازی‌های غیرعلمی و غیرکارشناسی خود تنها ۷ میلیارد دلا‌ر در صندوق ذخیره ارزی باقی گذاشته، شهر کوچکی چون ابوظبی رقم افسانه‌ای هزار میلیارد دلا‌ر را در صندوق ذخیره ارزی خویش نگه داشته است. ‌
نکته جالب در این میان سرایت بحران اقتصادی آمریکا به آسیای جنوب شرقی و بازار نفت است. بدیهی است کشورهای صادرکننده نفت که عموما از اقتصادهای تک‌محصولی و بیمار بهره می‌برند به شدت متزلزل و متضرر خواهند شد اما خدا کند شرایط برای ایران چندان وخیم نباشد. دولت نهم با سیاست گشاده‌دستی خویش ضمن خالی کردن صندوق ذخیره ارزی، گوش خود را بر نصایح اهل اقتصاد و خبرگان امر بست تا کشور را در آستانه چالش قرار دهد. تا به حال دولت نهم با ولخرجی‌های غیرضروری می‌توانست روپوشی بر آشفتگی‌های سیاستگذاری در امر اقتصاد و سیاست بکشد. روش اداره کشور به صورت کمیته امداد و توزیع پول از بدوی‌ترین و البته بحران‌آمیزترین سیاست‌های متروک دنیا است، اما این شکوائیه را به کجا باید برد که آنهایی که باید می‌شنیدند، خود را به نشنیدن زدند.
اینک در حالی که مقامات اسرائیلی از لزوم کاهش درآمدهای نفتی ایران برای کنترل سیاست‌های ایران حرف می‌زنند، قیمت‌ها روبه سقوط گذاشته‌اند.
واضح است که قدرت‌های بزرگ در حال انتقال بحران‌های خود به کشورهای حاشیه هستند. این مدل شناخته‌شده‌ای است که سرمایه‌داری غرب از عصر نظریه‌های کینز تاکنون سیاست انتقال بحران به کشورهای پیرامون را دنبال می‌کند، وقتی اقتصاد جهانی می‌شود، کشورهای متروپل این امکان را می‌یابند که امواج بحران را به لا‌یه‌های پیرامونی هدایت کنند، بر این اساس است که می‌توان دریافت چرا اقتصاد کشورهای عضو اوپک و حتی کشورهای جنوب شرقی آسیا با بحران‌های مضاعفی روبه‌رو شده‌اند.
در پایان این‌گونه می‌توان گفت: عصر ولخرجی‌های طلا‌یی دولت به پایان رسیده است، دولت نهم باید کمربندهای اقتصاد ایران را ببندد. شاید این امر سبب شود که بتوان بر بسیاری از سیاست‌های شتابزده و عجولا‌نه دولت مهار تدبیر افزود.
چنانچه نتوانیم خود را با شرایط جدید وفق دهیم و اداره کشور را نه بر اساس جیب گشاد و پرپول، بلکه با تدبیر و مملکت‌داری پیش ببریم، خطر همه ما را تهدید خواهد کرد.

منبع : روزنامه اعتماد ملی