دیدار یار

پروردگار مهربان به سبب لطف و رحمت خویش و تلاش و عبادت بندگان خداجویش در این دنیا و بریدن و جدا شدن از غیر خدا و دل‌دادن به معبود یکتا و پرستش و اطاعت از او شیرینی انس را به کام آنها می‌چشاند و گوشه‌ای از وصال خویش را به آنها می‌بخشاند. روزه‌دار واقعی در ماه مبارک رمضان و در هنگام افطار چنین لذتی را از دل و جان درک می‌کند. چنانچه امام صادق(ع) فرموده است:«لِلصَّائِمِ فَرْحَتَانِ فَرْحَةٌ عِنْدَ إِفْطَارِهِ وَ فَرْحَةٌ عِنْدَ لِقَاءِ رَبِّه»[۱] یعنی روزه‌دار دو شادمانی دارد؛ یکی هنگام افطار و دیگری هنگام وصال و ملاقات پروردگار.
مشاهده پروردگار امری است انکار ناپذیر، اما نه با چشم سر؛ چون آن ذات باری تعالی جسم نیست و از این شایبه بری است تا بتوان آن را به چشم سر که خود آن نیز جسم است او را مشاهده کرد؛ بلکه خداوند با دیدة دل قابل درک و تماشا است.
ابوبصیر که از یاران امام صادق(ع) است، از آن حضرت پرسید: آیا مؤمنان در قیامت خداوند را مشاهده می‌کنند؟ حضرت فرمود: [نه در قیامت] بلکه او را قبل از قیامت نیز دیده‌اند. ابوبصیر پرسید: چه هنگام؟ فرمود: آن هنگام که ایشان را خطاب فرمود:«أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ قَالُواْ بَلی»[۲] یعنی آیا من پروردگارتان نیستم؟ پاسخ دادند آری. پس امام با اندکی درنگ ادامه داد:«وَ إِنَّ الْمُؤْمِنِینَ لَیَرَوْنَهُ فِی الدُّنْیَا قَبْلَ یَوْمِ الْقِیَامَةِ أَ لَسْتَ تَرَاهُ فِی وَقْتِکَ هَذَا» یعنی همانا که مؤمنان او را پیش از قیامت[و در عالم دنیا نیز] مشاهده می‌کنند، مگر تو، خود، او را اکنون نمی‌بینی؟! سپس امام برای جلوگیری از ایجاد شبهه در مورد مشاهدة جسمانی خداوند و پرهیز از انکار منکران اشاره می‌کند که دیدن خداوند با دیدة دل و چشم باطن است:« وَلَیْسَتِ الرُّؤْیَةُ بِالْقَلْبِ کَالرُّؤْیَةِ بِالْعَیْنِ تَعَالَی اللَّهُ عَمَّا یَصِفُهُ الْمُشَبِّهُونَ وَ الْمُلْحِدُون‏»[۳] یعنی هرگز مشاهدة با چشم قلب و باطن مانند دیدن با چشم سر و جسم نیست؛ خداوند از آنچه که تشبیه کنندگان و منکران در وصفش می‌گویند، بسیار برتر و منزّه است.
چه زیبا بابا طاهر خداوند را با دیده دل در همة جای عالم ملاقات می‌‌کند که چنین می‌سراید:
به دریـا بـنگـرم، دریـا تـو بـینم به صحرا بنگرم، صحرا تو بینم
به هرجا بنگرم، کوه و در و دشت نشـان از قـامت رعـنا تـو بینم
قرآن کریم نیز به ملاقات پروردگار تصریح می‌‌کند و می‌فرماید:«یَأَیُّهَا الْانسَنُ إِنَّکَ کاَدِحٌ إِلیَ‏ رَبِّکَ کَدْحًا فَمُلَاقِیه»[۴] ای انسان! تو تا رسیدن به پروردگارت در رنج و تلاش بوده و او را ملاقات خواهی کرد.
این وصال آن‌قدر شیرین و فراقش آن‌قدر سخت است که حال عاشقان و مشتاقان وصال دیدنی و صحبت آنها شنیدنی است که اظهار دلدادگی و اشتیاق به حضرت دوست در کلامشان موج می‌زدند. سید‌الساجدین و امام العابدین حضرت سجاد(ع) در سوز و گداز عارفانه‌اش به محضر یار این‌گونه فرموده است:«الهی! ... و غلّتی لا یبرّدها إلّا وصلک و لوعتی لا یطفیها إلّا لقاؤک و شوقی إلیک لا یبلّه إلّا النظر إلی وجهک و قراری لا یقرّ دون دنوّی منک و لهفتی لا یردّها إلّا روحک‏»[۵] الهی! ... سوز سینة مرا فقط خنکای وصال تو فرو می‌نشاند و آتش دلم را تنها ملاقات جمال دل آرای تو خاموش می‌کند و عطش اشتیاقم فقط با نگریستن به جمال روح افزای تو سیراب می‌شود و دلدادگی و بی قراری‌ام جز با قرب و نزدیکی به تو آرام نمی‌گیرد و غم اندوهم را جز نسیم رحمتت، زایل نمی‌کند.
به راستی که هر کس مشتاق ملاقات یارش باشد دیگر فرش استراحت را برمی‌چیند و زندگی‌اش یکسره فکر وصال یار می‌شود به‌گونه‌ای که شب‌ها را به عبادت و نماز و روزها را به روزه و ذکر او می‌گذراند؛ خلاصه هر چه که بتواند با یار هم صحبت می‌شود و او را می‌نگرد. بیاییم در این ماه که اول و آخرش دیدار و ملاقات محبوب است با امام عابدان هم ناله شویم از سر شوق فریاد برآوریم و بگویم:«فقد انقطعت إلیک همّتی و انصرفت نحوک رغبتی، فأنت لا غیرک مرادی و لک لا لسواک سهری و سهادی و لقاؤک قرّه عینی و وصلک منی نفسی و إلیک شوقی و فی محبّتک ولهی و إلی هواک صبابتی و رضاک بغیتی و رؤیتک حاجتی و جوارک طلبی و قربک غایة سؤلی و فی مناجاتک روحی و راحتی و عندک دواء علّتی و شفاء غلّتی و برد لوعتی و کشف کربتی»[۶]
یعنی از شوق تو است بیداری و کم‌خوابی‌ام و لقایت نور دیدگانم و مقام وصالت، تنها آرزوی من است. شوقم منحصر به تو است و سرگردان محبت تو هستم، دلباختة هوای توأم و غرض و مقصدم خشنودی تو است و به مشاهدة تو نیازمندم و نعمت هم‌جواریت مطلوب من است و مقام قربت، منتهای خواهش من است و حال مناجات و رازگویی با تو فرح و آرامش خاطر من است و دوای مرض و شفای قلب سوزانم و تمکین حرارت دل و رافع غم و اندوهم تنها نزد تو است.[۷]

۱ـ کافی ، ج ۴، ص ۶۵.
۲ـ اعراف: ۱۷۲.
۳ـ توحید صدوق، ص ۱۱۷.
۴ـ انشقاق: ۶.
۵ـ مناجات خمس عشره.
۶ـ همان.
۷ـ صبهای معرفت، ص ۷۶۲.
هادی الیاسی

منبع : خبرگزاری رسا