تجزیه QTL صفات مقاومت به سرما و تاریخ خوشه دهی در گندم، با استفاده از هاپلوئیدهای دوبل شده

برای افزایش پاسخ به گزینش، دراصلاح صفات کمی، یکی از راههایی که امروزه پیشنهاد شده است، تئوری انتخاب براساس نشانگرهاست، که این امر مستلزم اثبات رابطه بین نشانگرها (مارکرها) و صفات کمی و به نقشه درآوردن این صفات می باشد. به منظور به نقشه در آوردن صفات مقاومت به سرما و تاریخ خوشه دهی در گندم، ۹۵ هاپلوئید دوبل شده، حاصل از تلاقی دو رقم چاینیز اسپرینگ و SQ۱ با استفاده از ۳۴۵ نشانگر ملکولی و نقشه لینکاژی نیمه اشباع مورد تجزیه QTL قرار گرفت.
دریک آزمایش این جمعیت در یک طرح کاملا تصادفی، با سه تکرار در گلخانه کشت و تاریخ خوشه دهی گیاهان یادداشت گردید. در آزمایش دیگری گیاهان در گلدان های کوچک در چهار تکرار و در هر گلدان ۱۰ بذر کشت و ۷ روز پس از سبز شدن به سردخانه منتقل شد و تحت دمای ۳-۴ درجه سانتی گراد به مدت ۵ هفته قرار گرفت تا عمل سازگاری به سرما در آنها انجام شود. وسپس برای اندازه گیری صفات LT۵۰ و پایداری غشای گیاهان، به اتاقک رشد منتقل و بقای هر ژنوتیپ در دماهای -۱۱, -۸, -۶ و -۱۳ درجه سانتی گراد اندازه گیری شد. پایداری غشای در سه تکرار فقط در دمای -۱۱oC در طرح آماری بلوک های کامل تصادفی تعیین شد.
نتایج نشان داد که چاینیز سپرنیگ دیررس تر و SQ۱ از نظر مقاومت به سرما نسبت به چاینیز سپرنیگ مقاوم تر بود. تجزیه QTL نشان داد، که تاریخ خوشه دهی دارای یکQTL با اثر زیاد روی کروموزوم ۵A و یک QTL با اثر کمتر روی کروموزوم ۵B است که مجموعا %۵۲ از کل واریانس فنوتیپی موجود در جمعیت را توجیه می کنند. یک QTL نیز برای صفات مقاومت به سرما (LT۵۰ و پایداری غشا) روی کروموزوم ۷A تشخیص داده شد. که %۲۲ از واریانس فنوتیپی پایداری غشا و %۱۲ از واریانس فنوتیپی LT۵۰ را توجیه کرد.

حسین دشتی
بهمن یزدی صمدی
سیروس عبدمیشانی
محمدرضا قنادها

منبع : پایگاه اطلاعات علمی