پیام‌های مهدوی به زن مسلمان

امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف آن گونه که از قرآن و روایات نبوی و اهل بیت علیهم السلام استفاده می‌شود دارای اهداف و آرمان‌های بسیار بلندی است که قرار است در عصر ظهور آنها را در سطح جهان پیاده نماید،آرمان هایی که فقط با امدادهای غیبی و به توسط مردی الهی هم‌چون او قابل پیاده شدن است. ولی این به آن معنا نیست که در عصر غیبت هیچ مرتبة از آن آرمان‌ها قابل پیاده شدن نیست، ما می‌توانیم در سطوح مختلف جامعه و در قشرهای مختلف جلوه هایی از آنها را با الگو گرفتن از حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و یارانش پیاده کنیم تا زمینه‌ساز ظهور او گردیم. یک قشر مهم از اقشار جامعه بانوان هستند که می‌توانند با الگو گرفتن از آرمان‌های بلند مهدوی، جامعه ای مهدوی در حد خود و در عصر غیبت پیاده کنند، و این با برداشت پیام‌هایی است که از فرهنگ مهدویت به دست می‌آید، موضوعی که ما در این مقاله در حدّ وسع و توان‌مان به آن می‌پردازیم.
● مقدمه
گاهی این سؤال در ذهن انسان، تداعی می‌شود که آیا بحث از مهدویت و فرهنگ مهدوی، صرفاً جنبة تاریخی دارد؛ یا می‌توان مباحث مهدویت را به روز کرده، و جنبة کاربردی به آن داد. باید اشاره کرد که می‌توان، در عصر پیش از ظهور، پرتویی از جامعة مهدوی را با اجرای درصدی از اهداف ظهور ایجاد کرد؛ چرا که رسیدن به اهداف عالی ظهور، تنها در هنگام ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف ممکن است. این مطلب را با چند مقدمه می‌توان اثبات نمود:
▪ زمینه سازی برای ظهور
از آن‌جا که غیبت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از ناحیة ما بوده[۱]؛ ما نیز در ظهور او مؤثر خواهیم بود، و این امر تنها با به کار بردن اهداف حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف – گرچه در سطح محدود ـ تحقق خواهد یافت. بنابراین در روایتی از پیامبر صل الله علیه و آله و سلم آمده است: « قومی از مشرق زمین، خروج می‌کنند که زمینه‌ساز سلطنت و حکومت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف خواهند بود»[۲] . این آماده سازی می‌تواند در زمینة فرهنگ و عقلانیت مردم باشد، که در صورت بالا رفتن سطح آن، زمینه برای ظهور حضرت، فراهم خواهد شد. از امام باقر علیه السلام نقل شده است که فرمود: « چون قائم ما، قیام کند؛ دستش را بر سر بندگان می‌گذارد و عقول آنها را متمرکز ساخته و اخلاق را به کمال می‌رساند»[۳] . از این حدیث استفاده می‌شود که کار حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، تکمیل نقص عقول و اخلاق مردم است تا از معارف الهی بهره مند شوند. در نتیجه این مردم هستند که با تلاش خود و بالا بردن سطح علم، اخلاق و فرهنگ جامعه می‌توانند زمینه‌ساز ظهور کلی حضرت شوند تا به واسطة آن به کمال عقلانی نهایی برسند.
▪ الگوگیری از حکومت مهدوی
امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، رهبر و الگوی کامل برای شیعیان است و لذا مرد و زن وظیفه دارند تا در حد امکان، از اهداف بلند آن حضرت بهره برده و خود را به او نزدیک نمایند. بنابراین ما می‌توانیم با سرمشق قرار دادن اهداف عالی آن بزرگوار، جامعه‌ای مهدوی ـ هرچند محدود ـ ایجاد نماییم.
▪ منتظران مصلح، خود صالح‌اند.
کسانی که در انتظار مصلح جهانی به سر می‌برند، خود باید صالح باشند و این با پیاده کردن اهداف قیام حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در جامعه ـ هر چند در سطح محدود ـ میسر می‌شود.
● وجود زنان در میان اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف
در رابطه با اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریفکه راجع به زنان است، دو روایت وجود دارد که در یکی از آنها اشاره به وجود سیزده زن در بین اصحاب حضرت دارد و در دیگری پنجاه زن. ممکن است که جمع بین دو دسته، این گونه باشد که مجموع اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از زنان، پنجاه نفر است که سیزده نفر آنها، کسانی هستند که رجعت کرده و از قبر، سر بر می‌آورند و در حکومت حضرت، سهیم خواهند بود.
▪ مفضل بن عمر می‌گوید: از امام صادق علیه السلام شنیدم که می‌فرمود:« همراه قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف سیزده زن وجود دارد. عرض کردم، از آنها در چه کاری بهره می‌گیرد؟ فرمود: آنان مجروحان را مداوا کرده و از آنها پرستاری می‌کنند؛ همان‌گونه که زنان همراه رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم، چنین می‌کردند. عرض کردم: نام آنها را برای من بگو! حضرت فرمود: قنواء دختر رُشَید، ام ایمن، حبابه والبیه، سمیه مادر عمار بن یاسر، زبیده، ام خالد احمسیه، ام سعید حنفیه، وصبانه ما شطه و ام خالد جهنیه»[۴].
▪ جابر بن یزید جعفی از امام باقر علیه السلام نقل کرده است که فرمود: « به خدا سوگند! سیصد و بیشتر از ده نفر می‌آیند که در میان آنها، پنجاه نفر زن وجود دارد. آنان در مکه بدون وقت مقرر، اجتماع می‌کنند؛ دسته هایی همانند ابرهای پاییز، بعضی پشت سر بعضی دیگر. و این همان آیه‌ای است که خداوند فرمود: هر کجا باشید خداوند تمام شما را خواهد آورد؛ زیرا او بر هر چیزی قادر است.»[۵]
اگر چه این روایت را عیاشی، مرسلا نقل کرده است، ولی نعمانی و دیگران، آن را با چند طریق که برخی از آنها صحیح است نقل کرده اند[۶].
● پیام‌های مهدوی
از آن‌جا که امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، امام، رهبر و ولی هر زن و مرد مسلمان شیعی است؛ لذا عصر ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و رفتار آن حضرت عجل الله تعالی فرجه الشریف می‌تواند، الگودهی برای زنان نیز باشد و آنان نیز می‌توانند با اجرای آن اهداف، جامعه‌ای مهدوی را در این عصر ـ که عصر غیبت است ـ پیاده نمایند. اینک به برخی از این پیام‌ها که از روایات استفاده می‌شود اشاره می‌کنیم:
▪ شرکت در مسائل اجتماعی
هر گاه جامعه به حدی رسید که زنان و مردان به تکامل عقلانی و اخلاقی رسیدند؛ زنان نیز می‌توانند در مسائل سیاسی و اجتماعی جامعه با حفظ شئونات اسلامی شرکت کنند و همانند مردها سهمی را ایفا نمایند. این معنا با جمع بین دو دسته روایات، به دست می‌آید:
الف) روایاتی که دلالت بر تکامل عقلانی و اخلاقی انسان‌ها در عصر ظهور دارد[۷].
ب) روایاتی که دلالت بر وجود زنان در بین ۳۱۳ نفر اصحاب حضرت دارد[۸].
▪ مشارکت در انسجام اسلامی
یکی از اهداف حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف ایجاد وفاق و انسجام اسلامی است. لذا در دعای ندبه می‌خوانیم: « کجاست آن کسی که گفتار را بر تقوا جمع می‌کند[۹] ». زنان جامعة اسلامی نیز با الگو گرفتن از امام خود در حدّ توان خود می‌توانند در این هدف مهم در عصر غیبت سهیم باشند.
▪ احیای سنت‌های فراموش شده
زنان نیز می‌توانند، سنت‌های فراموش شده را احیا کنند؛ همان‌گونه که دربارة حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف می‌خوانیم: « ... او دستورات فراموش شدة قرآن و سنت را احیا می‌کند[۱۰] ».
▪ تعلیم قرآن
زنان نیز می‌توانند همانند حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف معلم قرآن باشند؛ همان که دربارة حضرت آمده است: « ... آن گونه که قرآن نازل شده، به مردم می‌آموزد ...[۱۱]».
▪ تربیت افراد
یکی از کارهایی که امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بعد از ظهور، انجام می‌دهد، تکمیل اخلاقیات مردم است. بنابراین در روایتی که از امام باقر علیه السلام نقل شده است می‌خوانیم: « خداوند متعال، به واسطة حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف اخلاق مردم را کامل می‌کند[۱۲] ».
زنان نیز می‌توانند فرزندان خود و نیز خود را، با تعلیمات اخلاقی تربیت کرده و آنان را به کمال برسانند.
▪ تلاش در جهت رفع گرفتاری‌های مردم
یکی از اسامی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف « غوث» است. در حدیثی می‌خوانیم: « مهدی در میان امت من، خروج می‌کند و خداوند او را به فریاد مردم می‌رساند[۱۳] ». زنان نیز می‌توانند با اقتدا به الگوی خود، حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فریاد رس گرفتاران، در حد امکان باشند.
▪ اصلاح جامعه
زنان نیز می‌توانند با الگوگیری از حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در حد وسع خود، در اصلاح جامعه کوشا باشند؛ همان طور که درباره حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف آمده است: « خداوند متعال، به واسطة او هر آن‌چه قبل از او فساد بوده، اصلاح خواهد کرد[۱۴]».
▪ اهل عمل بودن
زنان برای تربیت اولاد و افراد جامعه باید خود اهل عمل باشند، و تنها به خیر و تقوا اشاره نمایند؛ همان گونه که سیرة حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در دعوت به حق، این گونه است. لذا از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمودند: « ... او به تقوا اشاره کرده و خود عمل به هدایت می‌کند...[۱۵] ».
▪ ایجاد عشق، در عبادت افراد
زنان باید همانند حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف اولاد و افراد جامعه را عاشق عبادت کرده و کاری کنند که افراد تحت تربیت آنها عبادت را دوست دارند. از پیامبر صل الله علیه و آله و سلم نقل شده است که فرموند: « ... حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف دل‌های بندگان را، عاشق عبادت می‌کند ...[۱۶] ».
▪ آزادی مردم از بندگی هوای نفس
زنان باید سعی کنند تا افراد تحت تربیت خود را از بندگی هوای نفس برهانند؛ همان گونه که در مورد حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف می‌خوانیم: « ... خداوند به واسطة او، ذلت بردگی ( هوای نفس) را از گردن‌های شما، بر می‌دارد[۱۷] ».
▪ گسترش عدل
زنان نیز با الگوگیری از حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف می‌توانند در گسترش عدل کوشا باشند؛ چنان که در روایات آمده است: « آگاه باشید! به خدا سوگند، به طور حتم، حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف عدالتش را داخل خانه‌های شما خواهد کرد؛ همان گونه که گرما و سرما داخل خانه‌های شما خواهد شد[۱۸] ».
▪ برپایی نماز
زنان باید در حد توانایی خود، در برپایی نماز کوشا باشند؛ همان طور که از اهداف حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، برپایی نماز است. از زیدبن علی، نقل شده است: « هنگامی که قائم آل محمد عجل الله تعالی فرجه الشریف، قیام کند، می‌فرماید:‌ای مردم! ما کسانی هستیم که خداوند در قرآن وعدة آنان را به شما داده است؛ آن جا که فرمود: کسانی که اگر ما در روی زمین به آنان امکانات دهیم نماز را به پا، می‌دارند...[۱۹] ».
▪ امر به معروف و نهی از منکر
در روایتی دربارة اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از زنان و مردان آمده است: « آنان، امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند[۲۰] ». بنابراین اگر زنان جامعة اسلامی می‌خواهند در راه حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و اصحاب او باشند، باید این دو فریضه را احیا نمایند.
▪ اهل تلاش بودن
زنان باید از اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف الگو گرفته و اهل کوشش و تلاش باشند؛ همان گونه که از رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم نقل شده است که دربارة اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فرمود: « خداوند برای او از دورترین کشورها به تعداد اهل بدر ( ۳۱۳ نفر) جمع می‌کند، که همگی اهل کوشش و تلاش در راه اطاعت خدا هستند[۲۱] ».
▪ سعی در گسترش علم
زنان نیز می‌توانند در گسترش علم در سطح جامعه در حد امکان، کوشا باشند، همان طور که از رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم نقل شده که دربارة حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فرمود: « ... خداوند عزوجل، به واسطة او زمین را بعد از تاریکی، پر از نور کرده و پس از ظلم، پر از عدل نموده و پس از جهل، پر از علم خواهد کرد[۲۲] ».
▪ تواضع و فروتنی نسبت به دیگران
بانوان باید نسبت به هم نوعان دینی خود، متواضع باشند. همان طور که دربارة حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمودند: « در برابر مومنان، ذلیل و در مقابل کافران، عزیزند[۲۳] ».
▪ از تنهایی نهراسیدن
هر گاه انسان، حق را یافت؛ گرچه پیروان آن کم است، نباید از تنهایی یا کمی افراد، به خود ترس راه دهد. دربارة حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف می‌خوانیم: « حق با ماست، هر کس از ما کناره گیرد ما را به وحشت نمی‌اندازد[۲۴] ».
▪ همکاری با مصلحان
امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف گرچه به تنهایی می‌تواند جهان را اداره کند، ولی اهداف عالی خود را با همکاری با مصلح بزرگ، حضرت مسیح، دنبال می‌کند. بنابراین در حدیثی از رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم آمده است: « ... عیسی بن مریم، فرود می‌آید و پشت سر او نماز می‌گذارد...[۲۵] ». و این عملکرد بسیار آموزنده‌ای است که بانوان ما نیز می‌توانند از آن درس گرفته و در این جهت به حضرت، اقتدا کنند.
▪ صله رحم
دربارة حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از امام علی علیه السلام نقل شده که از همه بیشتر صله رحم می‌کند؛ آن جا که فرمود: « او از همه بیشتر صله رحم خواهد کرد[۲۶] ». زن مسلمان نیز با الگوگیری از حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف باید این سنت مهدوی، بلکه سنت همة امامان و انبیا را احیا کند.
▪ اهل شب زنده داری
دربارة اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از امام صادق علیه السلام نقل شده که اهل شب زنده داری هستند: « آنان مردانی هستند که شب را نمی‌خوابند، در نمازشان زمزمه‌ای چون زنبور دارند، شب‌ها در حال قیام بر روی پاهای خود می‌ایستند ...[۲۷] ». از آن‌جا که در میان اصحاب امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف زن نیز وجود دارد، این صفت شامل آنها نیز می‌شود و پیام آن به زن مسلمان آن است که اگر می‌خواهیم در عصر غیبت از یاوران مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف باشیم شب‌زنده داری را هرگز فراموش نکنیم.
▪ امانت داری
بانوان شیعه باید با الگوگیری از امام خود، امانت دار باشند؛ همان گونه که دربارة حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف آمده است: « او نگه دار هر چیزی است که نزد او به امانت گذاشته شده است[۲۸] ». زن مسلمان نیز باید با الگو قرار دادن امامان سعی خود را در شناخت خداوند به کار بسته و خداشناس حقیقی گردد.
▪ خداشناس حقیقی
اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف که از آن جمله ۵۰ زن هستند ـ همگی خداشناس و اهل توحیدند ـ دربارة آنها از امام علی علیه السلام نقل شده است: « ... و آنان کسانی هستند که خداشناس حقیقی بوده و اهل توحید می‌باشند[۲۹] ».
▪ استفاده از روزهای مهم
بانوان با الگوگیری از حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف کارهای مهم را در روزهای مهم انجام دهند؛ همان طور که دربارة حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف می‌خوانیم که امام باقر علیه السلام فرمود: « گویا قائم را در روز عاشورا، روز شنبه، مشاهده می‌کنم که بین رکن و مقام ایستاده و در مقابل او کسی ندا می‌دهد: برای خدا بیعت کنید. در آن هنگام است که خداوند زمین را پر از عدل می‌کند؛ همان گونه که پر از ظلم و جور شده باشد[۳۰] ».
▪ اخلاص در عمل
بانوان شیعی و پیروان حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف باید اهل اخلاص در عمل باشند؛ همان گونه که در بارة اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از امام جواد علیه السلام نقل شده که فرمودند: « ... چون برای حضرت، این تعداد از مخلصین فراهم شود؛ خداوند امر او را ظاهر خواهد نمود ...[۳۱] ».
▪ نترسیدن از ملامت افراد
بانوان شیعی نباید از ملامت افراد ملامت گر، بهراسند. آنها باید در راه حقی که تشخیص داده‌اند، ثابت قدم باشند؛ همان گونه که دربارة امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف آمده است که فرمود: « ... در راه خدا از ملامت هیچ ملامت کننده‌ای نمی‌هراسد[۳۲] ».
▪توجیه قبل از اقدام عملی
از امام باقر علیه السلام نقل شده که فرمود: «یقول القائم عجل الله تعالی فرجه الشریف لأصحابه: یا قوم! انّ اهل مکة لایریدوننی، و لکنّی مُرْسل الیهم لأحتجّ علیهم بما ینبغی لمثلی ان یحتجّ علیهم. فیدعو رجلاً من اصحابه فیقول له: امض الی اهل مکة فقل: یا اهل مکة! انا رسول فلان الیکم…»[۳۳]؛ «قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف به اصحاب خود می‌گوید: ای قوم! همانا اهل مکه مرا نمی‌خواهند، ولی من کسی را به سوی آنان می‌فرستم تا بر آنها آن‌گونه که سزاوار من است احتجاج نماید. لذا یکی از اصحابش را می‌خواهد و به او می‌گوید: به سوی اهل مکه برو و بگو: ای اهل مکه! من فرستادة فلان (حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف) به سوی شمایم…».
وظیفة زنان جامعة اسلامی نیز آن است که هنگام تربیت فرزندان خود یا دیگران، ابتدا آنها را توجیه کنند و در صورتی که توجیه آنان جواب نداد با ملاحظة مراحل دست به اقدام عملی بزنند.
▪ مقابله با انحرافات
از امام علی علیه السلام نقل شده که دربارة حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فرمود: « در آخر زمان او خروج می‌کند و انحرافاتی که در حق پدید آمده اصلاح خواهد کرد…»[۳۴].
زنان نیز در جامعة اسلامی باید به مولای خود اقتدا کرده و در حدّ توان خود در راستای این هدف گرچه در سطحی محدود کوشا باشند تا زمینه‌ساز ظهور گردند.
▪ هتک حرمت افراد ممنوع
از امام علی علیه السلام نقل شده که از جمله اموری که حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف بر آن با اصحاب خود که از آن جمله بانوان هستند پیمان می‌بندد هتک حرمت نکردن افراد است، آن جا که می‌فرماید: «آنان بر اصولی با حضرت بیعت می‌کنند که از آن جمله این است که هتک حرمت فرد آبرومندی را نکنند و کسی را سبّ و دشنام ندهند و به منزلی هجوم نیاورند و کسی را به جز به حقّ نزنند…».[۳۵]
بانوان نیز باید مواظب رفتار و گفتار خود بوده و هتک حرمت شخص آبرومندی را ننمایند و بی جهت به کسی ناسزا نگویند و… .
▪ نخوردن مال یتیم
از امام علی علیه السلام نقل شده که حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از جمله پیمان هایی را که با کارگزارانش از جمله بانوان برای بیعت می‌بندد نخوردن مال یتیم است، آن جا که می‌فرماید: «… من با شما هستم در صورتی که مال یتیم را ]بی‌جهت[ نخورید…».[۳۶]
این وظیفه نیز می‌تواند برای یاوران حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و پیروان او آموزندگی داشته و با پیروی از آن از اصحاب آن حضرت عجل الله تعالی فرجه الشریف در عصر غیبت باشند.
▪ گواهی با علم
از امام علی علیه السلام نقل شده که حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از جمله پیمان‌هایی را که با کارگزارانش از جمله بانوان برای بیعت می‌بندد گواهی ندادن بدون علم است، آن جا که می‌فرماید: «من با شما هستم در صورتی که … بر چیزهایی که به آن علم ندارید گواهی ندهید…».[۳۷]
همه از آن جمله بانوان اسلامی وظیفه دارند تا چیزی را که ندانسته و از آن اطلاعی ندارند گواهی ندهند.
▪ دشنام دادن ممنوع
از امام علی علیه السلام نقل شده که حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از جمله پیمان‌هایی را که با کارگزارانش از جمله بانوان برای بیعت می‌بندد دشمنان ندادن به مردم است، آن جا که می‌فرماید: «من با شما هستم در صورتی که … کسی را دشنام ندهید…».[۳۸]
بانوان مهدوی باید با الگو گرفتن از حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف مواظب زبان خود بوده و بی جهت کسی را دشنام نداده و ناسزا نگویند.
▪ اطعام به مساکین
از پیامبر صل الله علیه و آله و سلم نقل شده که دربارة حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فرمود: «گویا مهدی با دستان خود به مساکین کره می‌دهد».[۳۹]
و نیز نقل شده که فرمود: «نشانة مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، آن است که او بر کارگزاران خود سخت گرفته و با مال خود جود خواهد کرد و به مساکین رحم خواهد نمود».[۴۰]
بانوان اسلامی نیز می‌توانند با الگو گرفتن از سیرة مهدوی در حدّ توان خود به مساکین اطعام داده و حتی به مستمندان با دستان خود غذا دهند تا به جامعة خود رنگ و بوی مهدوی دهند.
▪ آبادی معنوی جامعه
از پیامبر صل الله علیه و آله و سلم نقل شده که دربارة حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فرمود: «… به قائم از شما زمین خود را به تسبیح و تحلیل و تقدیس و تکبیر و تمجیدم آباد خواهم کرد…».[۴۱]
از دامن زن است که مرد به معراج می‌رود. زنان جامعه می‌توانند با تربیت معنوی فرزندان و اعضای خانوادة خود در تشکیل جامعه‌ای معنوی در حدّ و محدودیت خود سهیم باشند، گرچه حدّ کامل آن اختصاص به عصر ظهور دارد.
▪ شرکت نهضت سوادآموزی
از پیامبر صل الله علیه و آله و سلم نقل شده که دربارة عصر غیبت فرمود: «زود است که فتنه هایی پیدا شود به حدّی که انسان صبح هنگام مؤمن است ولی عصر هنگام کافر می‌شود مگر کسی که خداوند او را با علم زنده کرده است».[۴۲]
زنان جامعه نیز می‌توانند در راستای زنده کردن جامعه از راه سوادآموزی و فراگیری دانش و معرفت، سهم بسزایی داشته باشند.
▪ خلف وعده ممنوع
از پیامبر اکرم صل الله علیه و آله و سلم نقل شده که دربارة حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فرمود: «… اگر از دنیا تنها یک روز باقی مانده باشد خداوند آن روز را طولانی می‌کند تا مردی از اهل بیتم مالک زمین گشته و کارهای مهم به دست او انجام گردد. او اسلام را ظاهر کرده و خلف وعده نمی‌کند…».[۴۳]
بانوان جامعة اسلامی باید با الگو گرفتن از حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و آرمان‌های بلند او و در راستای زمینه سازی ظهور اهل وفای به عهد باشند تا از یاران حضرت در عصر ظهور باشند.
▪ رفع اختلاف از بین شیعیان
از امام حسین علیه السلام نقل شده که فرمود: «آن امری که انتظارش را می‌کشید تحقق نمی‌یابد تا این که شما از یکدیگر بیزاری جسته و در صورت یک‌دیگر آب دهان بیندازید و بر ضد هم‌دیگر گواهی داده و یک‌دیگر را لعن کنید». به حضرت عرض کردم: آیا در آن زمان خیری نیست؟ امام حسین علیه السلام فرمود: «تمام خیر در آن زمان است؛ چرا که قائم ما قیام کرده و تمام این امور را دفع خواهد کرد».[۴۴]
● نتیجه
انسان‌ها در سطوح مختلف جامعه می‌توانند با الگو گرفتن از سیرة حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و کارگزاران او و عمل کردن به آرمان های بلند مهدوی جامعه ای با رنگ و بوی عصر ظهور در حدّ و توان خود ایجاد نماییم و از آن جا که زنان و بانوان یکی از ارکان مهم و اساسی جامعه‌اند، لذا می‌توانند در تحقق این جامعة مهدوی در عصر غیبت سهم بسزایی داشته باشند.

نویسنده: علی اصغر رضوانی
[۱]. خواجه نصیر الدین طوسی رحمه الله علیه می‌فرماید: « وجوده لطف و تصرفه لطف آخر و عدمه منا» ؛ وجود او لطف و تصرف او لطفی دیگر و نبود تصرف از ناحیة ماست. (کشف المراد، ص۴۹۰- ۴۹۱)
[۲]. « یخرج قوم من المشرق یوطئون للمهدی سلطانه» سنن ابن ماجه، ج۲، ح ۴۰۸۸ و…
[۳]. « اذا قام قائمنا وضع یده علی رؤوس العباد فجمع به عقولهم و اکمل به اخلاقهم» بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۳۶، ح۷۱.
[۴]. «سمعت ابا عبد الله (ع) یقول: یکون مع القائم ثلاث عشر إمرأة. قلت: و ما یصنع بهن؟ قال: یداوین الجرحی و یقمن علی المرضی، کما کنّ مع رسول الله (ص). قلت: فسمهن لی! قال: القنواء بنت رشید، و ام ایمن، و حبابة الوالبیة، و سمیة ام عمار بن یاسر، و زبیدة، و ام خالد الأحمسیة، و ام سعید الحنفیة، و صبانة الماشطة و ام خالد الجهنیة» دلائل الامامة، ص۲۵۹ و اثبات الهداة، ج۳، ص۵۷۵.
[۵]. «یا جابر!… و یجئ والله ثلاثمائةو بضعة عشر رجلا فیهم خمسون امراة، یجتمعون بمکة علی غیر میعاد، قَزَعا کقزع الخریف یتبع بعضهم بعضا، و هی الآیة التی قال الله: این ما تکونوا یأت بکم الله جمیعا ان الله علی کل شیئ قدیر» تفسیر عیاشی، ج۱، ص۶۵.
[۶]. الاختصاص، ص۲۵۵؛ الارشاد، ص۳۵۹؛ غیبت طوسی، ص۲۶۹؛ اعلام الوری، ص۴۲۷؛ الخرائج، ج۳، ص۱۱۵۶؛ عقد الدرر، ص۴۹؛ اثبات الهداة، ج۳، ص۵۴۸ و بحار الانوار، ج۵۱، ص۵۶ و ج۵۲، ص۲۱۲.
[۷]. بحار الانوار، ج۵۲، ص ۳۳۶، ح۷۱.
[۸]. تفسیر عیاشی، ج۱، ص۶۵.
[۹]. «این جامع الکلمة علی التقوی» مفاتیح الجنان، دعای ندبه.
[۱۰]. «… و یحیی میت الکتاب و السنة» نهج البلاغه، خطبه ۱۳۸.
[۱۱]. «… یعلمون الناس القرآن کما انزل… » بحار الانوار، ج۵۲، ص ۳۶۲، ح۱۳۹.
[۱۲]. «… و اکمل به اخلاقهم » بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۳۶، ح۷۱.
[۱۳]. «یخرج المهدی (عج) فی امتی، یبعثه الله غیاثا للناس» کشف الغمه، ج۲، ص۴۷۰.
[۱۴]. «یصلح الله تعالی به کل ما افسد قبله» البرهان، متقی هندی، ص۱۳۲.
[۱۵]. «… یشیر بالتقی و یعمل بالهدی… » بحار الانوار، ج۵۲، ص۲۶۹، ح۱۵۸.
[۱۶]. «… یملأ قلوب العباد عبادة… » بحار الانوار، ج۵۱، ص۷۴، ح۲۴.
[۱۷]. «… به یخرج ذل الرق من اعناقکم» بحار الانوار، ج۵۱، ص۷۵، ح۲۹.
[۱۸]. «أما والله! لیدخلن عدله جوف بیوتهم کما یدخل الحر و البرد» بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۶۲، ح۱۳۱.
[۱۹]. «اذا قام القائم من آل محمد یقول: ایها الناس! نحن الذین وعدکم الله فی کتابه : الذین ان مکناهم فی الارض اقاموا الصلاة…» بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۷۳، ح۱۶۶.
[۲۰]. «و یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر» منتخب الأثر، ص۵۸۱، ح۴
[۲۱]. «یجمع الله له من اقاصی البلاد علی عدة اهل بدر، کدّادون، مجدون فی طاعته» بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۱۰
[۲۲]. «… یملأ الله عزوجل به الارض نورا بعد ظلمتها و عدلا بعد جورها و علما بعد جهلها» اکمال الدین، ص۲۶۰.
[۲۳]. «اذلة علی المومنین، اعزة علی الکافرین» نعمانی، غیبت، ص۳۱۶، باب ۲۱، ح۱۲.
[۲۴]. «الحق معنا، فلن یوحشنا من قعد عنا» بحار الانوار، ج۵۳، ص۱۷۸، ح۹.
[۲۵]. «… فینزل عیسی بن مریم فیصلی خلفه… » فرائد السمطین، ج۲، ص۳۱۲.
[۲۶]. «… و اوصلکم رحما» نعمانی، غیبت، ص۲۱۲، باب ۱۳، ح۱.
[۲۷]. «… رجال لا ینامون اللیل، لهم دوی فی صلاتهم کدوی النحل یبیتون قیاما علی اطرافهم… » بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۰۸.
[۲۸]. « الحافظ لما استودع» بحار الانوار، ج۵۲، ص ۲۶۹، ۱۵۸.
[۲۹]. «… و هم الذین و حدوا الله حق توحیده…» بشارة الاسلام، ص۲۵۹.
[۳۰]. «کانی بالقائم یوم عاشوراء یوم السبت قائما بین الرکن و المقام ینادی البیعة لله، فیملأها عدلا کما ملئت ظلما و جورا» طوسی، غیبت، ص۴۵۳، ح۴۵۹.
[۳۱]. «… فاذا اجتمعت له هذه العدة من اهل الاخلاص اظهر الله امره…» کمال الدین، ج۲، ص۳۷۷.
[۳۲]. «… ولایأخذه فی الله لومة لائم» بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۵۴، ح۱۱۴.
[۳۳]. بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷، باب۲۶، ح۸۱.
[۳۴]. «یخرج فی آخرالزمان، یقیم اعوجاج الحق…» بحارالانوار، ج۴۲، ص۲۱۵، ح۱۶.
[۳۵]. «یبایعون علی الاّ… یهتکوا حریماً محرماً و لایسبّوا مسلماً و لایهجموا منزلاً و لایضربوا احداً الاّ بالحق…» منتخب الأثر، ص۱۸۳، باب۳، ح۵.
[۳۶]. «… انا معکم علی ان … لاتأکلوا مال الیتیم…» منتخب الأثر، ص۱۵۴.
[۳۷]. «… انا معکم علی ان … لاتشهدوا بغیر ماتعلمون…» منتخب الأثر، ص۱۵۴.
[۳۸]. «… انا معکم علی ان … لاتشتمون…» منتخب الأثر، ص۱۵۴.
[۳۹]. «المهدیّ کانّما یُلْعِق المساکین الزُّبْد» منتخب الأثر، ص۳۶، عقد الدرر، ص۳۶.
[۴۰]. «علامة المهدی: ان یکون شدیداً علی العمّال، جواداً بالمال، رحیماً بالمساکین» مصنف ابن ابی شیبة، ج۱۵، ص۱۹۹، ح۱۹۴۹۸.
[۴۱]. «… و بالقائم منکم أعمر أرض بتسبیحی و تهلیلی و تقدیسی و تکبیری و تمجیدی…» بحارالانوار، ج۱۸، ص۳۴۱، ح۴۹، امالی صدوق، ص۵۰۴، مجلس۹۲، ح۴.
[۴۲]. ستکون فِتَن؛ صبح الرجل فیها مؤمناً و یمسی کافراً، الاّ من احیاه الله بالعلم» المعجم الکبیر، طبرانی، ج۸، ص۲۷۸، ح۷۹۱۰.
[۴۳]. «… لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد لطول الله ذلک الیوم حتی یملک رجل من اهل بیتی تجری الملاحم علی یدیه، و یظهر الاسلام، لایخلف وعده…» بحارالانوار، ج۵۱، ص۸۳، ح۲۸، عقدالدرر، ص۶۲.
[۴۴]. «لایکون الأمر الذی تنتظرونه حتی یبرأ بعضکم من بعض و یتفل بعضکم فی وجوه بعض، و یشهد بعضکم علی بعض بالکفر و یلعن بعضکم بعضاً.فقلت له: ما فی ذلک الزمان من خیر؟ فقال الحسین علیه السلام: الخیر کلّه فی ذلک الزمان، یقوم قائمنا و یدفع ذلک کله» غیبت، نعمانی، ص۲۰۶.

منبع : خبرگزاری فارس