بازارهای جهانی در کما

در حالی که بانک مرکزی و وزارت خزانه داری آمریکا در هماهنگی با کنگره این کشور با تلاش برای تنظیم و تصویب طرح محرکه تازه، جورج بوش را در آخرین روزهای دوران ریاست‌جمهوری‌اش بدرقه می‌کنند صاحبان سهام همچنان با تردید ودودلی به جریانات بازار سهام این کشور نگاه می‌کنند.
بازار سهام نیویورک هنوز نشانه‌ای که موجب دلگرمی و قوت قلب سهامداران باشد از خود نشان نداده است‌. عمده سهامداران منتظرند تا وضعیت بازار اندکی بهبود یابد تا بلافاصله دارایی‌های سرگردان خود در بازار سهام را به پول نقد تبدیل کنند.
همین موضوع باعث شده تا به محض اینکه بازار سهام اندکی بهبود می‌یابد بلافاصله هجوم فروشندگان، عمده رویاها را به باد می‌دهد. برای مثال سهام نیویورک روز دوشنبه در مجموع روز آرام و موفقیت آمیزی برای بازار سهام بود و در نتیجه بسیاری از سهامداران در اولین ساعات سه شنبه به بیرون کشیدن پول‌های خود از بازار سهام پرداختند و همین امربلافاصله موجب پایین آمدن بهای سهام شد. نتیجه این بلاتکلیفی حاکم بربازار سهام اینکه هنوز نشانه‌ای از یک روند ثابت تحول در وضعیت سهام که به نوبه خود عامل جلب اطمینان خریداران سهام بیشتر بشود به چشم نمی‌خورد و تعداد کسانی که چشم به راه چنین نشانه‌هایی هستند کم نخواهد بود. در چنین شرایطی تصویب طرح محرکه دیگری در کنگره این کشور اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد‌. از سوی دیگر به نظر نمی‌رسد جورج بوش رییس‌جمهوری آمریکا اشتیاق چندانی به تصویب چنین طرحی داشته باشد و هر بار که خبرنگاران از سخنگوی مطبوعاتی او در مورد نظر ریاست جمهوری آمریکا در مورد تصویب طرح محرکه دیگری سوال می‌کنند، خانم «دانا پرینو» با جواب‌هایی از قبیل «ما از هرپیشنهاد جالبی استقبال می‌کنیم و آن را مورد مطالعه قرارمی‌دهیم» یا «ما درحال حاضر مشغول اجرای یک طرح محرکه هستیم» از پاسخ مستقیم شانه خالی می‌کند‌. بوش رییس‌جمهوری آمریکا بارها در سخنان خود به این نکته که ‌بحران اقتصادی موجود چیزی است که رییس‌جمهور بعدی باید به پیدا کردن راه حلی برای آن بپردازد به زبان های مختلف اشاره کرده است.
براین اساس شاخص سهام آمریکا که شروع هفته را با رشد خوبی آغاز کرده بود، اواخر هفته را با کاهش به پایان برد، اما در مجموع این هفته روند صعودی به خود گرفت. شاخص S&P۵۰۰‌، در این مدت ۲۸ مرتبه نوسان مثبت و منفی داشت. علت کاهش شاخص سهام، کاهش سطح اطمینان مصرف‌کننده و نیز پیشنهاد موسسه Warren Buffett مبنی بر فروش سهام بود. شاخص سهام برزیل نیز اواخر هفته را با کاهش به پایان برد که علت آن نگرانی از کاهش رشد جهانی و زیان صنایع مرتبط با ارز که برسود شرکت‌ها تاثیر سوء گذاشته و موجب افزایش قیمت کالاها می‌شود، بود.
اما شاخص سهام کانادا با پیشگامی سهام بخش مالی افزایش یافت که این میزان رشد هفتگی در شش سال گذشته بی‌سابقه بود، تغییر قوانین حسابرسی و نیز افزایش قیمت سهام شرکت‌های بخش انرژی در پی افزایش قیمت نفت، دلایل این رشد عنوان شدند. موسسه «JP Morgan Chase» اعلام کرد که ۱۶ شرکت از جمله «مک دونالد» و «مرک» طی دوسال آینده عملکرد خوبی خواهند داشت و از بحران جهانی متاثر نخواهند شد، و لذا پیشنهاد خرید این شرکت‌ها را ارائه داد.
همچنین شاخص سهام اروپا (Stoxx۶۰۰) در این هفته بهترین عملکرد هفتگی را از مارس ۲۰۰۷ شاهد بود، سهام «سونی اریکسون» و «شل» بیشترین رشد را داشتند. شاخص سهام بریتانیا نیز همگام با سایر بورس‌های مطرح اروپا افزایش یافت که علت عمده آن، تمایل سرمایه‌گذاران به خرید سهام بخش تولیدکنندگان انرژی و بخش مالی بود. اما شاخص سهام بورس‌های اروپای مرکزی با پیشگامی بانک‌ها کاهش یافت که علت آن پیش‌بینی کاهش رشد اقتصادی کشورهای این منطقه از سوی «گروه گلدمن ساکس» و نیز کاهش رتبه اعتباری این کشورها از سوی موسسه Fitch بود. شاخص سهام بورس جمهوری چک نیز ۱۰درصد سقوط کرد. «بورس‌های آسیایی نیز در هفته گذشته حال و روز خوشی نداشتند.» به دلیل بروز نشانه‌هایی از تداوم بحران بازار اعتباری که تقاضا را برای صادرات کشورهای آسیایی کاهش می‌دهد، شاخص سهام «MSCI Asia Pacific» در این هفته کاهش یافت. اما شاخص سهام اکثر کشورهای مختلف آسیایی پس از اقدامات دولت‌ها برای نخستین بار در هفت هفته گذشته افزایش یافت. شاخص سهام هنگ کنگ با پیشگامی شرکت‌های بخش کالا و نفت برای هفتمین هفته پیاپی کاهش یافت که این مدت زمان کاهش، در شش سال گذشته بی‌سابقه بوده است. شاخص مرکب سهام بورس شانگهای که در سال گذشته حدنصابی از رشد از خود به جای گذاشته بود، از ابتدای سال تاکنون ۶۹‌درصد کاهش یافته است.
در بـازار کـالا قیمت طلا در نیویورک به پایین‌ترین حد خود در دو ماه گذشته رسید، به علاوه قیمت نقره نیز در این مدت کاهش یافت. قیمت مس که به پایین‌ترین حد خود از ژانویه ۲۰۰۶ تاکنون رسیده بود به علت شایعه افزایش خرید در این هفته افزایش یافت. اما قیمت پلاتین که در جواهرسازی و تولید قطعات اتومبیل به کار می‌رود به علت نگرانی از تداوم کاهش رشد اقتصادی و در پی آن کاهش تقاضای خرید این کالا به پایین‌ترین حد خود در ۵/۳ سال گذشته رسید. پس از شایعه افزایش تقاضای گندم از سوی آمریکا که بزرگترین فروشنده غله به شمار می‌رود و پس از اینکه قیمت این فرآورده به پایین‌ترین حد خود در ۱۶ سال گذشته رسیده بود، قیمت گندم این هفته افزایش یافت. قیمت سایر فرآورده‌های کشاورزی مانند ذرت، سویا، کاکائو و قهوه نیز افزایش یافت.
همچنین در بـازار انـرژی پس از شایعه اعلام کاهش تولید نفت اوپک، قیمت نفت در نیویورک دو دلار در هر بشکه افزایش یافت. قیمت گاز طبیعی نیز در نیویورک افزایش یافت که علت آن تقاضای ذخیره این محصول پیش از شروع فصل سرما بود. «گروه گلدمن ساکس» پیشنهاد کرد که به علت عملکرد نامناسب شرکت نفتی BP - بزرگترین شرکت نفتی اروپا- و عملکرد مناسب شرکت رقیب آن یعنی «Royal Dutch Shell»، سرمایه‌گذاران دارایی خود را از شرکت اولی به دومی انتقال دهند. بازارهای در حال توسعه همانند اکثر بازارها در شوک بحران فراگیر جهانی بودند.
خبرها حاکی است که دولت مجارستان برای سال آینده کاهش رشد اقتصادی را پیش‌بینی کرد و به علت ناتوانی دولت، بانک مرکزی این کشور شروع به بازخرید اوراق قرضه دولتی کرد. این در حالی است که به علت افزایش ریسک در سیستم بانکی و اقتصادی اوکراین، موسسه رتبه‌بندی Fitch رتبه این کشور را کاهش داد. به علاوه شرکت خطوط کشتیرانی چین پیش‌بینی کرد که به علت کاهش رشد جهانی اقتصاد و تقویت یوآن (واحد پول چین) که تقاضای خرید اسباب‌بازی، لوازم الکترونیکی و پوشاک چینی از سوی کشورهای آمریکای شمالی و اروپا را کاهش می‌دهد، ترافیک دریایی برای نخستین بار در چهارسال گذشته کاهش یابد. «موسسه مورگان استنلی» پیشنهاد کرد که به علت آسیب سوددهی شرکت‌های کره‌ای و مکزیکی نسبت به سایر بازارهای در حال توسعه، سرمایه‌گذاران سهام شرکت‌های این دو بورس را به فروش رسانند.با توجه به عملکرد بازارها به نظر می‌رسد بازارهای جهانی منتظر خبر دیگر یا شوک جدیدی برای حرکت دوباره هستند.

محمدرضا عادلی مسبب کودهی

منبع : سایت اقتصادی