بحران در کره‌ شمالی‌

سازمان ملل متحد هفته گذشته دولت کره‌شمالی را به اعمال محدودیت‌هایی در زمینه استفاده از تلفن‌های همراه و برقراری تماس‌های تلفنی خارجی برای جلوگیری از انتشار خبرهای مربوط بروز قحطی و اشاعه گرسنگی در این کشور متهم کرد.
ویتیت مونتاربورن، بازرس ارشد حقوق بشر سازمان ملل متحد که دست بر قضا هیچ گاه از کره‌شمالی تحت سیطره کمونیست‌ها دیدار نکرده است هفته قبل با انتشار گزارشی ادعا کرد دولت کمونیست کره‌شمالی طی هفته‌های اخیر با افزایش اعدام‌ها در ملا‌عام و تلاش برای نفوذ جاسوسانش به مجامع مذهبی سعی دارد مخالفان خود را به متابعت واداشته و مانع از شکل‌گیری نافرمانی مدنی در اعتراض به شرایط وخیم اقتصادی در این کشور شود.
این گزارش تنها ۳ روز بعد از بیانیه برنامه جهانی غذا (WFP) صادر شد که در آن به محرومیت دو سوم اتباع کره‌شمالی از نیازهای پایه غذایی‌شان و رویارویی این کشور با بدترین قحطی تاریخ خود پس از قحطی یک دهه قبل که ۳ میلیون قربانی برجای گذاشت، اشاره شده بود.
مونتاربورن اگرچه گزارش خود را به وضعیت حقوق بشر در کره‌شمالی اختصاص داده بود اما در بخش‌هایی از این گزارش به شرایط بد اقتصادی این کشور هم گریز زده بود. او که در یکی از نشست‌های شورای امنیت سازمان ملل حاضر شده بود تا توضیحاتی در مورد چگونگی تدوین گزارشش ارائه دهد وقوع سیلاب‌های مکرر در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ را عامل اصلی آغاز دور جدیدی از قحطی در کره‌شمالی به رغم پیش‌بینی‌های قبلی برای برداشت محصولی خوب در سال زراعی ۲۰۰۸ میلادی عنوان کرد.
به ادعای مونتاربورن اگرچه کیم یونگ ایل، رهبر کره‌شمالی در سال ۲۰۰۷ به تیم‌های سازمان ملل اجازه داد از مناطق سیل‌زده دیدار به عمل آورند اما این به معنای بهبود شرایط معیشتی مردم این کشور و کاهش سرکوبگری دولت نیست. او در گزارش خود بویژه روی اجرای احکام اعدام در ملاء‌عام انگشت گذاشته و از آن به عنوان ابزاری برای ترساندن مردم و به اطاعت واداشتن آنها یاد کرده است.
در این گزارش همچنین ادعا شده دولت نوعی سیستم هدفمند توزیع مواد غذایی را طراحی کرده که در قالب آن در وهله اول نیازهای اعضای حزب کمونیست و هواداران دولت تامین شده و سپس باقیمانده ذخایر غذایی بین مردم عادی توزیع می‌شود، رسانه‌ها به شدت از سوی دولت کنترل می‌شوند و به رغم برگزاری انتخابات، مشارکت سیاسی مردم در روند سیاسی کشور عملا به صفر رسیده است.
شرایط حاکم بر کره‌شمالی موجب شده نوعی اعتراض مدنی علیه حاکمیت شکل بگیرد اما دولت کمونیست شمالی‌ها اعتراض‌ها را در نطفه خفه کرده و معتقدان به ادیان مختلف را تحت پیگرد قرار می‌دهد. با بدتر شدن شرایط اقتصادی نرخ مهاجرت غیرقانونی اتباع کره‌شمالی به خارج از طریق مرزهای چین هم روبه افزایش گذاشته است اما دولت با آن دسته از مهاجران غیرقانونی که به کشور بازگردانده می‌شوند به قدری بد برخورد می‌کند که اکثر مهاجران ترجیح می‌دهند به هر قیمت ممکن به کشور بازنگردند.
دامنه سرکوب‌ها در کره‌شمالی هر روز ابعاد جدیدتری به خود می‌گیرد. دولت استفاده از دیش‌های ماهواره را ممنوع اعلام کرده، تماس‌های تلفنی با خارج محدود شده و تنها از طریق اپراتور ممکن است و کاربران محدود تلفن‌های همراه در اکثر مواقع قادر به استفاده از این شبکه نیستند.
ممنوعیت تماشای برنامه‌های تلویزیونی خارجی و بویژه شبکه‌های تلویزیونی کره‌جنوبی به حدی جدی است که حتی در مناطق جنوبی کشور که امکان تماشای این برنامه‌های این شبکه‌ها بدون ماهواره هم وجود دارد پلیس در صورت اطلاع یافتن از استفاده خانواده‌ها از شبکه‌های تلویزیونی کره‌جنوبی با آنها برخورد می‌کند.
در حالی که دولت کره‌شمالی طی ۲ سال اخیر اقدام به ایجاد شبکه محدود تلفن همراه کرده بود اما به ظاهر این شبکه از قابلیت تماس با خارج برخوردار نیست و ارتباطات داخلی این شبکه هم هر ازچندگاهی بی‌دلیل قطع می‌شود. مخالفت با استفاده از تلفن همراه به قدری بالا گرفته که ماموران گمرک مرزی به هنگام ورود معدود خارجیانی که از کره‌شمالی دیدار به عمل می‌آورند تلفن‌های همراه آنها را ضبط کرده و به هنگام خروج از آن کشور اقلام توقیف شده را به آنها بازمی‌گردانند.
مقامات دولتی در واکنش به خبرهایی که در این زمینه منتشر می‌شود در اکثر موارد این گونه اقدامات را خودسرانه توصیف می‌کنند اما در پاره‌ای از موارد هم مدعی شده‌اند کشف چند مورد جاسوسی به نفع خارجی‌ها علت قطع مداوم شبکه تلفن همراه و توقیف تلفن‌های همراه گردشگران خارجی در گمرکات ورودی کره‌شمالی بوده است.
برنامه جهانی غذا در بیانیه سه‌شنبه هفته قبل خود تاکید کرده بود قبل از آن که ماه جاری میلادی (اکتبر)‌ به پایان برسد ۷/۲ میلیون نفر از ساکنان سواحل غربی کره‌شمالی با کمبود مواد غذایی مواجه می‌شوند و به واسطه وخامت شرایط اقتصادی در این کشور تا پایان امسال تعداد کسانی که برای سیر نگاهداشتن شکم خود محتاج کمک غذایی هستند از ۹/۱ میلیون نفر به ۵/۶ میلیون نفر افزایش می‌یابد.
به اعتقاد کارکنان واحد کره‌شمالی در برنامه جهانی غذا وضعیت در استان‌های شمال شرقی کره‌شمالی به مراتب بدتر از سایر جاهاست و این مناطق با بحرانی انسانی مواجه هستند و نباید برای ارسال کمک‌های غذایی اضطراری به این منطقه منتظر بروز قحطی و شروع مرگ‌ومیرها بر اثر گرسنگی و سوءتغذیه ماند.
شایعاتی در مورد وخامت اوضاع جسمانی کیم و حتی احتمال مرگ او بر سر زبان‌ها افتاده و اگرچه پیونگ‌یانگ تا این مقطع این شایعه را تکذیب کرده است اما هیچ منبع مستقلی برای تایید صحت یا سقم این خبر وجود ندارد. با این حال به نظر می‌رسد صرفنظر از سرنوشت کیم، حاکمیت کمونیست کره‌شمالی همچنان قدرت را در این کشور در دست دارد و بر امور کشور مسلط است و هیچ نشانی از در‌مسیر تزلزل و قهقرا قرار گرفتن حاکمیت کمونیست به چشم نمی‌خورد.

رضا سادات‌

منبع : روزنامه جام‌جم