وقتی قلک های کودکی آغاز فعالیت اقتصادی می شود

آخ اگر پدرم یک ذره، فقط یک ذره فکر اقتصادی داشت حالا وضعیت من این نبود.
- بیست و پنج سالش شده هنوز چشم به جیب پدر دارد. دنبال یک کار با کلاس است. می گوید لیسانس گرفته ام که بروم بقالی کنم. عمرا در شان من نیست.
- چهارده و پانزده سالم بود گفتم بابا اجازه بده بروم مکانیکی یاد بگیرم با عصبانیت گفت درس بخوان با یک لیسانس آبرومند روی دست می برندت.
- مثل ریگ پول توی دست و بالش بود اما بلد نبود چطور خرج کند آخرش ورشکست شد.
این صحبت هایی است که از زبان خیلی ها شنیده و یا می شنویم و گاه برای خودمان یا افراد خانواده ما اتفاق افتاده است.اگر خوب دقت و بررسی شود بسیاری از این دست مشکلات ریشه در نقش تربیتی والدین دارد چرا که بر اساس باورهای والدین ما، بچه ها همیشه بچه هستند و تا زمان ازدواج نیاز به حمایت مادی و مالی و معنوی پدر و مادر دارند.خود را موظف می دانند که برای رفاه و آسایش فرزندانشان از هیچ زحمت و کوششی دریغ نکنند و حتی تمام سعی آن ها بر این است از نیازهای خود برای تامین نیازهای بچه ها بگذرند تا مبادا از نظر روحی و روانی به آن ها آسیبی وارد شود و تا حد امکان سعی در پنهان کردن مشکلات و مسائل مالی از دید فرزندان دارند و این خود دلیلی بر زیاده خواهی و تنوع طلبی فرزندان بی توجه به شرایط و بحران های خانواده است.
● آموزش مسائل مالی
یک مشاور و کارشناس مسائل تربیتی می گوید: یکی از مباحث اقتصاد خانواده که، متاسفانه اکثر خانواده های ایرانی از آن بی اطلاع هستند آموزش مسائل مالی و کارکرد پول است.فریده اشرفی می گوید: پول گونه ای از قدرت است، از آن قدرتمندتر آموزش مسائل مالی است، پول می آید و می رود ولی اگر چگونگی کارکرد پول را بیاموزید بر آن چیره می شوید و به ثروتمندتر شدن می پردازید.او می افزاید: نه تنها کودکان ما، بلکه خود ما به آموزش های مالی نیاز داریم، عده ای تصور می کنند که می خواهیم جامعه را به طرف سرمایه داری و دوری از مصونیت سوق دهیم، اصلا چنین نیست، درست استفاده کردن از پول به عبارت بهتر به خدمت درآوردن پول و نه در خدمت آن بودن، متناسب با نیازهای روانی، دینی و اخلاقی ماست.او ادامه می دهد: تنها بخشی که خانواده ها از اقتصاد می دانند یک برنامه ریزی مالی برای هماهنگ کردن درآمد و هزینه های جاری است و اگر هزینه ها از درآمد کمتر بود، خیلی هنر کرده باشند اندکی پس انداز است برای روز مبادا!
● فرزندان و اقتصاد
او خاطر نشان می کند: در مسائل تربیتی، علاوه بر توجه به نیازهای عاطفی و روحی فرزندان باید به کسب هویت فردی و استقلال اجتماعی و اقتصادی در آینده نزدیک فرزندان نیز توجه کرد.مسئله مهمی که فراموش کرده ایم این است که کودک بیشتر از آن چیزی که ما فکر می کنیم می فهمد و در واقع در همان دوران کودکی است که شخصیت او شکل می گیرد، فقط کافی است ما داده های درست را به زبان ساده ای به او بدهیم تا کودک با ذهن خود مسئله را تجزیه و تحلیل کند. بهتر است از همان ابتدا فرزندان را با مسائل اقتصادی خانواده آشنا کنیم مانند:
- کودک باید از حرفه والدین ودشواری های شغلشان آگاهی داشته باشد.
- در مورد منبع درآمد و نحوه مصرف آن مطلع باشد.
- به او یاد بدهند که برای تامین نیازهای او و دیگر اعضای خانواده زحمت زیادی کشیده می شود و حس افتخار از کسب روزی حلال به واسطه زحمت و تلاش در وجود او تقویت شود.
- به طور عملی او را با مفهوم قناعت و صرفه جویی آشنا کنیم.
- مسئولیت پذیری را در بچه ها بالا ببریم و برای تقویت آن بکوشیم.
● بانک و کودک
اشرفی با بیان این که در بسیاری از کشورهای پیشرفته به منظور آشنایی کودک با مسائل مالی و برای رشد و توسعه اقتصادی کشور، بانک هایی تاسیس شده به نام بانک کودک که در کشور ما فقط یک نمونه بانک کودک داریم و کودکان با مراجعه به آن می توانند با مسائل مالی و بانکی آشنا شوند از آن جا که فضای این گونه بانک ها، فضایی شاد و پر انرژی است، کودک به راحتی با مفاهیم پایه حسابداری، پس انداز آشنا می شود و برای مراجعه مکرر به بانک مخصوص خود و ارتقای حساب پس اندازش پس انداز بیشتری می کند و کمتر به نیازهای غیر ضروری خود می پردازند و زمانی که به سن جوانی رسید با پشتوانه مالی خوبی به طور جدی وارد اجتماع می شود.
● کارآموزی
در قدیم کار نه تنها عار نبود بلکه نشانه بزرگی و استقلال بچه ها نیز بود.این کارشناس می گوید: قدیم، والدین، بچه ها را مجبور می کردند از فرصت به دست آمده نهایت استفاده را ببرند و حرفه ای بیاموزند تا در آینده به دردشان بخورد.اشرفی اضافه می کند: امروز متاسفانه، کار بچه ها نامناسب و غیر عرف تلقی می شود و پدر و مادرها بیشتر از گذشته پول توجیبی بچه ها را افزایش داده اند و اجازه نمی دهند کودک دست به سیاه و سفید بزند، بی آن که به او بگویند پول توجیبی خود را چگونه مصرف کند.وی ادامه می دهد: بر خلاف خانواده های ایرانی، در کشورهای پیشرفته وقتی کودک به مرحله نوجوانی و جوانی رسید، والدین توقع دارند که هم زمان با بلوغ جسمی و روحی از نظر قانونی به استقلال مالی برسند و کار کردن نیز به آن ها آموزش داده شود.در باور ما کار خدماتی عار است و کارمند بودن افتخار و ... اما در کشورهایی که امروزه در زمینه های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و... پیشرو هستند، جوانان در رستوران ها و فروشگاه ها مشغول به کار هستند بی آن که احساس شرمندگی داشته باشند.
● چند نکته برای والدین
- بچه ها در ایام تابستان به منظور حرفه آموزی و تمرین درآمدزایی کار کنند.
- یادگیری مهارت های متعدد به صورت دوره ای و طی سال های متمادی.
- آشنا کردن جوانان و نوجوانان با مفاهیم بورس، سرمایه گذاری، تجارت و... تا حد امکان به صورت عملی.
- رفت و آمد و مراوده با کسانی که در فعالیت های اقتصادی موفق بوده اند.
- پی گیری اخبار اقتصادی از قبیل افزایش و کاهش قیمت انواع کالاها، اخبار بورس و ...

رضاپور

منبع : روزنامه خراسان