جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

مروری بر پادکست Podcast یا پادپخش و روش ارائهٔ محتوایی پادکستینگ


مروری بر پادکست Podcast یا پادپخش و روش ارائهٔ محتوایی پادکستینگ
موج پادکست به عنوان رسانه از اواخر سال ۲۰۰۴ شروع شد (ویکی‌پدیا). می ‌گوییم اینترنت ابزاری در جهت تسریع جهانی ‌شدن است. محیطی که بیش از سایر رسانه ‌ها امکان شنیده‌ شدن تک ‌تک افراد را به وجود آورده ‌است. اگر رسانه ‌ها در دوره ‌ای با قدرت انحصاری خود فریاد «تک‌صدایی» بودند، اینترنت آغازی برای «چند صدایی» شد. حال اگر بخواهیم به صدا به معنای واقعی خود، «صدا»ی فرستنده تکیه کنیم پادکست این امر را سهولت بخشیده ‌است. در این مقاله سعی من بر این است پادکست و رادیو در کنار هم تحلیل کنم چرا که محتوای هر دو «صدا» است و تفاوت ‌ها بر سر نحوه انتشار و ابزار مورد استفاده برای پخش، در راستای آن محتوا است.
● مقدمه
انسان به کمک ۵ حس می ‌تواند با دنیای پیرامون ارتباط برقرار کند و رسانه ‌ها برای جذب مخاطب خود باید از یکی از این حواس بهره برند، نکته اینجاست که حواس آدمی محدود است، در نتیجه شکل برقراری ارتباط در رسانه محدود است. برای برقراری ارتباط از طریق گوش، صدا لازم است. این ارتباط صدا محور روزگاری از طریق رادیو و حال با رشد تکنولوژی از طریق پادکست نیز میسر شده ‌است. دگرگونی در ابزار و واسطه ارائه پیام تغییراتی در ماهیت فرستنده ی پیام، قابلیت‌های گیرنده ی پیام و محتوا ایجاد کرده است.
● مروری بر تاریخچه رادیو ؛ از دیروز تا امروز
▪ در سال‌ ۱۸۸۷، هنریشن‌ هرتز مهندس‌ و فیزیک ‌دان‌ آلمانی،‌ نظریه‌ ماکس‌دل‌ را تایید نمود. او موفق‌ شد از نوسانات‌ الکترونیکی‌ برای‌ انتقال ‌امواج‌ از محلی‌ به‌ محل‌ دیگر بدون‌ سیم‌ استفاده ‌کند. وی‌ برای‌ اولین‌بار موفق‌ شد، امواج‌ رادیویی‌ را در آزمایشگاه‌ تولید کند. در سال‌ ۱۸۹۷ به‌ ایتالیا برگشت‌ و یک‌ ارتباط بی‌سیم‌ بین‌ دو کشتی‌ جنگی‌ در یک‌ مسافت‌ ۱۲ کیلومتری‌ ایجاد نمود و بالاخره‌ در سال‌ ۱۹۰۱ در تکمیل‌ اختراع‌ خود موفق‌ شد، علائم‌ بی ‌سیم‌ را از یک‌ طرف‌ اقیانوس‌ اطلس‌ یعنی‌ از شهر «پل‌دو» در انگلستان‌ به‌ آن‌ طرف‌ اقیانوس‌ اطلس‌، شهر«سن‌ ژان‌» آمریکا بفرستد. سال‌ ۱۹۱۰ برای‌ اولین‌بار صدای‌ موسیقی‌ و آواز اپرای‌ (متروپولتین‌ - نیویورک‌) در سراسر آمریکای‌ شمالی‌ شنیده‌ شد. تاریخ‌ شروع‌ بهره‌ برداری‌ عمومی‌ از رادیو درسال‌ ۱۹۲۰ ، یعنی ۸۴ سال قبل از پادکست است.
▪ اولین‌ دستگاه ‌های‌ پخش‌ منظم‌ رادیویی‌ در سال‌۱۹۲۰ در انگلستان‌ به‌ راه افتاد، این در حالی بود که مردم ایران با حدود ۲۰ سال تاخیر رسانه رادیو را ‌شناختند. در سال‌ ۱۳۰۳ هجری‌ شمسی‌ (۱۹۲۴ م‌) وزارت‌ جنگ‌ مقدمات‌ استفاده‌ از بی‌ سیم‌ را فراهم‌ کرد. در سال‌ ۱۳۰۵ بی‌ سیم‌ به ایران‌ وارد شد که‌ نهایتا به‌ ایجاد رادیو منتهی‌ شد. هیات‌ وزیران‌ مهر ماه‌ ۱۳۱۳ استفاده‌ از رادیو را تصویب‌ کرد و مقرراتی‌ وضع‌ شد که‌ برای ‌نصب‌ آنتن‌ و استفاده‌ از رادیو اجازه‌ وزارت‌ پست ‌و تلگراف‌ و تلفن‌ لازم‌ بود. در سال‌ ۱۳۱۶ مقدمات‌ ایجاد مرکز رادیو به ‌وسیله‌ وزرات‌ پست‌ و تلگراف‌ و تلفن‌ فراهم‌ و به‌دنبال‌ این‌ اقدام‌ در سال‌ ۱۳۱۷ سازمان‌ پرورش ‌افکار تاسیس‌ شد. در چهارم‌ اردیبهشت‌ ۱۳۱۹ اولین‌ فرستنده‌ ی ‌رادیویی‌ در ایران‌ در محل‌ بی‌ سیم‌ در جاده‌ قدیم ‌شمیران‌ افتتاح‌ گردید. (تاریخچه‌ رادیو در دنیا و ایران)‌
▪ در گذر تاریخ از رادیو به عنوان یک رسانه صدامحور به پادکست می رسیم. نخسیتن بار یک روزنامه‌ نگار انگلیسی زبان به نام "باب همرزلی" واژه پادکست را بکار برد. در سال ۲۰۰۱ اولین ابزار نشر آوا به شکل پادکست فراهم شد ولی تا سال ۲۰۰۳ که به صورت جدی توسط مردم جهان استفاده نشده بود مورد توجه قرار نگرفت(سایت کست دات آی‌آر). در سال ۲۰۰۴ گسترش و محبوبیت این پدیده به حدی رسید که حتی کاخ سفید هم تعدادی از سخنرانی ‌های جرج بوش را به صورت پادکست آماده کرده و بر روی سایت رئیس جمهور امریکا قرار داد.
● نیم نگاهی به تاریخچه پادکستینگ
واژه پادکست از طرف لغت نامه آمریکایی آکسفورد به عنوان واژه سال۲۰۰۵ انتخاب شد. این لغت‌نامه پادکست را این‌طور معرفی کرده است:« برنامه ‌ای رادیویی که دیجیتالی ضبط شده و برای دانلود و قرار دادن در دستگاه ‌های شخصی پخش صدا در اینترنت گذاشته می ‌شود.»
در لغت نامه اینترنتی ویکی‌پدیا هم در توضیح کلمه پادکست این طور آمده است: «پادکست یا پادپخش یکی از روش‌ های انتشار پرونده بر روی اینترنت و نام عمومی نوعی برنامه‌ی آوایی است که توسط کاربران معمولا بر روی یک پخش‌‌کننده‌ ی موسیقی دیجیتال و عموماً یک آی‌پاد به شکل یک فایل صوتی ساخته‌ شده، با استفاده از اینترنت بر روی رایانه ‌های خانگی و یا پخش‌کننده‌ های دیجیتال پیاده می‌ شود.» (مجله اینترنتی ۷سنگ)
تاریخچه پادکستینگ به ابداع این شیوه از سوی شرکت اپل بر می ‌گردد. کلمه پادکستینگ از ترکیب دو واژه iPod و Broadcasting به‌وجود آمده ‌است. آی‌پاد نام بخش ‌کننده موسیقی شرکت اپل است و برودکستینگ به زبان انگلیسی به معنای انتشار است. در ابتدا لازم بود از مدیا پلیر[۱]ِ آی‌پاد برای دریافت و پخش این فایل ‌ها استفاده شود، اما از آنجا که کل ماجرای پادکستینگ چیزی جز یک ایده ساده نیست و مبتنی بر فناوری‌ های باز و عمومی مانند MP۳ و RSS ‌است، دیری نپایید که این تکنیک در اینترنت عالم‌گیر شد.( بهروز نوعی پور،۱۳۸۵) این روش با افزایش محبوبیت دستگاه پخش موسیقی دیجیتالی آی‌پاد به عنوان روشی آسان برای به اشتراک‌ گذاشتن محتویات صوتی از طریق اینترنت، بوجود آمد.
پیشرفت قابل ملاحظه در پادکست را می ‌توان مرهون تولید کننده ‌های ام‌پی‌تری‌ دانست (ویکی‌پدیا). این نوع نرم افزار ضبط و پخش صدا(mp۳) را چند دانشجوی ایتالیائی اختراع کردند. در عین سبک بودن، حجم زیادی از حافظه کامپیوتر را نمی ‌گیرد و به راحتی می‌ شود ذخیره اش کرد. روش MP۳ ، حجم صدا را به یک پانزدهم رساند بدون اینکه کیفیت اش چندان فرقی بکند.(بی‌بی‌سی فارسی)
● نخستین پادکست در ایران
نخستین پادکست در ایران در اواخر سال ۸۳ راه‌اندازی شد. در این میان به رادیو هودر، عبدالقادر بلوچ و محمود بشاش به عنوان پیشگامان این موضوع می توان اشاره کرد.(ویکی‌پدیا)
مقایسه بین تاریخچه ابداع و گسترش رادیو و نحوه ورود آن به ایران با تاریخچه پادکست قابل تامل است. با گذر زمان و رشد سرعت انتقال تکنولوژی در روند جهانی شدن، توسعه فن‌ آوری‌ های رسانه‌ای هم تغییراتی سریع ‌تر یافته است.
ـ غرب
ـ ایران
ـ فاصله(سال)
▪ چاپ اولین کتاب
ـ ۱۴۳۶
ـ ۱۸۱۷
ـ ۳۸۱
▪ انتشار نخستین روزنامه
ـ ۱۶۲۲
ـ ۱۸۳۷
ـ ۲۱۵
▪ نخستین فرستنده رادیویی
ـ ۱۹۲۰
ـ ۱۹۴۰
ـ ۲۰
▪ نخستین فرستنده تلویزیونی
ـ ۱۹۳۶
ـ ۱۹۵۸
ـ ۲۲
▪ رسانه‌های جمعی در جهان و ایران( محسنیان راد؛۵۰۵،۱۳۸۲)
منبع : شرکت توانگر اندیشان صنایع


همچنین مشاهده کنید