نوشتن را به خاطر بسپار، خاطره مردنی است

دفتر ورق می‌خورد و سال‌های زندگی به سرعت پر شدن صفحاتی که ورق می‌خورند، می‌گذرند. خاطرات تلخ، خاطرات شیرین، دوستی‌هایی که به دشمنی تبدیل شده و دشمنی‌هایی که به دوستی؛ با تغییرات کوچک و بزرگی که ثبت شده‌اند در دفتر کاغذی، به آنها نگاه می‌کند و چشم‌هایش از اشک و بغض پر و خالی می‌شود. گاهی هم لبخندی به لبش می‌آید. دفتر را می‌بیند و در قفسه کتابخانه را به روی دفترچه خاطراتش قفل می‌کند....
روز خوبی داشته‌اید؟ یک اتفاق خوشایند برایتان افتاده؟ یا نه از اتفاقی خیلی ناراحت هستید و نمی‌دانید با آن چه کنید؟ خیلی خوب تا به حال به نوشتن این اتفاقات و جریاناتی که برای شما اتفاق می‌افتد، فکر کرده‌اید؟ روشی که موجب می‌شود در مرحله اول هیجانات شما کم شود و در مرحله بعد خاطرات‌تان ثبت شود تا هر وقت که خواستید آنها را دوره کنید. خاطراتی که تجربیاتی از گذشته‌اند و می‌توانند چراغ قرمزی باشند برای انجام ندادن یک اشتباه دیگر یا چراغی سبز برای به یاد آوردن دوستی قدیمی، مهربانی فراموش شده و یا روزگار خوبی که بر شما گذشته است.
یا شاید هم اهل خاطره‌نویسی هستید اما هر وقت که دفتر خاطرات‌تان را باز می‌کنید بیشتر از آنکه شاد و خوشحال ‌شوید، ناراحت و غمگین می‌شوید چرا که دفتر شما پر است از خاطرات تلخ و اصلا زمانی روی به نوشتن این خاطرات آورده‌اید که دلی پر از حادثه‌ای یا فردی داشته‌اید؟ به هر حال زندگی همه ما پستی و بلندهای زیادی دارد و گاه حوادث ناگواری هم پیش می‌آید که از کنترل ما خارج هستند اما اینکه چرا بیشتر دفتر خاطرات و خاطره‌گویی‌های افراد طعم تلخی دارد به این دلیل است که خاطرات بد در ذهن آدم‌ها ماندگارترند و دیرتر فراموش می‌شوند.
پس بهتر است اول دفتر ذهن و دلتان و بعد دفترهای کاغذی‌تان را از این خاطرات خالی کنید چرا که به هر حال این خاطرات محکم‌تر از خاطرات شیرین شما ضبط و ثبت می‌شوند والبته دلیلی علمی هم دارد. بررسی‌ها نشان داده‌ احساسات منفی مانند ترس و غم همان قسمتی از مغز ما را نشانه می‌گیرند که مربوط به ضبط خاطرات است. برای همین خاطرات بد دوران کودکی و نوجوانی گاهی اوقات هیچ‌وقت فراموش نمی‌شود و مانند یک کابوس سابه به سایه ما را تعقیب می‌کند.
● چه کسی می‌نویسد؟
واقعیت این است که مردم به دلایل مختلفی خاطره می‌نویسند و این کار فقط مخصوص دختربچه‌ها نیست. برخی افراد دوست دارند تفکراتشان را تا مدت‌ها نگه دارند و بعد از چند سال سیر تغییر و تحولات ذهنشان را بررسی کنند. اما عده‌ای هستند که دفترچه خاطرات برایشان فراتر و عزیزتر از چند برگ کاغذ است. درواقع صمیمی‌ترین دوستی است که دارند.
هر وقت که احساس کنند تنها هستند و دلشان می‌خواهد با یک دوست درددل کنند به سراغ دفتر خاطراتشان می‌روند و با یادداشت کردن افکارشان به آرامش می‌رسند. از طرف دیگر وقتی خاطره می‌نویسیم از ترس‌ها، امید‌ها و لحظات تلخ و شیرین زندگی‌مان می‌گوییم. دفتر خاطرات رازهایمان را همیشه نگه می‌دارد و دهانش قفل است. برای بعضی‌ها هم نوشتن راحت‌تر از حرف زدن است. این جور آدم‌ها شاید بخواهند افکار یا احساساتشان را با کسی در میان بگذارند اما نمی‌دانند چطور باید آنها را بیان کنند. دفتر خاطرات به درد آنها هم می‌خورد.
● خاطره‌نویسی برای سلامت جسم
باید بگوییم نوشتن خاطرات نه تنها برای روح و روان مناسب است بلکه به سلامت جسمانی اشخاص هم کمک می‌کند. جمیز بیکر، استاد روان‌شناس در تحقیقی که انجام داده از دانشجویان دانشگاه ماترس متودیست خواست که به مدت ??دقیقه در ? روز متوالی درباره یکی از حوادث تاسف بار زندگی شان مطالبی بنویسند در حالی که پاسخ فوری به شرح این وقایع‌نویسی اغلب شکست بود و حتی رویاهای ناخوشایند را به همراه داشت، بیکر به این نتیجه رسید که این اشخاص در مقایسه با گروه کنترل که مطلبی ننوشته بودند کمتر به درمانگاه مراجعه کرده اند. وقتی این تجربه با همکاری کیکولت گلیسر تکرار شد و از شرکت‌کنندگان در قبل و بعد از خاطره نویسی آزمایش خون به عمل آمد معلوم شد که میزان ایمنی عمومی بدنشان افزایش یافته است.
● هویت‌ تو، تجربیات تو هستند
آدم‌های نوستالژیک همیشه با خاطراتشان زندگی می‌کنند و گاهی هم افسوس می‌خورند که چرا روزهای خوب گذشته دوباره برایشان تکرار نمی‌شود. در میان این افراد تعداد کسانی که خاطره می‌نویسند بیشتر است. اما دوره کردن و نوشتن خاطرات آیا حد و مرزی ندارد؟ افراط و زیاده‌روی در هر کاری، حتی در یادآوری خاطرات، مضر است و می‌تواند شما را غرق در گذشته کند و از آینده روشنی که می‌توانید داشته باشید بازدارد باید بگوییم اما اگر به‌طور معمول خاطرات‌تان را بنویسید و مرور کنید می‌تواند آثار خوبی برایتان به همراه داشته باشد.
دکتر فربد فدایی، روانشناس، اعتقاد دارد چیزی که به انسان هویت ویژه‌ای می‌بخشد تجربیاتی است که از گذشته دارد؛ چه خاطرات خوب و چه خاطرات تلخ. او می‌گوید:‌«با توجه به همین خاطرات است که انسان می‌تواند برای آینده برنامه‌ریزی کند. در واقع باید گفت که خاطرات گذشته همیشه به‌صورت دیدگاه شخصی در وجود انسان تجلی می‌یابد. ضمن اینکه به هرحال انسان مجبور است به واقعیات جاری و برنامه‌ریزی برای آینده هم توجه داشته باشد. از این رو اگر کسی گذشته و خاطرات گذشته را محور زندگی قرار دهد از جنبه بهنجار خارج می‌شود.» پس یادتان باشد که زیاده‌روی در مرور خاطرات ممنوع است. ولی گاهی اوقات پیش می‌آید که به‌طور ناخودآگاه یک خاطره مدام در ذهن شما تکرار می‌شود. چون نشان‌دهنده اهمیتی است که یک تجربه برای شما داشته است و در بسیاری از مواقع خاطره‌ای که مرتبا تکرار می‌شود نشان‌دهنده موضوعی است که فرد با آن کشمکش دارد. برای مثال یادآوری مکرر در مورد فردی که سال‌ها پیش از دنیا رفته می‌تواند نماینده احساس گناه فرد نسبت به شخص درگذشته باشد یا زیر و رو کردن خاطرات روابطی که دیگر وجود ندارد می‌تواند نشان‌دهنده حل نشدن مشکلات شما با گذشته و فرد موردنظرتان باشد.
● خاطرات روشن
با تمام این حرف‌ها اگر هنوز هم بین نوشتن و ننوشتن خاطرات‌تان تردید دارید بدانید که نوشتن خاطرات مفید است. چرا که به قول دکتر فدایی: «در واقع نوشتن خاطرات موجب روشن شدن مسایل برای شما می‌شود. خیلی از اوقات شما از موضوعی تنها یک یادآوری مبهم در ذهن دارید اما زمانی که آن وضعیت را روی کاغذی بیاورد، مجبور می‌شوید با نظم و ترتیب به آن مساله بپردازد و موضوع برای شما روشن می‌شود و نتیجه تصمیم‌گیری درست‌تر است. از سوی دیگر می‌توان با این یادداشت‌ها اشتباهات یا موفقیت‌های خود را مرور کرد و به نگاهی درست‌تر از خود و رفتار خود دست یافت.»
پس چرا باز هم معطل‌اید. قلم و کاغذ بردارید و از همین امروز خاطره‌نویسی را شروع کنید.

آناهیتا درودیان

منبع : روزنامه سلامت