بررسی اثر عصاره متانولی گیاه گلپر بر روی میزان ترشح اسید و پپسین معده در شرایط پایه و تحریک شده توسط پنتاگاسترین در موش صحرایی

زمینه و هدف:
گیاه گلپر (Heracleum persicum) از دسته گیاهانی است که به طور وسیعی در دنیا و بخصوص جامعه ایرانی به عنوان یک گیاه معطر در ترشیجات مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به اینکه استفاده از ترشیجات در رژیم غذایی خود سبب تحریک معده می گردد سوال اینست که آیا استفاده از این گیاه در ساخت ترشیجات اساسا از قدرت تحریک کنندگی این دسته مواد غذایی می کاهد و یا سبب افزایش ترشح شیره معده شده و طبق چه مکانیسم سلولی عمل می نماید. لذا در این مطالعه اثر عصاره این گیاه بر میزان ترشح اسید و پپسین معده در موش صحرایی بررسی شد.
روش بررسی:
این مطالعه بصورت تجربی بر روی دو گروه ۱۲ تایی موش صحرایی (گروه کنترل و گروه گلپر) صورت گرفت. حیوانات پس از بیهوشی توسط تزریق داخل صفاقی ۵۰ mg/kg تیوپنتال سدیم (نسدونال)، تراکئوستومی، لاپاراتومی و گاسترودئودنوستومی شدند. عصاره گیاه گلپر که در سرم فیزیولوژی ۰.۹ درصد حل شده بود، با دوز ۱۲.۵ mg/kg از طریق مجرای گاسترودئودنوستوم به درون معده حیوانات گروه گلپر وارد شد. ترشحات معده به روش Wash out شامل «پایه اول، پایه دوم، تحریک با پنتاگاسترین و برگشت به پایه» بدست آمده و اسید آن به روش تیتریمتری و پپسین این ترشحات به روش Anson بررسی شد.
یافته ها:
عصاره متانولی گیاه گلپر سبب افزایش معنی داری در میزان ترشح اسید و پپسین معده در موشهای گروه گلپر نسبت به گروه کنترل گردید (p<۰.۰۰۱). پنتاگاسترین در گروه کنترل توانست میزان ترشح اسید و پپسین معده را بطور معنی داری افزایش دهد (p<۰.۰۰۱). میزان ترشح اسید در گروه گلپر نه تنها بادادن پنتاگاسترین افزایش نیافت بلکه در هر سه مرحله بعد از پایه اول یعنی « پایه دوم، تحریک با پنتاگاسترین و برگشت به پایه» به صورت معنی داری نسبت به پایه اول کاهش پیدا کرد (p<۰.۰۰۱) .میزان ترشح پپسین در گروه گلپر در تمامی مراحل نسبت به گروه کنترل از افزایش معنی داری برخوردار بود. تحریک با پنتاگاسترین میزان ترشح پپسین را در گروه کنترل و گلپر به طور معنی داری افزایش داد (p<۰.۰۵).
نتیجه گیری:
استفاده از گیاه گلپر در ترشیجات سبب افزایش ترشح اسید و پپسین معده در مصرف کنندگان می گردد و همچنین مواد موجود در عصاره متانولی این گیاه میزان ترشح اسید معده را از طریق اشغال گیرنده های گاسترینی افزایش می دهد ولی افزایش پپسین معده از طرق دیگری غیر از اشغال این گیرنده ها اتفاق می افتد.

مهرداد شهرانی
فاطمه نبوی زاده رفسنجانی
هدایت اله شیرزاده
حسین یوسفی
محمدتقی مرادی
جعفر مقدسی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی