ماهیت حقوقی رابطه مدیران شرکت‌های سهامی با شرکت

تعیین ماهیت حقوقی رابطه مدیران (هیئت مدیره) شرکت‌های سهامی با شرکت بسیار حایز اهمیت است، زیرا حدود اختیارات و مسئولیت‌های مدیران شرکت بستگی به نوع رابطه حقوقی مذکور دارد. با توجه به نظریه‌های مطرح شده در این ارتباط، در مقاله حاضر با جمع‌آوری اطلاعات به طریق کتابخانه‌ای و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به نقد و بررسی نظریات مربوط پرداخته و آنها را به شرح آتی تجزیه و تحلیل می‌کنیم:
۱) نظریه وکالت
۲) رابطه نمایندگی مدیران
۳) مدیران به‌عنوان کارگران شرکت
۴) مدیران به‌عنوان رکن شرکت
به‌نظر عده‌ای از حقوق‌دانان رابطه‌ٔ مدیران با شرکت تجاری، از جمله شرکت سهامی، بر مبنای رابطه وکالت است. این عده خود به دو گروه تقسیم می‌شوند: عده‌آی از آنان مدیران را وکیل سهامداران و عده‌ای دیگر آنان را وکیل شرکت می‌دانند.
با توجه به اشکال‌های وارد بر نظریه وکیل‌بودن مدیران شرکت تجاری (نظریه وکالت)، نظر دیگری که برای توجیه رابطه مدیران با شرکت تجاری مطرح شده این است که مدیران نماینده قانونی شرکت تجاری (شخص حقوقی) هستند. دکتر حسن ستوده در پاره‌ای موارد رابطه مدیران را با شرکت به ”نمایندگی قانونی“ تعبیر کرده است. دکتر کاتبی نیز مدیران را نماینده قانونی شرکت می‌داند. ماده ۴۶ قانون شرکت‌های تعاونی (منسوخ) مصوب ۱۳۵۰ هیئت مدیره شرکت تعاونی را نماینده قانونی شرکت می‌دانست.

فخرالدین اصغری آقمشهدی ـ عضو هیئت علمی گروه حقوق دانشگاه مازندران (استادیار)
محمد عیسی تفرشی ـ عضو هیئت علمی گروه حقوق دانشگاه تربیت مدرس (دانشیار)

منبع : حوزه معاونت تحقیقات و فناوری