بررسی عوامل موثر بر گزارشگری میان دوره ای به موقع در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

جذب پس اندازهای راکد و سوق دادن آنها به سوی واحدهای تولیدی و ایجاد امکانات و تسهیلات، برای مشارکت عموم و مردم در توسعه صنایع و سهیم شدن در سود کارخانجات از اهداف اصلی بورس اوراق بهادار به شمار می رود. سازمان بورس به لحاظ دارا بودن این خصوصیات می تواند به عنوان یک اهرم مه در کنترل نرخ تورم و افزایش نرخ رشد پس انداز، نقش حساسی را در جامعه ایفا نماید. در جهت نیل به این هدف ،‌ بورس اوراق بهادار باید بتواند اطمینان و اعتماد سرمایه گذاران را جلب کند. این اطمینان و اعتماد جز با وجود یک بازار سرمایه شفاف و روشن تحقق نخواهد یافت و شفافیت بازار سرمایه در گرو گزارشگری درست و به موقع شرکتهای پذیرفته شده در بازار می باشد.
زیرا گزارشگری به موقع که معامله بر اساس اطلاعاتی درونی و محرمانه و شایعه را کاهش می دهد، بسیار حائز اهمیت می باشند. پس شناخت و معرفی عامل های موثر بر به موقع بودن گزارش ها می تواند عاملی در جهت افزایش این ویژگی کیفی اطلاعات حسابداری باشد. با عنایت به مطالب یاد شده بالا، این تحقیق با عنوان بررسی عوامل موثر بر گزارشگری میان دروه‌ای به موقع در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در جهت رسیدن به هدف یاد شده انجام شده است. در این تحقیق، هفت عامل، شامل:‌ اندازه شرکت، سودآوری،‌ پیچیدگی عملکرد، عمر شرکت در بورس اوراق بهادار تهران، میزان معاملات سهام، ترکیب مالکیت و وجود یا عدم وجود نظام حسابداری بهای تمام شده مطلوب، به عنوان عوامل موثر بر سرعت گزارشگری میان دوره ای انتخاب شدند و بر اساس آن، هفت فرضیه تدوین گردید. سپس از میان ۲۳۹ شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران، تعداد ۴۰ شرکت انتخاب و اطلاعات لازم از منابع اطلاعاتی بورس اوراق بهادار تهران، استخراج گردید و پس از پردازش این اطلاعات، با به کارگیری روش های آماری نتایج زیر حاصل شده است:
۱) اندازه شرکت ها تاثیری بر سرعت گزارشگری میان دوره ای شرکت ها نداشته است. منظور از اندازه شرکت، سرمایه آن ها در بورس اوراق بهادار می باشد.
۲) سودآوری شرکت ها در دوره های میانی ، تاثیری بر سرعت گزارشگری مالی میان دوره ای شرکت ها نداشته است.
۳) پیچیدگی عملکرد شرکت ها از نظر نوع محصول، تاثیری بر سرعت گزارشگری میان دوره ای شرکتها نداشته است.
۴) تعداد سالهایی که از درج نام شرکتها در بورس می گذرد و یا به عبارت بهتر، عمر شرکت در بورس اوراق بهادار تهران، تأثیری بر سرعت گزارشگری میان دوره ای شرکتها نداشته است.
۵) میزان معاملات سهام شرکتها در دوره های میانی، بر سرعت گزارشگری میان دوره ای آنها تأثیر مثبت داشته است، یعنی هرچه میزان معاملات در یک دوره بیشتر باشد، گزارشهای آن دوره سریع تر در بازار منتشر شده است.
۶) ترکیب مالکیت شرکتها (از نظر تمرکز یا عدم تمرکز مالکیت)، تأثیری بر سرعت گزارشگری میان دوره ای نداشته است.
۷) وجود یا عدم وجود نظام حسابداری بهای تمام شده مطلوب، تأثیری بر سرعت گزارشگری میان دوره ای شرکتها نداشته است.

نویسنده:
اعتمادی حسین - یارمحمدی اکرم

منبع : مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز