تلویزیون ما به کجا می رود؟

شاید به خاطر داشته باشید که در یک یادداشت با عنوان سینمای ایران به کجا می رود، اشاره به ضعفهای سینما کردیم اما از آنجا که فیلم سازی در صدا و سیما نیز بوسیله همین تولید کنندگان سینمایی انجام می شود باید در این نوشته به صدا وسیما به کجا می رود، بپردازیم. سوال اصلی این یادداشت چرایی وجود ناهنجاری ها و بازنمایی ضد ارزشها در فیلمهای تلویزیونی است.
اگر شما یک بیننده متدین و پردغدغه نسبت به مسائل فرهنگی و تربیتی کشورتان باشید وقتی در مقابل یک کارگردان و تهیه کننده قرار می گیرید، اولین سوالی که می کنید، چیست؟ شاید بپرسید آقای کارگردان چرا به مسائل نابهنجار جامعه که شاید مبتلا به درصد پایینی از افراد و در بعضی موارد خلاف حفظ عفت عمومی باشد می پردازید؟ بگذارید جواب ایشان و مدافعان اینگونه از فیلم ها را حدس بزنیم.
- آخه آقا، این مسائل واقعیت های جاری در کشور ماست که باید مردم نسبت به آن آگاه باشند هرچند دامن عده کمی را آلوده کرده باشد.
- مثلا از اوایل انقلاب تا دهه هفتاد به اینگونه مسائل پرداخت نشده چه گلی به سر مملکت زده شده است.
- اینگونه از مسائل مخاطب بیشتری جذب می کند و بعبارت دیگر مخاطب پسند است.
- آنها که می خواهند با تقوا زندگی کنند با یک فیلم از راه بدر نمی شوند، و اگر هم به این بادها می لرزند بگذارید بلرزند، تقصیر مخاطب است که در دین خود ضعیف است.
چند سالی است که فیلم های تلویزیونی به آسیب های اجتماعی از جهت اطلاع رسانی به افکار عمومی برای پرهیز از معضلاتی همچون اعتیاد و اعمال منافی عفت می پردازند و البته توجهی به آموزش برخی از این مسائل در عموم مردم ندارند. شاید هدف تولیدکنندگان عبرت دهی به جامعه باشد اما جای این مسئله خالی نیست که ذهن خیال پرداز انسان باتوجه به معضلات بعدی اعمال نابهنجار آیا نمی تواند راهی برای برون رفت از سرانجام های به تصویر کشیده در این فیلمها پیدا کند؟
البته لازم به ذکر است روش عبرت دهی با خیال پردازی های فیلم نامه نویسان چگونه می تواند به انجام برسد و چقدر از اینگونه فیلمها با زبان زندگی مخاطبان به روایتگری می پردازد! البته ادعا می شود این ها واقعیتهای جامعه ایرانی است که باید به آگاهی مردم برسد و والدین بدانند کودک، نوجوان و جوانشان باچه خطراتی در جامعه مواجه اند و در تربیت ایشان نهایت بصیرت را بکارگیرند.

بنده فکر می کنم والدین امروز کاملا به خطرات اینگونه مسائل آگاهند چنانکه مطبوعات به اندازه کافی در صفحه حوادث به این معضلات می پردازند و قالب فیلم برای آگاهی از این مسائل مفید نخواهد بود. ضمن اینکه رسانه ملی باید در جهت آماده سازی یک زندگی خوب برای افراد باشد نه اینکه با بیان اگر افراد به این بادها می لرزند بگذار بلرزند! رسالت خود را فراموش کند.
انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب فرهنگی بود و برای تعالی بخشی به زندگی مسلمانان صورت گرفت و این درصورتی است که فیلم های تلویزیونی آسیب های اجتماعی موجود در ایران پس از انقلاب را به تصویر می کشد و به والدین هشدار می دهد که در این جامعه فرزندان شما با این خطرات درگیرند. در این حالت آیا به انقلاب اسلامی امیدوار باشیم یا به رسانه ملی؟
اصلا قبول کردیم که باید مردم را در مورد این آسیب ها آگاه کرد و این آگاهی هم به عبرت دهی می انجامد نه به آموزش! اما مگر نگفته اند که برای داشتن یک زندگی خوب باید الگو وجود داشته باشد همانطور که خداوند می فرماید پیامبر بهترین الگو برای داشتن بهترین زندگی و اخلاق و رفتار شماست «لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ »(احزاب/۲۱). در این مورد آیا شما خواننده گرامی فیلمی را سراغ دارید که سراسر آن زیبایی های یک زندگی پیامبر گونه باشد.
تا به حال کدام تولید کننده سعی در به تصویر کشیدن زندگی همراه باکرامت و شرف و عزت همراه با تمام دغدغه ها و مشکلات پیرامون ما را داشته است. مثلا تصور کنید جوانی را که در تلاش و تکاپوی درس خواندن است، در عین حال نیاز به ازدواج داشته و دست او از مال دنیا خالی است. پدرش پیر و مادرش مریض احوال است و او بادلسوزی تمام شبانه کار می کند تا بتواند خرج خانواده اش را تامین کند.
حال این جوان چگونه می تواند با خدا صحبت کند، چگونه با توکل به خدا می تواند ازدواج کند؟ بسیاری از اطرافیان ما هستند که حقیقتا بطوری امورشان راه می افتد که فکر نمی کردیم و نمی کردند، به طور کامل مصداق آیه «اللّهُ یَرْزُقُ مَن یَشَاء بِغَیْرِ حِسَابٍ»(بقره/۲۱۲) می باشند. تقوایشان سبب می شود که خداوند راه ها را برایشان می گشاید و مشکلاتشان را برطرف می کند. «أَصْلَحَ بَالَهُمْ»(محمد/۲)
به تصویر کشیدن زندگی یک انسان متقی که خداوند امورش را اصلاح می کند می تواند زیبا و بسیار درس آموزتر از فیلمهایی که به آسیب های اجتماعی می پردازد، باشد.
باید تولید کنندگان فیلمهای تلویزیونی قبول کنند که بسیاری از مخاطبین ایشان مردمی اند که در زندگی سعی برانجام واجبات و ترک محرمات دارند، شبهای قدر به احیا می پردازند، در نمازهای جماعت و جمعه، راهپیمایی ها و تظاهرات شرکت کرده و در مراسم ازدواج و ختم موازین شرعی را رعایت می کنند. قطعا همین مردم می توانند مخاطبین گسترده ای برای فیلمهایی باشند که حیات طیبه را به تصویر می کشد. به هر حال امیدواریم تولید کنندگان نه تنها موازین شرعی را رعایت کنند بلکه دقت نظر بیشتری در مورد محتوای فیلمهای خود داشته باشند.

سید صابر علوی

منبع : سایت خبری تحلیلی فرهنگ انقلاب اسلامی