شناسایی، مقایسه بیماری زایی و تعیین پراکنش شبه گونه های Bipolaris عامل پوسیدگی ریشه و طوقه گندم در استان کرمانشاه

به منظور شناسایی، تعیین پراکنش و مقایسه شدت بیماری زایی شبه گونه های شبه جنس Bipolaris در مزارع گندم استان کرمانشاه طی سه سال زراعی (۷۸-۱۳۷۵) از تعداد ۴۱۰ مزارع گندم در مناطق مختلف استان در مراحل پنجه زنی، ساقه دهی و خوشه دهی نمونه برداری شد.
علاوه بر این، ۹۰ مزرعه (هر سال ۳۰ مزرعه) به طور تصادفی انتخاب و درصد بوته های بیمار در آنها برآورد گردید. برای جداسازی قارچ های مورد نظر قطعاتی از بافت های ریشه، میانگره زیر طوقه، طوقه و پایین ساقه بوته های بیمار پس از ضدعفونی سطحی روی محیط کشت های PDA، MEA و CMA قرار داده شدند. نتایج نشان داد که بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه با درصد آلودگی متفاوت (از صفر تا ۲۴ درصد) و با میانگین %۳.۲ در اغلب مناطق استان وجود دارد.
در مجموع ۴۳ جدایه قارچ از شبه جنس Bipolaris جدا شد که به شبه گونه های B. sorokiniana، B. cynodontis و B. spicifera تعلق دارند. درصد فراوانی نسبی آنها به ترتیب ۷۴.۵، ۲۰.۹ و ۴.۷ درصد برآورد شد. بیماری زایی هر سه شبه گونه در شرایط گلخانه به اثبات رسید و مشخص شد که شدت بیماری زایی B. sorokiniana بیش از دو شبه گونه دیگر است. شدت بیماری زایی B. cynodontis و B. spicifera با هم برابر و اختلاف آنها با شاهد معنی دار بود.

داریوش صفایی
سیدمحمود اخوت
قربان علی حجارود
حسن یونسی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی