خودروهای برقی؛ داستان یک ناکامی

در سایه افزایش نگران‌کننده حجم گازهای گلخانه‌ای، کاهش منابع نفتی و بالا رفتن قیمت سوخت‌های کربنی، ایده ساخت و تولید خودروهایی با انرژی‌های پاک، سال هاست که از سوی شرکت‌های خودروساز و مقامات مسئول مطرح می‌گردد. نویسنده با اشاره به طرح‌های موجود در زمینه ساخت خودروهایی با سوخت هیدروژن، هیبریدی و برقی، معتقد است که به دلیل هزینه‌های بالای ساخت خودروهای هیبریدی و هیدورژنی و لزوم ساخت هزاران ایستگاه‌های سوخت‌گیری هیدروژن در شهرها و جاده‌ها، باید سرمایه‌گذاری بیشتری بر روی خودروهای برقی صورت گیرد. چرا که در آزمایش‌های عملکرد هم، این خودروها بهترین نتیجه را داشته‌اند.
ایالت کالیفرنیا با تصویب قوانین هوای پاک، خود را از سایر ایالت‌ها متمایز نموده است. با این مقررات می‌توان زمینه داشتن خودروهایی غیرآلاینده و بدون انتشار گازهای سمی را فراهم نمود و مطمئناً با نادیده‌گیری این قوانین، ما باید یک دهه دیگر هم محصولات آلاینده صنعت خودروسازی را تحمل کنیم.
بسیاری از مصرف‌کنندگان دوست دارند خودروهایی را برانند که گازهای گلخانه‌ای کمتری را تولید نموده و از اعتیاد ما به مصرف نفت بکاهد، اما خودروسازان همچنان در برابر این خواسته مقاومت می‌کنند. خوشبختانه «شورای هوای پاک» می‌تواند آنان را به ساخت خودروهایی پاک جهت جامعه ملزم نماید. البته پیشرفت در حوزه قانون گذاری، موضوع جدیدی نیست، همه ما قوانین الزام‌آور مربوط به نصب کمربند ایمنی، کیسه هوا و مبدل‌های مربوط به کاهش گازهای آلاینده را به یاد می‌آوریم. به علاوه، ما خودروسازان را وادار نموده‌ایم که گازهای آلاینده خود را از ۲۷ هزارم گرم به ازای هر گرم بنزین، به ۱۲ هزارم گرم کاهش دهند. قانونی که در صورت اجرا، به بهبود وضعیت خودروهای ما خواهد انجامید. سابقه فعالیت‌های این شورا به سال ۱۹۹۰ میلادی بازمی‌گردد. در آن سال، هزاران خودروی برقی غیرآلاینده روانه بازار شد. در سال ۲۰۰۱ میلادی، آنان به ازای فروش هر خودروی هیبری، مبالغی را به این شرکت‌ها واگذار می‌نمودند؛ اما به دلیل پافشاری تولیدکنندگان خودرو بر ساخت خودروهای بنزین و گازوییل‌سوز و همچنین اصرار آنان بر لزوم تصویب قوانین فدرال در این زمینه، طرح فوق با شکست روبه‌رو گردید.
در همان زمان نیز خودروسازان قول داده بودند که در آینده‌ای نزدیک، خودروهایی غیرآلاینده با سوخت هیدورژن به بازار عرضه خواهند کرد. با گذشت چند سال، هنوز هیچ گام مؤثری در این زمینه برداشته نشده است. در سال ۲۰۰۱ میلادی، شرکت جنرال موتورز (GM) قول داده بود که تا سال ۲۰۰۴ میلادی،‌ خودروهای دارای سلول‌های سوختی هیدروژنی را به گونه‌ای رقابتی تولید کند. شرکت دایملر – کرایسلر نیز پیش‌بینی نموده بود که ظرف ۵ سال، ۰۰۰/۱۰۰ خودروی دارای سلول‌های سوختی را عرضه کند.
از سال ۲۰۰۳ میلادی تاکنون، در مجموع، خودروسازان آمریکایی تنها ۲۰۰ خودروی دارای سلول‌های سوختی هیدروژنی تولید کرده‌اند که هر یک از آنها یک میلیون دلار قیمت دارند؛ عمر مفید آنها ۲ تا ۴ سال خواهد بود و چالش‌های تکنولوژیکی زیادی نیز همچنان در این راه وجود دارد. در این هفته و همزمان با برپایی نمایشگاه خودروی لوس‌آنجلس، چند خودروساز بزرگ، دستاوردهای خود در بخش خودروهای هیدروژنی را به نمایش گذاشتند. آنان ادعا می‌کردند که در چند سال آینده، ‌این موتورها در اختیار رانندگان علاقمند قرار خواهد گرفت. البته در سال ۲۰۰۳ میلادی و در نمایشگاه دیجاوو هم آنان قول‌های مشابهی داده بودند. در پشت صحنه، شرکت‌های خودروسازی به مسئولان سازمان‌های محیط زیست اعلام کرده‌اند که تا سال ۲۰۱۲ میلادی هم قادر به ساخت ۰۰۰/۲۵ خودروی هیدروژنی وعده داده شده نخواهند بود و خواهان نرمش بیشتر مقامات دولتی گردیده‌اند. شواهد کنونی حاکی از آن است که دوستداران محیط زیست باید برای تولید تجاری این خودروهای غیرآلاینده، سال‌های متمادی دیگری هم صبر کنند. مثلاً در این ماه، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در بخش سلول‌های سوختی یعنی «بالارد پاورسیستمز» اعلام ورشکستگی نمود، چرا که میلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری آنها در این بخش به موفقیت تجاری منجر نگردیده بود. از سوی دیگر، یکی از مقامات عالی‌رتبه شرکت ژاپنی «تویوتا» اعلام کرده که این خودروها تا سال ۲۰۳۰ میلادی هم به تولید انبوه نخواهند رسید.
مطمئناً زمان آن فرا رسیده که برای مقابله با گرمایش جهانی، مرگ هزاران نفر به دلیل آلودگی هوا و جنگ بر سر تصاحب منابع نفتی، اقدامی همه‌جانبه صورت گیرد. بسیاری معتقدند که خودروهای برقی را باید کلید مقابله با این وضعیت دانست. چراکه به عنوان مثال، بعضی از نمونه‌ها ۰۰۰/۱۰۰ مایل را طی کرده و باتری‌های این خودروها هنوز هم قابل استفاده مانده‌اند. همچنین تعدادی از شرکت‌ها با تلفیق خودروهای هیدروژنی و برقی، خودروهایی دوگانه‌سوز را تولید کرده‌اند که البته اتکای اصلی آنها بر باتری‌های شارژی می‌باشد. البته برای طی کردن مسافت‌های طولانی، یک موتور بنزینی هم به این مجموعه اضافه شده است. باید به این شرایط، ساخت مجموعه‌ای گسترده از ایستگاه‌های سوخت‌گیری هیدروژنی را نیز در سراسر جاده‌ها و شهرها بیافزاییم. (فراموش نکنیم که پاره‌ای مقاومت‌ها در برابر تولید خودروهای هیدروژنی تا حدود زیادی نیز منطقی به نظر می‌رسند.) بدین ترتیب، زمینه لازم جهت ساخت و عرضه گسترده خودروهای برقی، تا حدود زیادی فراهم گردیده است. اینک به چند مثال زیر توجه نمایید:
الف ) چندی پیش، شورای هوای پاک ایالات متحده اعلام نمود که برنامه‌های ارائه شده در بخش انرژی‌های جایگزین که استفاده از سلول‌های سوختی و سوخت‌های زیستی را توصیه می‌نماید، به نسبت سناریوهای متکی بر خودروهای با سلول‌های سوختی هیدروژنی، پاکیزه‌تر و سالم‌تر هستند. در این میان، همچنان خودروهای برقی نادیده گرفته می‌شوند. من معتقدم که این سیاست گذاری‌ها احمقانه است. به عنوان مثال، مطالعات سازمان حفاظت از محیط زیست ایالات متحده حاکی از آن است که خودروهای برقی در مقایسه با سایر خودروهای پیشنهاد شده، ۶۸% آلودگی کمتری تولید می‌کنند. صرف‌نظر از اینکه زیرساخت‌های مربوط به خودروهای هیدروژنی تاکنون ساخته نشده است، این خودروها فقط ۵۴ % آلودگی کمتر تولید می‌کنند.
ب ) دولت آمریکا چندی پیش قراردادی را با دو دانشگاه بر کلی و ایروین منعقد نموده که براساس آن، مقایسه‌ای میان خودروهای هیبریدی، هیدروژنی و دوگانه انجام خواهد شد؛ اما باز هم جای خودروهای برقی خالی است.
ج ) در قوانین کنونی مربوط به هوای پاک، به هر خودروی هیدروژنی یارانه‌ای معادل کمک‌های مالی پرداخت شده به ۱۰ خودروی برقی اعطا می‌گردد، این رقم در سال ۲۰۰۸ میلادی باید تا حد ۴ خودرو کاهش یابد. اما هنوز هم برای ترمیم شکاف، باید تلاش بیشتری صورت گیرد، چراکه باید رقم مربوط به این یارانه‌ها، هرچه زودتر با هم برابر گردد. دیگر هیچ زمانی برای از دست دادن‌ وجود ندارد. به علاوه، در میان ایالت‌های مختلف، تنها قوانین ایالات کالیفرنیا، سختگیرانه‌تر از سایر ایالت‌ها است؛ اما هنوز هم برای کمک به سلامت انسان‌ها، حفظ محیط زیست و امنیت ملی راه درازی در پیش است.

شری بوشرت
منبع: www.LATimes.com
مترجم:محسن داوری
منبع:‌ ماهنامه سیاحت غرب، شماره ۳۳