طراحی صنعتی چیست؟

● طراحی صنعتی چیست؟
در زمانهای قدیم ، حتی در سالهای قبل از میلاد برای نشان دادن و معرفی کردن قطعات و وسایل صنعتی از نقشه هائی استفاده می کرده اند که بطور کامل گویا نبوده و از قواعدی که همگان آن را درک کنند بهره ای نداشته است و در موقع نقشه خوانی با مشکلاتی روبرو می شدند.
تا اینکه آقای لئونار داوینچی نقاش و مجسمه ساز ایتالیائی (۱۵۱۶ - ۱۴۵۹ ) طراحی را ارائه نمود و طبق قواعدی جسم سه بعدی را روی صفحه دو بعدی با رسم تصاویر نشان می داد که در این حال نقشه ها گویا تر و قابل فهم تر بود.
سپس دانشمندان و ریاضیدانان اروپایی فعالیت او را دنبال کردند تا اینکه گاسپار مانژ اهل فرانسه در سال ۱۷۹۸ هندسه ترسیمی را معرفی نمود و این علم پایه و ریشه طراحی سازه های صنعتی (نقشه کشی صنعتی) شد و امروزه از همان اصول استفاده می گردد.
با توجه به ضرورت نقشه کشی و نقشه خوانی مجموعه قواعد و اصولی را استاندارد بین المللی معرفی نموده تا با در نظر گرفتن آن یک نقشه در تمام جهان دارا ی یک معنی باشد یا به عبارت دیگر یک نقشه فقط یک قطعه یا یک جسم را در تمام جهان معرفی کند.
در حقیقت می توان اصول نقشه کشی را زبان بین المللی صنعت نامیدکه فراگیری آن برای دانشجویان رشته های فنی و مهندسی لازم و ضروری می باشد.
از جمله کتابهایی که می توان از آنها برای طراحی های سازه های صنعتی بهره گرفت کتاب مرجع گوگولف یا کتابهای نقشه کشی صنعتی مهندس محمود مرجانی که خود یکی از برترین نقشه کشهای ایران است که در نوشته های بعدی بیشتر از ایشان صحبت خواهم کرد در ادامه و سرفصل های بعدی از وسایل طراحی ـ لوازم نقشه کشی و همچنین سرفصل های نقشه کشی از جمله تصاویر دو بعدی و سه بعد یـ انواع اجسام ـ انواع پرسپکتیو ها و غیره صحبت خواهم کرد .
دستگاه یا وسیله ای که در مکانیزم ماشین بکار گرفته می شود از قطعات مختلفی تشکیل شده است که بی شک آن قطعات به نحوی با یکدیگر مرتبط هستند تا بتوانند کار مورد نظر را انجام دهند.
برای هر دستگاه یک نقشه تر کیبی به صورت تصویر معرفی میشود که سازنده وسیله مستقیما نمی تواند از روی آن کار ساخت را شروع نماید بنا بر این ضروری است ابتدا نقشه تفکیکی قطعات تهیه گردد تا پس از ساخت قطعات مختلف بر روی یکدیگر سوار شوند.
برای اینکه این قطعات به خوبی مونتاژ شوند و دستگاه بتواند کار خود را به خوبی انجام دهد لازم است جنس قطعه -نوع صافی سطوح -نوع انطباق قطعات در گیر با هم و مقدار تلرانس آنها روی نقشه مشخص گردد تا سازنده دقت لازم را در هنگام ساخت به کار گیرد.
از نوشته های ذکر شده میتوان به خوبی در یافت که ترسیم سازه های صنعتی(نقشه کشی صنعتی)چه نقش حیاتی در صنعت و پیش برد آن به سوی ترقی دارد.
اگر در اجتماع و در زمینه فرهنگی نقش مسوولان تربیتی مهم است اگر در نظم عمومی نقش پلیس و نیروی انتظامی حائز اهمیت است و اگر های دیگر در صنعت نیز نقش یک طراح (Drafter) بسیار اهمیت دارد.
طراح علاوه بر آشنایی کامل به حرفه خود باید به فنون مرتبط با مکانیک قطعات از جمله:
طراحی قالب و ریخته گری و متالوژی مواد و تراشکاری و .... آشنا باشد.
علاوه بر این باید به فن اندازه گیری دقیق و کار با وسایل مختلفی که دراین زمینه وجود دارد و طراحی جیگ و فیکسچر ها(Jig and Fixtures) آشنا باشد.
در مجموع او یک همه فن حریف در زمینه علم مکانیک باشد.
طراح با نگاه به یک نقشه باید به نوع قطعه-مورد استفاده و جنس آن پی ببرد او بایتا اینکه آقای لئونار داوینچی نقاش و مجسمه ساز ایتالیائی (۱۵۱۶ - ۱۴۵۹ ) طراحی را ارائه نمود و طبق قواعدی جسم سه بعدی را روی صفحه دو بعدی با رسم تصاویر نشان می داد که در این حال نقشه ها گویا تر و قابل فهم تر بود.
● نمونه هایی از ترسیم نقشه های صنعتی حجم دار توسط بر نامه Cad
وسایل مورد نظر در طراحی نقشه های صنعتی:
▪ مدادها:
مدادها در زمینه رسم دستی به دو گروه تقسیم می شوند:
۱) مدادهای b یعنی black یعنی پر رنگ سیاه و نرم
۲) مداد های f یعنی firm یعنی سفت
۳) مداد های h یعنی hard یعنی کم رنگ و سخت
مداد های گروه اول برای حروف و اعداد- قوسها - دایره ها- سهمی ها - خط کادر و جدول و خطوط اصلی بکار می رود.
مداد های گروه دوم و سوم برای خط چین ها- خطوط محور-خطوط داخلی-و... به کار می روند.
مداد های ۲h و ۳h برای خطوط کمکی-خطوط هاشور- خطوط اندازه و طرح اولیه نقشه بکار میرود.
▪ تخته رسم:
در مدلهای مختلف موجود می باشد.
اندازه استاندارد آن برای کاغذ های معمولی ۴۵۰ * ۶۰۰ می باشد.
▪ خط کش T :
در اندازه های کوچک و بزرگ موجود میباشد و از نظر جنس به دو گروه معمولی و Fabale تقسیم می شود.
▪ گونیا:
در دو نمونه ۶۰ * ۳۰ و ۴۵ * ۴۵ موجود می باشد.
▪ کاغذ:
کاغذ ها به دو دسته تقسیم می شوند:
۱) LG =اگر الیاف در راستای طول کاغذ باشند.
۲) SG =اگر الیاف در راستای عرض کاغذ باشند.
▪ انواع کاغذ:
A۰ - A۱- A۲- A۳- A۴ و ..........
ودر دسته های کاغذ تحریر(کاغذ پرز دار که ۷۰ گرم به بالا است) و کاغذ نقش دار(اشتنباخ که ۱۲۰ گرم به بالا است) و کاغذ گلاسه(۱- مات و ۲- براق که ۱۰۰ گرم به بالاست) و کاغذ کالک(یک طرف مات و یک طرف براق که مهم ترین کاغذ برای نقشه کشان است و از آن برای آرشیو کردن مطالب خود استفاده می کنند) طبقه بندی می شوند.
▪ راپید:
مهم ترین وسیله در پیاده کردن نقشه نهایی بر روی کالک میب اشد ( آرشیو کردن ).
نوع راپید از قطر مغزی آن مشخص می شود.
مثلا راپید : ۳/۰ - ۵/۰ - ۷/۰ و ......
معمولا برای کاغذ A۳ از راپید ۷/۰ استفاده می شود.
راستی میدانید ۴ چیز وجود دارد که اگر وارد بدن شد نه دفع میشود و نه هضم؟
۱- ناخن ۲-مو ۳- پلاستیک ۴- الکل
این مواد چون سلولشان پوسته دار است نه هضم می شوند و نه دفع و برای بدن بسیار مضر هستند.
▪ پاکن ها: (Erase )
برای پاک کردن قسمتی از نقشه یا خطوط اضافی آن به کار برده میشود ولی یک طراح زبر دست سعی میکند کمتر پاکن در دست بگیرد.
امروزه و با متداول شدن ترسیم نقشه ها با کامپیوتر اصولا ابزار ترسیم دستی کمتر استفاده میشود ولی هنوز هم بعضی از نقشه ها حتماباید بر روی کاغذ ترسیم شوند.
پاکن خوب پاکنی است که اولا به خوبی پاک کند واثری از سیاهی و کثیفی بر روی کاغذ به جا نگذارد و دوما در دست زیاد عرق نکند.
آیا میدانیداگر پاکن ۲۰ ساعت در دست کسی قرار بگیرد و دست شخص عرق کند آن فرد می میرد؟
علت آن است که با عرق کردن دست مواد شیمیایی پاکن که بسیار سمی است از طریق منافذ پوست وارد بدن شده و باعث مرگ شخص می شود.
در جنگ جهانی دوم یکی از راههای کشتن افراد خاص همین روش بوده است.
▪ پیستوله: ( FRENCH CURVES )
وسیله ای برای رسم خط های نامنظم که شعاع متغیر و نامنظمی دارند بکار برده می شود.
▪ شابلون: ( TEMPLATES )
ابزاری برای رسم سریع تر اشکال مختلف از جمله:
دایره ها - بیضی ها - مربع ها - نشانه ها- حروف و غیره ...
▪ پرگارها ( COMPASSES ):
وسیله ای برای رسم اشکالی که دارای قطر هستند.
استاندارد های نقشه کشی صنعتی در کشور ها:
هر کشوری از استاندارد خاص خود استفاده میکند که در بعضی موارد با هم تفاوت دارند ولی در کل یکی هستند.
بعضی از این استاندارد ها عبارتند از:
استاندارد کشور یا قاره ................... علامت اختصار
اروپا........................................................... CE
استرالیا...................................................... SAA
کانادا........................................................... CSA
ایران............................................................ ISIRI
انگلستان..................................................... BSI
ایتالیا.......................................................... UNI
روسیه....................................................... GOST
ژاپن............................................................ JISC
فرانسه........................................................ NF
انسان در صورتی می تواند نقاط ضعف و قدرت خویش را بشناسد که بتواند بدون پرده پوشی با روح عریان خود روبرو شود.

سامان سپهوار