« فردوسی پور» هایی که حامی ندارند

این روزها بحث انتقادات دو جانبه مسئولان تربیت بدنی و فدراسیون فوتبال از یک طرف و سازمان صدا و سیما از سوی دیگر در جامعه رسانه ای کشور به یک درگیری تمام عیار تبدیل شده است. به نظر می رسید که انتقادات شدید سخنگوی تربیت بدنی در برنامه چند هفته پیش نسبت به فردوسی پور و برنامه نود به همین جا ختم شود.
اما علیرغم سکوت فردوسی پور و صدا و سیما مسئولان تربیت بدنی بیکار ننشستند و با نوشتن نامه و دادن اطلاعیه و انجام مصاحبه مطبوعاتی بر شدت حملات خود به برنامه نود افزودند و البته به این نیز بسنده نکردند و در مصاحبه های مطبوعاتی و رادیو و تلویزیونی بعد از مسابقات فوتبال مانع از حضور گزارشگران برنامه مذکور شدند. یک طرف این رویارویی جدید یک سازمان دولتی است و در طرف دیگر یک برنامه تلویزیونی و مجری جوان آن ایستاده اند که در طی نزدیک به یک دهه فعالیت خود سبکی جدید در به چالش کشیدن معضلات یک بخش (فوتبال) را در برنامه های تلویزیونی پدید آورد، آن چنانکه برخی هنوز عنوان «پدیده» را به این برنامه ده ساله می دهند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان همین سازمان تربیت بدنی، برنامه نود در مدت پخش خود به دلیل توجه به حوادثی فوتبال و انتقاد از معضلات این حوزه ورزشی از اشتباهات داوری گرفته تا نبودن سرویس های بهداشتی مناسب و رفتار زشت برخی تماشا گران، خطاهای فوتبالیست ها و مسئولین تیم ها و ... آنها را در کانون توجهات قرار داده و از این طریق به رفع برخی از این موارد پرداخته است. بسیاری از کارشناسان تاثیر مثبت برنامه نود را بر فوتبال ایران انکار ناپذیر می دانند. اکنون با الهام از این نبرد رسانه ای به چند نکته اشاره می شود:
۱) عادل فردوسی پور و برنامه نود با چالشی مواجه شده اند که بارها مطبوعات ما با آن روبرو بوده اند. داستانی که در یک طرف ماجرا روزنامه نگاری جستجوگر ایستاده است و در طرف دیگر دستگاه و سازمانی دولتی که از انتقادات روزنامه ها و روزنامه نگاران به حوزه مربوط به خود برآشفته است. انبوه شکایات از روزنامه نگاران، توقیف برخی روزنامه ها و حرکت محافظه کارانه روزنامه نگاری ایرانی نتیجه این رویارویی بوده است. اما آنچه که ماجرای فردوسی پور را از روزنامه نگاری جدا می کند، حضور یک حامی قدرتمند دولتی همانند صدا و سیما در پشت سر تهیه کنندگان برنامه نود می باشد. چیزی که روزنامه نگاری کنونی ما از آن محروم است. در خبرهای چند روز گذشته آمده بود که علیرغم تاکید رئیس جمهوری مبنی بر توقف شکایت سازمان های دولتی از روزنامه ها، هنوز سازمان های دولتی زیادی وجود دارد که بر پیگیری شکایت خود از روزنامه ها ادامه اصرار دارند.
۲) عادل فردوسی پور و برنامه نود نشان داده اند که با حمایت از روزنامه نگاری منتقد می توان معضلات بسیاری حوزه ها را زیر تیغ جراحی منتقدین برده و از این بیماران سیستم اداری، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ... رفع بیماری کرد. چیزی که بسیاری از جهانیان به آن پی برده اند. اگر نهاد، دستگاه و یا سازمانی بخواهد از درون به فعالیت ها و سیاست های خود نگاه کند، چیزی جز عملکرد مناسب، راندمان بالا، سیاست های موفق و نکات مثبت دیگر نخواهد دید و بدون تردید هنگام اعلام این همه موفقیت(!) واکنشی جز پوزخند از مخاطبان عایدش نخواهد شد. اما کنکاش روزنامه نگاری منتقد و جستجوگر و البته متخصص در حوزه های مختلف، اگر چه چالش هایی جدی برای سازمان ها و دستگاه ها خواهد بود، اما بدون تردید به پالایش و سلامت آن ها از معایب و دردهای پنهان خواهد انجامید.
۳) عادل فرودسی پور و برنامه نود و حمایت سازمان صدا و سیما از این نوع برنامه سازی می تواند الگویی باشد که در تمام بخش های دیگر کشور رواج پیدا کند. حمایت از منتقدینی که در سلامت آنها تردیدی نیست و در چهارچوب قانون (بدون هیچ اتهامی از نوع براندازی) می توانند علاوه بر انگشت گذاشتن بر مشکلات ساختاری برای حل آنها نیز پیشنهاداتی ارائه دهند.
۴) عادل فردوسی پور و برنامه نود و مجادله اخیر با سازمان تربیت بدنی می تواند با دور اندیشی هر دو طرف به تمرینی برای سعد صدر و انتقاد پذیری (که نایاب سیاست، جامعه و فرهنگ ماست) بدل شود. مسئولین سازمان تربیت بدنی و همه سازمان های دیگر و فراتر از آن کلیت نظام سیاسی ما می تواند با درک کامل این نکته که برنامه هایی این چنینی که به مدد مخاطبان انبوه خود زنده اند، می توانند به میزان الحراره ای برای سنجش وضعیت آن سازمان در جامعه بدل شوند.
بدون تردید مخاطبان یک برنامه تلویزیونی و یا یک روزنامه وزن آن را در میان مردم مشخص می کند. همان مردمی که در مرحله شعار سرور و ولی نعمت همه ما محسوب می شوند. پس می توان با احترام به نظر انبوه مخاطبانی که این رسانه ها دارند از آنها برای بهبود وضعیت خود استفاده کرد.
۵) عادل فردوسی پور و برنامه نود، نیاز امروز جامعه ما در زمینه روزنامه نگاری چالشگر در حوزه های سیاست، فرهنگ، اجتماع، اقتصاد و ... است. می توان با تربیت این نوع از منتقدین و حمایت از آنها (یا لااقل تحمل آنها) به این مهم دست یافت.

نویسنده : فضل اله یاری

منبع : روزنامه ابتکار