ایران جزیره است/مصرف ما و مصرف آنها...!

گاز سوز کردن خودروها در جهان، بیشتر ناشی از افزایش قیمت فرآورده های نفتی بوده است. در کشور ما نیز طرح گازسوز کردن خودروها از چند سال پیش آغاز شده که تفاوت های ساختاری با اجرای این طرح در دیگر کشورهای دنیا دارد.
عوامل مشوق استفاده از سوخت های جایگزین در دیگر کشورها، عمدتا شامل معافیت های مالی در واردات خودرو های گازسوز و اختصاص تسهیلات ویژه به دارندگان این خودروها می شود و در مقابل، وضع مالیات های ویژه درخصوص خودرو های معمولی و حذف یارانه های سوخت های فسیلی نظیر بنزین، رغبت مردم را به استفاده از این سوخت افزایش می دهد. این نگرش مالیاتی در کانادا تا حدود ۵۰ درصد اختلاف قیمت میان بنزین و گاز طبیعی ایجاد کرده و عاملی جهت استقبال از این سوخت شده است.
در آمریکا هم تصویب قوانین ارائه تسهیلات به منظور تشویق مصرف کنندگان به استفاده از وسایط نقلیه گازسوز یکی از اهداف اصلی انجمن خودروهای گازسوز بوده است.
در سال های اخیر مجلس سنا و نمایندگان آمریکا، کلیات لایحه ای را تصویب کرده اند که طی آن، از حدود ۱۵ میلیارد دلار تشویق های مالیاتی در بخش انرژی،۲/۲میلیارد دلار به سوخت های جایگزین نظیر CNG و LPG تعلق می گیرد.
در ایران مقرر است این طرح به صورت فراگیر اجرا شود و بخش زیادی از خودروها گازسوز شوند، اما در دیگر کشورها، اجرای این طرح به صورت محدود و گزینشی بوده. هم اکنون در آمریکا، خرید خودروهای بنزینی الکتریکی به جای محصولات دیزل و در اروپا گرایش به خرید خودروهای دیزلی ایجاد شده است.
این در حالی است که طبق یک مصوبه قانونی که ۴۰ سال پیش در مجلس به تصویب رسید، شماره گذاری خودروهای سواری دیزلی در ایران ممنوعیت قانونی دارد، زیرا گازوئیلی که در ایران عرضه می شود به دلیل میزان سولفور بالای آن آلایندگی بسیار زیادی ایجاد می کند. برای دیزلی کردن خودروها به گازوئیل با کیفیت بالاو گوگرد پایین نیاز است و پالایشگاه های ایران تنها برای تولید روزانه ۱۰۰ هزار لیتر گازوئیل کم گوگرد ظرفیت دارند که برای رفع این مشکل، به تاسیس پالایشگاه جدید به تعداد زیاد نیاز است.
جالب است بدانید برخلاف تصور عموم که خودروهای دیزلی دودزا هستند، گازوئیل کم گوگرد، پاک تر از بنزین است. به عنوان نمونه میزان تولید دی اکسید کربن در خودروهای دیزلی به اندازه ۲۴ درصد و اکسید کربن به میزان ۳۰ درصد کاهش می یابد. بر این اساس مطابق جدیدترین آمار ارائه شده از سوی یک مرکز معتبر تحقیقاتی در اتحادیه اروپایی تا سال ۲۰۱۰ بیش از ۶۰ درصد خودروهای سواری کشورهای اروپایی دیزلی خواهد شد.
● مقایسه با دیگر کشورها
در حال حاضر و بر اساس آمارهای رسمی منتشر شده در سال های اخیر، حدود ۷۰ درصد خودروهای تولیدی ایرانی دارای موتورهای پر مصرف سوخت هستند و با توجه به افزایش تعداد خودروها در ایران از حدود ۵/۵ میلیون دستگاه به ۱۵ میلیون تا سال۲۰۲۰، بزودی شاهد افزایش مصرف بنزین تا سقف ۵/۲۶ میلیون تن در سال خواهیم بود و این در حالی است که ایران به عنوان دومین دارنده ذخایر گازی جهان مطرح است.
آمریکا با وجود برخورداری از ذخایر گازی (معادل یک پنجم ذخایر گاز کشور ما) بیش از ۱۰۰ هزار خودروی خود را گازسوز کرده و ناوگان حمل و نقل شهرهای بزرگی چون کالیفرنیا را نیز تا چندی دیگر به طور کامل گازسوز می کند.
احداث یک جایگاه سوخت رسانی به ازای هر ۵۶ خودرو، نشان از رعایت توسعه هماهنگ و همه جانبه این کشور در طرح گازسوزکردن خودروها دارد.
● خودروهای ایرانی هدرده سوخت!
بررسی های انجام شده توسط وزارت نفت در خصوص خودروهای پرمصرف و کم مصرف تولید و عرضه شده در بازار مصرفی نشان می دهد، خودروی گل یکی از کم مصرف ترین خودروهای ایرانی با مصرف ۸ لیتر در ۱۰۰ کیلومتراست و پس از آن پژو۲۰۶ (۱۴۰۰) ، هیوندا ورنا، پژو۲۰۶ (۱۶۰۰) ، پراید و ریو به ترتیب کم مصرف ترین خودروهای سواری ایران در چرخه شهری هستند.
پژو ۲۰۶ با حجم موتور ۱۴۰۰ و ۱۶۰۰ که به ترتیب دومین و چهارمین خودروهای کم مصرف ایران هستند، در چرخه شهری به ترتیب ۵/۸ و ۹ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر بنزین مصرف می کنند.
هیوندا ورنا در کلاس خودروهای متوسط و حجم موتور ۱۵۰۰ دیگر خودرویی است که در چرخه شهری ۹/۸ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر سوخت مصرف می کند و سومین خودروی کم مصرف در چرخه شهری ایران است.
«ریو» هم که پنجمین خودروی کم مصرف ایران است در چرخه شهری ۴۴/۹ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر پیمایش سوخت مصرف می کند.
در کلاس خودروهای متوسط نیز زانتیا با موتور ۱۸۰۰ سی سی با استفاده از جعبه دنده پنج سرعته با مصرف سوخت ۶/۱۰ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر در چرخه شهری کم مصرف ترین خودرو در کلاس خود و در کلاس خودروهای سواری، ون کاروان با موتور ۲۳۰۰ سی سی و مصرف ۸/۱۵ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر یکی از خودروهای کم مصرف در این کلاس بود. در کلاس خودرویSUV متوسط نیز کوراندو با موتور ۲۳۰۰ سی سی، با مصرف ۸/۱۴ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر در چرخه شهری کم مصرف ترین خودروی موجود در کشور به شمار می رود. در کلاسهای SUV بزرگ نیز موسو ۲۳۰۰ سی سی با مصرف ۸/۱۳ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر کم مصرف ترین خودرو در کلاس خود بود.
همان طور که این بررسی نشان می دهد، از خودروهای پر تیراژ ایران تنها پژو ۲۰۶ وضعیت مناسبی دارد. این در حالی است که پراید پرتیراژترین خودروی کشور، با موتور ۴/۱ لیتری خود مصرفی به اندازه زانتیا ۸/۱ لیتری دارد که مصرف مناسبی نیست.
● مصرف خودروها بیشتر از استاندارد
در سایر نقاط جهان، خودروهای همکلاس پراید با مصرف حدود ۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر تردد می کنند، بر این اساس اگر به این خبر توجه کنیم که روزانه ۷۲ میلیون لیتر در ایران مصرف می شود و سهم ۴۰۰ هزار پراید در یک بررسی میدانی روزانه ۳ میلیون لیتر است حجم اضافه مصرف این خودروها ۸۰۰ هزار لیتر بنزین است که با ورود یک خودرو با فناوری روز و تولید انبوه آن، سالانه از به هدر رفتن میلیون ها لیتر بنزین می توان صرفه جویی کرد.
در سوی دیگر بازار داخلی هم موتورهای پرمصرف پژو ۴۰۵ قرار دارند که در پلات فرم اصلی خودروهای پژو ۴۰۵، پژو پارس و سمند استفاده می شود و آن گونه که پیش از این وزارت نفت اعلام کرده است، این موتورها مصرف ۱۲ لیتری دارند و این در حالی است که باید مصرف این چنین خودروهایی زیر ۱۰ لیتر باشد.
به همین دلیل است که بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند این بحران تا زمانی که خودروهای فرسوده از رده خارج نشود پایان نخواهد یافت؛ زیرا تا مشکل خودروهای فرسوده که برخی مصرف بالای ۳۰ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر دارند حل نشود، بحران مصرف بالای بنزین در ایران حل نخواهد شد.
● تغییر مصرف با سوخت های جدید
هم اکنون بحران انرژی در جهان تبدیل به یک مشکل عمده برای دولت ها شده و به همین دلیل این کشورها به خودروسازان خود فشار می آورند تا با استفاده از روش های مختلف، مصرف سوخت خودروها را کاهش دهند. در این زمینه کاخ سفید به خودروسازان آمریکایی دستور داده تا خودروهای کم مصرف تولید و در افق دراز مدت خود به سوی استفاده از سوخت غیر فسیلی حرکت کنند.
یکی از این روش ها که بیشتر از سوی خودروسازان ژاپنی در حال پیگیری است، استفاده از خودروهای هیبریدی است. خودروی هیبریدی که از سوی شرکت تویوتا در سال ۱۹۹۸ ارائه شد، یک راه حل مناسب برای کاهش مصرف سوخت خودروهای بنزینی تا حدود ۵۰ درصد است که مشکل مصرف زیاد بنزین را از طریق تولید این گونه خودروها می توان تا حدودی مرتفع کرد.
دولت آمریکا پیش بینی کرده است تقاضا برای بنزین در این کشور تا سال ۲۰۱۲ با ۱۷ درصد افزایش مواجه شود، اما خودروهای هیبریدی همچنان سهم بسیار کمی از خودروهای آمریکا را تشکیل خواهند داد و در سال جاری سهم خودروهای هیبریدی از بازار خودرو آمریکا ۱/۳ درصد خواهد بود.
روش دیگری که برای کاهش مصرف خودروها استفاده می شود، استفاده از گازوئیل در خودروهای سواری است. بنا بر مطالعات انجام شده به طور متوسط استفاده از موتورهای دیزلی به جای موتورهای بنزینی ۳۰ درصد صرفه جویی در پی دارد ضمن این که خودروهای دیزلی بین ۲۰ تا ۶۵ درصد سوخت کمتری مصرف می کنند. امروزه در خودروهای سواری دیزلی مصرف ۴ لیتر گازوئیل به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر معمول است، ولی در خودروهای سواری بنزینی مصرف ۶ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر ایده آل ترین حالت است. به همین دلیل است که در آلمان و فرانسه استفاده از خودروهای دیزلی بسیار رواج یافته به گونه ای که ۶۰ درصد خودروها از سوخت دیزل بهره می برند.
راه های دیگری که در جهان مورد استفاده قرار می گیرد، بهینه سازی موتورهای بنزینی موجود با اصلاح اتاق احتراق و نحوه پاشش و استفاده از هیدروژن در موتورهای پیل سوختی و هیدروژنی است.
اما با توجه به این که، هنوز تا همه گیر شدن هیدروژن راه درازی باقی است، از این سوخت به عنوان سوخت ۲۰ سال آینده خودروها یاد می شود.
● چین، پیشرو در استفاده از متانول
گاز طبیعی، بعد از هیدروژن، پاک ترین سوخت جایگزین است. چون بیش از ۸۰ درصد این سوخت از متان تشکیل شده، گازهای آلاینده منتشره از خودروهای با سوخت گاز طبیعی کمتر از خودروهای بنزینی یا گازوئیل سوز مشابه است.کشور چین در سال ۲۰۰۷ میلادی، جایگاه بزرگ ترین مصرف کننده و تولیدکننده جهانی متانول را به خود اختصاص داده است. چین خود را برای استفاده تجاری از سوخت متانول آماده می کند و به این منظور توسعه استانداردهای ملی سوخت را مد نظر قرار داده است.
● چند راهکار برای داشتن کارت سوخت پرتر!
تمام دارندگان خودرو در تلاشند به نحوی مصرف سوخت خودروی خود را کاهش دهند. بر این اساس مطالعات پژوهشگران ایرانی نشان داده است که با رعایت توصیه های فنی می توان به این مهم دست یافت.
طبق آمارهای به دست آمده، باتوجه به این که در حال حاضر روزانه بیش از ۶۰ میلیون لیتر بنزین مصرف می شود، با رعایت نکات فنی ارائه شده از سوی محققان ایرانی می توان روزانه باعث صرفه جویی چند میلیون لیتری در کشور شد.
در واقع رانندگان و صاحبان خودرو با رعایت نکات فنی و ثابت شده به لحاظ علمی می توانند مصرف سوخت را تا میزان ۳۰ درصد کاهش دهند.
خارج کردن وسایل اضافه و غیرضروری از صندوق عقب و درون خودرو، اجتناب از شتاب گیری بی مورد هنگام رانندگی و پرهیز از توقف های سریع و ناگهانی، استفاده مناسب از پدال ترمز، سرویس به موقع خودرو (شامل تنظیم موتور، باد چرخ ها، تنظیم جلوبندی، تعویض فیلتر هوا و تعویض به موقع روغن)، استفاده از رینگ استاندارد برای چرخ ها، استفاده از تایر مناسب، استفاده از کولر در سرعت های بالابه جای باز کردن شیشه و گرم کردن خودرو با سرعت کم و دنده پایین به جای درجا گرم کردن خودرو ها از جمله این اقدامات برای کاهش مصرف سوخت در خودرو هاست.
درخصوص تاثیر عوامل ذکر شده بر کاهش مصرف سوخت، یافته های علمی محققان ایرانی نشان داده است خودروی پژوی ۴۰۵ که در حالت عادی به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر حدود ۱۰ تا ۱۲ لیتر بنزین مصرف می کند، با رعایت نکات ذکر شده میزان مصرف سوخت آن به ۷ تا ۵/۷ لیتر در هر ۱۰۰کیلومتر کاهش می یابد. در واقع طبق آمارهای مستدل، رعایت مسائل ساده فنی و علمی ذکر شده سبب می شود تقریبا مصرف سوخت ۳۰ درصد کاهش یابد. به این شکل در واقع با خودروی پژوی ۴۰۵ تنها با یک باک سوخت می توان مسافت تهران تا مشهد را طی کرد.

منبع : کارنا