سه شنبه, ۲۹ اسفند, ۱۴۰۲ / 19 March, 2024
مجله ویستا

کودک، بازی، یوگا


کودک، بازی، یوگا
دنیای کودک دنیای بازی است
هر لحظه آن چون کشف رازی است
بازی او هست تمرینِ بودن
آموزش و کار گفت و شنودن
کار من و تو پروردن اوست
هم بر سر شوق آوردن اوست
تو می توانی همراه بازی
آینده اش را زیبا بسازی
مهربانو ادیبی
از آنجا که تجارب، آموزشها و تمرین زندگی برای کودک، در قالب بازی شکل می گیرد، بنابراین تجربه یوگا در سنین کودکی نیز نباید صورت آموزش یک درس را داشته باشد و حرکتهای یوگایی باید ضمن بازی آموخته شوند.خوشبختانه، در روزگار ما با توجه فزاینده به نقش بازی در کار آموزش و رشد کودکان، برنامه های درسی بازی محور به تدریج جایگاه خود را در کار آموزش کودکان پیدا می کنند. بازی در حقیقت روی تمام جنبه های یادگیری کودک تأثیر مثبت می گذارد و بر هوش و فراست او اضافه می کند. مهارتهای اجتماعی را افزایش می دهد و بر جنبه های احساسی، جسمانی و کلامی او می افزاید. بازی اساس رشد، پیشرفت و یادگیری است.هدف ما از بکارگیری بازی در کلاسهای آموزش یوگای کودکان، پرداختن به خود بازی و اهداف آن نیست (گرچه این خود مقوله ای بسیار جدی و با اهمیت است) بلکه در این بخش، از بازی به عنوان قالبی برای آموزش تمرینهای یوگا استفاده می شود تا جذاب تر، قابل پذیرش و قابل درک تر مطرح شود. علاوه بر آن تقویت حس مشارکت و همراهی، مسئولیت پذیری، نظم و هماهنگی، دقت و توجه و بردباری و پذیرش نیز مد نظر است.
همان طور که در نشریه پیام مهر شماره ۳۱ (در مصاحبه با تعدادی از کودکان تحت آموزش یوگا) آمد، اکثر کودکان بخش بازی را بهترین و جذاب ترین بخش برنامه کلاسشان دانسته بودند.در این بخش یک نمونه از بازیهای مشارکتی آورده می شود که هدف آن ارتباط و وابستگی متقابل در خانواده است. این بازی با نام شبکه خانواده از صفحه ۷۱ و ۷۲ کتاب بازیهای مشارکتی ترجمه و تألیف فرشته سبحانی عیناً نقل می شود.
● شبکه خانواده
▪ هدف آموزشی: ارتباط و وابستگی متقابل در خانواده
▪ وسایل مورد نیاز: یک کلاف کامواتعداد بازیکنان: حداقل ۵ نفرآرایش بازیکنان: کودکان به شکل یک دایره می ایستند.
▪ روش بازی:
۱) مربی کلاف کاموا را به طرف یکی از کودکان پرتاب می کند و کودک آن را می گیرد.
۲) مربی از آن کودک می خواهد نام یکی از اعضای خانواده را بگوید. مثلاً مادر
۳) آن کودک سر آزاد کاموا را در دست می گیرد و کل کلاف را به طرف کودک دیگری پرتاب می کند و آن کودک پس از گرفتن کلاف کاموا نام یکی از اعضای خانواده را می گوید، مثلاً پدر.
۴) آن کودک یک سر کاموا را در دست گرفته کل کلاف را به سمت کودک دیگری پرتاب می کند.
۵) این کار ادامه می یابد تا جایی که هر کودک یک سر کاموا را در دست داشته باشد و این مجموعه به شکل یک تار عنکبوت یا یک شبکه در آمده باشد.
۶) سپس مربی سؤالاتی در مورد مشکلاتی که ممکن است برای اعضای خانواده پیش آید مطرح می کند. مثلاً اگر مادر خانواده در رنج باشد چه اتفاقی می افتد؟ کودکی که نام مادر را انتخاب کرده بود سر کاموا را که در دست دارد می کشد.
۷) سایر کودکان نظر می دهند که وقتی نخ کشیده شد، آیا کشیدگی آن را حس کردند و اینکه چه احساسی داشتند.
۸) نام بردن اعضای خانواده و کشیدن کاموا تا جایی ادامه می یابد که همه کودکان نخ را بکشند و بقیه اظهارنظر کنند و دریابند که اگر یکی از اعضای خانواده در رنج و سختی باشد سایر اعضای خانواده تأثیرات آن را احساس خواهند کرد.
▪ چند پیشنهاد:
۱) می توان این بازی را نشسته نیز انجام داد.
۲) می توان بازی را با احساس شادی و سرور در خانواده تکرار کرد. "چه اتفاقی می افتد اگر مادر خانواده شاد و مسرور باشد؟"
۳) می توان بازی را در مورد بخشهایی از محیط زیست، جامعه و یا مدرسه و غیره نیز انجام داد.
۴) به کودکان در تشخیص و نام گذاری احساسات متفاوت کمک کنید.
● کار مشترک
انجام تمرینهای بدنی و حالتهای یوگا به صورت دو نفره و مشترک، شادی دو برابر به شما می دهد. هنگامی که شخص دیگری به شما کمک می کند، شما می توانید حرکتهای کششی را بهتر و دقیق تر انجام دهید. کار کردن با هم شما را بیشتر متمرکز می کند و کمک می کند که احساس مسئولیت نسبت به شریک تمرینتان در شما بیشتر شود. صحبت کردن با همدیگر، ضمن اینکه تمرینها را انجام می دهید موجب می شود که شما بهترین و بیشترین نتیجه را از هر حرکت بگیرید.در یک سطح معنوی، این تمرین (partner work) ارتباطی را شکل می دهد که مفهوم یوگا (یکی بودن – وحدت) را تقویت می کند. این یک روش بی نظیر برای پیوند روابط و افزایش تشریک مساعی است.
در اینجا با چهار نمونه از این تمرینها آشنا می شوید:
میز بلندروبروی همدیگر بایستید و کف دستهایتان را روی شانه یکدیگر قرار دهید. آنها را به آرامی اما محکم بگیرید و سپس از یکدیگر دور شوید تا جایی که تاج سر شما به همدیگر برسد.شانه شریک خود را نگهدارید و باسن خود را عقب بکشید. پشت شما صاف باشد.نفس عمیق بکشید و سپس با پاهایتان به طرف یکدیگر بروید. سپس به حالت آزاد اولیه برگردید. شستن شیشه هاروی دو زانو روبروی هم بنشینید.
دستها را بالا برده و کف آنها را به کف دستهای شریک خود بچسبانید و فشار دهید. تصور کنید که یک صفحه شیشه بین دستهای شما قرار دارد. یکی از شما راهنمای دستهای دیگری برای شستن شیشه می شود و یکی دیگر اجازه می دهد که تحت هدایت دیگری باشد. تا جایی که می توانید دستها را به شکل کشیدن یک دایره از بالا به پهلوها و پایین (نزدیک به زانوهایتان) حرکت دهید و دایره های بزرگی را رسم کنید. هنگام کشیدن دایره، کف دستهای شما با هم حرکت کنند و آنها را روی هم نگهدارید. فوارهروی زمین چهار زانو روبروی هم بنشینید. ساق دستهای یکدیگر را بگیرید. نفس بگیرید (دم) به طرف پشت خم شوید و اجازه دهید که شریک شما بدنتان را نگهدارد و حمایت کند. اول یک بار تک تک این حرکت را انجام دهید و سپس همزمان با هم سرها را به عقب ببرید و یکدیگر را نگهدارید. صندلیپشت به پشت یکدیگر با فاصله کمی از هم بایستید. پاها اندازه عرض شانه ها باز باشند. در حالی که وزن خود را به پاشنه ها می دهید، همزمان با هم زانوها را خم کنید و کمی به جلو مایل شوید (حالت صندلی) طوری که باسنهای شما به همدیگر بچسبند و دستها روی مفصلهای ران قرار گیرند. نفس عمیق بکشید و سر را کمی به طرف بالا بگیرید. هنگامی که پاهای شما شروع به درد گرفتن می کنند، تصور کنید که انرژی میان بدنهای شما جریان پیدا می کند، طوری که می توانید در حد چند تنفس دیگر در همان حالت بمانید. سپس آزاد و رها شوید.
ترجمه از کتاب: The complete Guide to yogaJudy Smith. Doriel Hall, Ble Gibbs
منبع : سایت یوگا پیام مهر


همچنین مشاهده کنید