اسرائیل و بازگشت به راستگرایی افراطی

هیجدهمین دور انتخابات پارلمانی اسرائیل در شرایطی در سرزمین های اشغالی برگزار شد که بسیاری از مسائل این رژیم به نحوی تحت الشعاع جنگ ۲۲ روزه ی آن در نوار غزه قرار گرفته بودند. بر مبنای آخرین نتایج اعلام شده، حزب کادیما با ۲۸ کرسی آن هم فقط با اختلاف یک کرسی توانسته است بر رقیب اصلی خود یعنی حزب لیکود پیشی بگیرد. حزبی که سمبل صهیونیسم افراطی در اسرائیل به شمار می رود و رهبری آن بر عهده ی بنیامین نتانیاهو است.
حزب لیکود در آخرین انتخابات پارلمانی اسرائیل که در سال ۲۰۰۶ میلادی برگزار شد فقط و فقط توانست ۱۲ کرسی را به دست آورد و آن درحالی بود که حزب کادیما در آن برهه موفق به تصاحب ۲۹ کرسی کنست اسرائیل شده بود. اما در انتخابات اخیر آن گونه که اعلام شده است تا اکنون تصاحب ۲۷ کرسی برای این حزب افراطی مسجل شده است و این به منزله ی آن است که این حزب شانس زیادی برای تشکیل کابینه در آینده خواهد داشت.
آخرین باری که راست افراطی توانست قوه ی مقننه و مجریه اسرائیل را در اختیار بگیرد به سال های ۱۹۹۶ تا ۱۹۹۹ باز می گردد که بنیامین نتانیاهو در طی این سال ها نخست وزیری اسرائیل را بر عهده داشت و از آن زمان به بعد چیزی در حدود یک دهه است که راست افراطی در حالت یک رکود به سر می برد. لکن انتخابات اخیر و قرار گرفتن دو حزب عمده ی راست افراطی در جایگاه های دوم و سوم، خبر از اوج گیری مجدد راست افراطی در فضای سیاسی اسرائیل و منطقه خاورمیانه می دهد.
آن چه که بیش از پیش موجب می شود که نتانیاهو در تشکیل کابینه ی آینده ی اسرائیل به مراتب شانس بیشتری نسبت به حزب کادیما داشته باشد، پیروزی دیگر احزاب راستگرای اسرائیلی مانند حزب « اسرائیل خانه ی ما » می باشد، حزبی که هم اکنون بعد از احزاب کادیما و لیکود با ۱۲ کرسی جایگاه سوم را به خود اختصاس داده است و گرایشات مشترکی با حزب نتانیاهو دارد که می تواند مقدمه ی یک ائتلاف برای تشکیل کابینه ی آینده ی اسرائیل باشد. از سوی دیگر آن چه که ارزیابی آینده را برای حزب کادیما بسیار نگران کننده می کند شکست احزاب متحد این حزب مانند حزب کار است که ایهود باراک آن را رهبری می کند. این حزب که مواضع نسبتا یکسانی با حزب کادیما نسبت به مسائل اسرائیل و منطقه داشته و مهم ترین متحد حزب کادیما نیز در تشکیل کابینه ی ائتلافی به شمار می رفت، تا قبل از برگزاری انتخابات اخیر از ۲۴ کرسی در کنست اسرائیل برخوردار بود ولی در نتایج جدید تعداد کرسی های این حزب به کمتر از ده کرسی کاهش پیدا کرده است.
با تمام این ها آن چه که در شرایط فعلی اذهان بسیاری از تحلیل گران و صاحب نظران مسائل خاورمیانه را به خود مشغول داشته این است که اصولا چه عواملی باعث شده است که راست افراطی یک بار دیگر در عرصه ی سیاست و حکومت اسرائیل قدرت بگیرد؟ و قدرت گیری حزب لیکود و دیگر احزاب راست چه پیامدهایی را متوجه فضای سیاسی و امنیتی اسرائیل و دیگر کشورهای منطقه خواهد کرد؟
در پاسخ به این دو سوال باید گفته شود که پیروزی احزاب راست در هیجدهمین انتخابات کنست اسرائیل را بیش از هر چیز دیگر باید در تحولات دو سال اخیر اسرائیل جستجو کرد. حوادثی که در تاریخ اسرائیل کاملا بی سابقه بودند و بسیاری از معادلات سیاسی و امنیتی را در منطقه دگرگون کردند. در طی دو سال اخیر اسرائیل دو بار در وضعیت جنگی قرار گرفت و به استثنای تل آویو و چند شهر دیگر، تمامی قسمت های شمالی اسرائیل در تابستان سال ۲۰۰۶ توسط حزب الله لبنان و قسمت های جنوبی اسرائیل در اوایل سال ۲۰۰۹ میلادی توسط حماس و دیگر گروه های مقاومت اسلامی موردهدف قرار گرفتند. هر چند اظهار نظرهای متعددی در این باره تا کنون ارائه شده است ولی روی هم رفته در طی این دو جنگ ۴۵۰۰ موشک به نواحی شمالی و جنوبی اسرائیل فرود آمده اند و همین امرباعث شده است که در طی دو سال اخیر امنیت به مهمترین دغدغه ی ساکنان اسرائیل مخصوصا در نواحی شمالی و جنوبی تبدیل شود. تلاش های بی سرانجام حزب حاکم کادیما در دو جنگ ۳۳ روزه و ۲۲ روزه هیچ گونه تاثیری بر افزایش ضریب امنیتی این مناطق در پی نداشت و چه بسا به گونه ای دامنه های بحران امنیتی را در این نواحی به طرز چشمگیری افزایش داده است. به عبارتی دقیق تر دغدغه ی امنیت و نگاه امنیت محور ساکنان اسرائیل مهم ترین دلیل پیروزی حزب لیکود و دیگر احزاب راست در این انتخابات محسوب می شود. در سال ۲۰۰۶ مشکلات و معضلات اقتصادی عاملی برای پیروزی حزب کادیما شد. اما امروزه و در شرایط کنونی فاکتور امنیت و عدم موفقیت حزب کادیما در توجیه پیروز جلوه دادن اسرائیل در جنگ های دو گانه ی ۳۳ روزه و ۲۲ روزه و جذابیت شعارهای امنیت محورانه ی نتانیاهو عاملی برای پیروزی راست افراطی در شرایط فعلی منطقه شده است. سوای از مسئله ی امنیت، مسائل دیگری مانند رسوایی های مالی برخی سران حزب کادیما، گزارش کمیته ی وینوگراد و... نیز هر کدام به نحوی در کاهش محبوبیت جریان های میانه رو اسرائیلی مانند حزب کادیما و کار نقش اساسی بازی کرده اند.
به هر حال راستگرایی افراطی پس از ده سال یک بار دیگر خود را به عنوان یک قدرت سیاسی در جامعه ی اسرائیل مطرح کرده است. عدم عقب نشینی از جولان و کرانه ی باختری رود اردن ، مخالفت با تشکیل دولت مستقل فلسطینی، گسترش شهرک سازی، نابودی توانمندی های موشکی و نظامی حماس و دیگر گروه های مقاومت و... از جمله ی مهم ترین شعارهای انتخاباتی بودند که این حزب در انتخابات اخیر اسرائیل از آن ها استفاده می کرد و به احتمال قریب به یقین در دستور کار کابینه ی نتانیاهو قرار خواهد گرفت. در مجموع لیکود از جمله ی جریان هایی است که خود را به آرمان اسرائیل بزرگ از نیل تا فرات وفادار می بیند و از سیاست ها و مواضع رسمی این حزب این گونه به نظر می رسد که فرایند صلح در صورت تشکیل کابینه از سوی این حزب با چالش های فراوانی مواجه شود. نتانیاهو رهبر حزب لیکود رسما اعلام کرده است که حاضر است مذاکرات خود را با حکومت خودگردان فقط وفقط پیرامون مسائل اقتصادی و امنیتی ادامه دهد و حتی در مسائلی مانند استرداد اسراء نیز خود را ملزم به مذاکره با حکومت خود گردان نمی بیند. نتانیاهو اقدامات اسرائیل و حزب کادیما را در جنگ علیه نوار غزه ناکافی می دانست و بر این باور است که اسرائیل باید جنگ را تا نابودی حماس و گروه های مقاومت فلسطینی ادامه می داد. از این رو بسیاری بر این باورند که با توجه به وضع پیش آمده در صحنه ی سیاسی اسرائیل بحران کماکان بر فلسطین حاکم خواهد بود. محاصره ی نوار غزه کماکان ادامه خواهد داشت و مذاکرات تل آویو- دمشق که به ابتکار ترکیه آغاز شده بود نیز متوقف خواهد شد. طرح آتش بس با حماس نیز چندان آینده ی روشنی را نخواهد داشت و احتمال بروز یک جنگ دیگر در نوار غزه چندان دور از انتظار نخواهد بود.
در مجموع و با توجه به آن چه که گفته شد قدرت گیری حزب لیکود بیش از پیش بحران موجود در منطقه را پیچیده تر خواهد کرد و تمامی تلاش های جهانی را برای تحقق صلح در فلسطین به بن بست خواهد کشانید. البته این ها در شرایطی است که حزب کادیما نتواند کابینه ی ائتلافی خود را تشکیل دهد که البته این امر با توجه به تجربه ی ناکام چند ماه گذشته ی این حزب در تشکیل کابینه ی ائتلافی امری مشکل و دور از ذهن به شمار می رود.

نویسنده: سید محمد رضا - موسوی
منبع: سایت های خبری - صدای افغان

منبع : باشگاه اندیشه