مراقبت‌های بعد از دندانپزشکی

گاهی بعد از اینکه دندان‌تان را می‌کشید یا آن را ترمیم می‌کنید، با دندانپزشکتان خداحافظی می‌کنید و به خانه می‌روید ولی یک دنیا سوال درباره درد، خونریزی و حتی بادکردن صورت‌تان در روزهای بعد از رفتن به مطب دندانپزشکی در ذهن‌تان می‌ماند و نمی‌دانید چه باید بکنید...
ما این هفته، راهنمای کوچک و جمع‌و‌جوری درباره مراقبت‌هایی که باید پس از ترک مطب دندانپزشکی از دهان و دندان‌تان به عمل آورید، فراهم کرده‌ایم و آن را در ۳ قسمت خدمت‌تان ارائه می‌کنیم:‌ مراقبت‌های بعد از جراحی دندان،‌مراقبت‌های بعد از پر کردن دندان و مراقبت‌های بعد از عصب‌کشی.
● مراقبت‌های بعد از جراحی دندانپزشکی
▪ گازی که در محل زخم قرار داده شده تا دو ساعت در محل نگه داشته و در صورتی که به خون یا بزاق آغشته شد آن را جابه‌جا نکنید.
▪ از تف کردن پرهیز نموده و در هر صورت آب دهان را ببلعید.
▪ از ۲ ساعت بعد از عمل، غذا خوردن منعی ندارد. سعی کنید تا ۴۸ ساعت غذا سرد و رقیق باشد. بعد از این زمان خوردن غذای گرم مانعی ندارد ولی تا یک هفته از خوردن غذای جویدنی پرهیز نمایید.
▪ از مکیدن و استفاده از نی برای خوردن و نوشیدن پرهیز کنید.
▪ از کشیدن سیگار به خصوص روزهای اول پس از عمل اکیدا اجتناب نمایید.
▪ بهتر است روز اول، کمپرس سرد و یخ در محل تا قبل از خواب با فواصل ۱۵ دقیقه استفاده شود. از دو روز بعد از عمل نیز کمپرس گرم توصیه می‌شود.
▪ در روز عمل مسواک زدن ضرورتی ندارد. روز بعد از عمل نواحی غیر از ناحیه عمل مسواک زده شده و از دو روز بعد از عمل تمامی نواحی دهان به خوبی و آرامی با مسواک تمیز شود.
▪ تورم در هفته اول بعد از عمل طبیعی است. همچنین درد و تب مختصر بعد از عمل معمولا وجود دارد که با داروهای مربوطه کنترل می‌شود.
▪ باید پس از ۲۴ ساعت بعد از جراحی روزانه چند بار با آب نمک ولرم کم‌شور (سرم فیزیولوژی) دهان به آرامی غرغره شود.
▪ پس از جراحی (تا ۲۴ ساعت بعد) تورم در صورت، مجاور ناحیه جراحی ایجاد می‌شود که تا ۵ روز بعد از جراحی به تدریج از بین می‌رود. در همین مدت دهان بوی ناخوشایندی دارد که طبیعی است.
● مراقبت‌های بعد از عصب‌کشی
▪ یک تا دو ساعت پس از درمان از میل نمودن هر نوع خوراکی جویدنی خودداری نمایید و تا مرحله بعد درمان حتی‌الامکان با سمتی که تحت درمان قرار گرفته است غذای سفت نجوید.
▪ ممکن است از یک تا ده روز دندان درد خفیف تا شدید داشته باشید که می‌توانید جهت تسکین درد هر ۴ تا ۶ ساعت از مسکن استفاده نمایید.
▪ در صورتی که در ناحیه صورت و اطراف اندو شده (عصب‌کشی شده) تورم ایجاد شود جهت دریافت آنتی‌بیوتیک مناسب به دندانپزشک خود مراجعه کنید و از مصرف بی‌رویه دارو یا آنتی‌بیوتیک به طور خودسرانه خودداری کنید.
▪ اگر احساس کردید پانسمان یا پرکردگی موقت دندان شما بلند است به دلیل احتمال شکستن دندانتان جهت اصلاح آن به دندانپزشک مراجعه کنید.
▪ در بعضی موارد تاحدود یک ماه بعد از درمان ریشه هنگام جویدن غذا دندان به ضربه حساس است که به مرور این حساسیت کم می‌شود و دلیل آن درمان نامناسب نیست و در صورت افزایش یا تداوم بیش‌ از یک ماه باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
▪ بعد از اتمام درمان ریشه در اکثر موارد قسمت تاجی دندان پانسمان یا پرکردگی موقت می‌باشد که برای بازسازی قسمت تاج دندان باید درمان ترمیمی و یا پروتز انجام پذیرد.
▪ لطفا شرایط بعد از درمان اندو دندان خود را با اندو دیگران یا حتی دندان دیگر خود مقایسه نفرمایید چون عوامل مختلفی در به وجود آمدن این شرایط دخیل هستند که در صورت لزوم دندانپزشک شفاهی به شما توضیح خواهد داد.
● مراقبت‌های بعد از پر کردن دندان
▪ تا دو ساعت پس از ترمیم دندان با آمالگام از میل نمودن هر نوع خوراکی و جویدنی خودداری نمایید و همچنین به مدت یک شبانه‌روز (۲۴ ساعت) در هنگام جویدن از سمت دیگر دهان استفاده کنید. در صورت ترمیم دندان با مواد کامپوزیتی (همرنگ دندان) میل کردن خوراکی جویدنی منعی ندارد ولی باید از خوردن یا آشامیدن مواد غذایی و نوشیدنی‌های حاوی رنگدانه مانند (چای، قهوه و...) به مدت یک شبانه‌روز (۲۴ ساعت) خودداری نمایید.
▪ پس از ترمیم دندان‌ها هیچ منعی برای مسواک زدن وجود ندارد ولی توجه داشته باشید در صورت ترمیم دندان با آمالگام از نخ دندان به مدت یک شبانه‌روز (۲۴ ساعت) استفاده نفرمایید.
▪ احساس بلندی دندان ترمیم شده می‌تواند ناشی از وجود بی‌حسی در ناحیه باشد که این حس کاملا طبیعی است. لطفا از فشار دادن بیش از حد دندان روی یکدیگر جدا خودداری کنید زیرا می‌تواند موجب شکستگی در ترمیم دندان شما شود ولی در صورتی که بعد از برطرف شدن بی‌حسی همچنان در محل دندان ترمیم شده احساس بلندی می‌کردید، به دندانپزشک خود مراجعه نموده تا نسبت به برطرف کردن آن اقدام نماید.
▪ وجود خرده‌های مواد ترمیمی در داخل دهان می‌تواند موجب نگرانی شما شود. باید توجه داشته باشید که به دلیل بی‌حسی، شما پس از پایان ترمیم قادر به شستشوی کامل دهان خود نخواهید بود و یا ممکن است به هر دلیل تکه‌های اضافه مواد ترمیمی در لابه‌لای دندان‌های شما تجمع پیدا کرده باشد لذا در جلسه بعدی مراجعه به درمانگاه جهت اطمینان از صحت ترمیم انجام شده با دندانپزشک خود مشورت کنید.
▪ وجود درد پس از ترمیم دندان‌ها مخصوصا در هنگام استفاده از مواد سرد یا گرم طبیعی است که این درد پس از گذشت مدتی کاهش می‌یابد. باید توجه داشت که گاهی برطرف شدن این حساسیت یک تا دو ماه طول خواهد کشید.

دکتر گلرخ ثریا

منبع : روزنامه سلامت