درباره دومین نمایشگاه رسانه های دیجیتال

اگر چه نمایشگاه و جشنواره رسانه های دیجیتال بالاخره دومین سال خود را پشت سر گذاشت، اما کارنامه این دوره از نمایشگاه هم ضعف های بسیاری داشت. گویا این ضعف ها که بر پیشانی همه نمایشگاه های وطنی نقش شده، آن قدر قدیمی و کهنه شده اند که مدیران این نیز به آن عادت کرده اند و خم به ابرو نمی آورند.
تا به حال همه اشکالات این دو دوره پای جوانی آن گذاشته شده، اما از سال آینده نه شرکت ها و نه بازدید کنندگان از هیچ ضعفی چشم نخواهند پوشید.
نمایشگاه و جشنواره دوم برخلاف دوره اول رنگ و بوی بهاری نداشت و درست در هنگامه برگزاری نمایشگاه بین المللی جیتکس، در میانه پاییز برگزار شد. این مساله خود دلیلی شد که نمایشگاه اندکی از رونق خود را از دست بدهد و حتی رسانه ها نیز بخش بیشتری از صفحات نمایشگاهی خود را وقف نمایشگاه کشور همسایه کنند.
آمارها نشان می دهد که امسال بیش از ۵۰۰ شرکت خصوصی که بخش عمده ای از آنها در حوزه نرم افزار فعال بودند و بیش از ۱۴۰ پایگاه اینترنتی و وبلاگ فعال در نمایشگاه شرکت کردند.
به گفته عیسی زارع پور، مدیر مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نمایشگاه رسانه های دیجیتال با هدف ایجاد جایگاهی رسمی برای ارائه و ارزیابی سالانه آثار تولید شده در حوزه رسانه های دیجیتال در کشور، فرهنگ سازی و جریان سازی برای ایجاد و توسعه محتوای منطبق بر فرهنگ بومی، ملی و اسلامی در حوزه رسانه های دیجیتال، فراهم کردن محیطی به منظور ایجاد همدلی و هم افزایی بین پدیدآورندگان آثار در حوزه رسانه های دیجیتال و همچنین توسعه خط و زبان فارسی در محیط رایانه و ابزارهای دیجیتالی برگزار شده است.
بسته های نرم افزاری چند رسانه ای، نرم افزارهای تلفن همراه، بازی های رایانه ای، پایگاه های اینترنتی و وبلاگ ها، هنرهای دیجیتال و بخش ویژه انقلاب اسلامی ( به مناسبت سی امین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی) بخش های اصلی جشنواره را تشکیل می دادند و بخش های جانبی شامل نشست های تخصصی و کارگاه های آموزشی، خانواده و فناوری اطلاعات، آثار فرهنگی و هنری با موضوع رسانه های دیجیتال، مسابقات، مراکز ارائه دهنده خدمات حوزه رسانه های دیجیتال و بخش ویژه نوآوری می شد.
اما دستاورد نمایشگاه امسال دو مساله ممنوعیت توزیع نرم افزارهای بدون شناسنامه از دی ماه امسال و غیر قانونی اعلام شدن فعالیت مجمع ناشران الکترونیکی از نظر وزارت ارشاد بود.
در این نمایشگاه وزارت ارشاد سیاست های حمایتی خود برای فعالیت بخش خصوصی در حوزه نرم افزار را به صورت جدی مطرح کرد . زارع پور از مقوله رعایت کپی رایت، به عنوان مهم ترین معضل صنعت نرم افزار کشور نام برد و گفت که اگر این معضل برطرف شود گشایشی در صنعت نرم افزار کشور رخ خواهد داد. بر همین اساس وزارت ارشاد بحث شناسنامه دار کردن نرم افزارها را با اتکا به قانون حمایت از پدید آورندگان نرم افزار مصوب سال ۷۹ در دستور کار قرار داده است. کار صدور مجوز هم از بهمن ماه سال ۸۶ آغاز و مقرر شده که از دی ماه امسال تکثیر و توزیع نرم افزار بدون شناسنامه ممنوع شود.
وی شناسنامه دار کردن نرم افزارها را مهم ترین گام دولت در جهت توسعه صنعت نرم افزار خواند .
مهم تر آن که در نمایشگاه امسال ۵هزار عنوان نرم افزار داخلی ثبت شده ارائه شد که این خود نوید بخش تحولی در صنعت نرم افزار است. اما دستاورد دوم که تا حدودی هم جنجال آفرین شد غیرقانونی اعلام شدن فعالیت مجمع ناشران الکترونیکی از نظر وزارت ارشاد بود.
عیسی زارع پور به نمایندگی از وزارتخانه متبوعش گفت: از نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجمعی به نام مجمع ناشران الکترونیکی مجوز قانونی ندارد و هر فعالیتی زیر این عنوان انجام شود، غیر قانونی است.
مدیر مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در توضیح این موضوع گفت: "مجمع ناشران الکترونیکی قرار بود در مدت ۶ماه مجوز فعالیت دریافت کند، اما متولیان آن اقدامی نکردند و از سال ۸۶ بدون دریافت مجوز به فعالیت خود ادامه می دهند. در همین راستا شکایت هایی هم از سوی وزارت ارشاد به مراجع قضایی ارائه شده که علت آن فعالیت های غیرقانونی مجمع ناشران الکترونیکی زیل عنوان وزارت ارشاد بوده است." زارع پور گفت: "ما از مجمع ناشران الکترونیکی دعوت کردیم که فعالیت هایشان را در قالب دفتر رسانه های دیجیتال وزارت ارشاد قرار دهند. ما نیز این حوزه را در قالب فعالیت های فرهنگی دیجیتال تعریف کرده ایم." البته دعوای میان وزارت ارشاد و مجمع ناشران الکترونیکی قصه کهنه ای است که باعث شد مجمع در نمایشگاهی که زیر پرچم وزارت ارشاد برگزار شده بود، حاضر نشود.
یکی از انتقاداتی که به نمایشگاه امسال وارد شد غیبت وب سایت های فرهنگی، هنری و سرگرمی در کنار حضور چشمگیر وب سایت های مذهبی در بخش ویژه پایگاه های اینترنتی و وبلاگ های نمایشگاه بود که البته رئیس نمایشگاه دراین باره گفت: "ما از همه دعوت کردیم که در نمایشگاه شرکت کنند، اما ظاهرا صرف هزینه برای برخی دارندگان وب سایت ها برای حضور در نمایشگاه مقرون به صرفه نبوده است. ضمن اینکه اصولا بسیاری از فعالان فضای مجازی ترجیح می دهند فقط حضور مجازی داشته باشند و در فضای حقیقی ظاهر نشوند. باید یادآور شد که اساسا سایت های مذهبی حضور پررنگ تری در فضای مجازی داشته و دارند، چنان که اولین ارتباط های اینترنتی کشور از شهر قم و موسسه نور آغاز شد. برخی ما را متهم می کنند که حمایت خاصی از حضور وب سایت های مذهبی انجام شده و همین حمایت ها عرصه را بر سایر بخش ها تنگ کرده است. در حالی که این چنین نیست، به طوری که وزارت ارشاد برای جبران غیبت وب سایت ها، بخشی را به معرفی ۱۰۰ وب سایت برتر اختصاص داده بود."
گرچه خبر بین المللی شدن نمایشگاه در سال های آتی، که توسط صفارهرندی وزیر ارشاد عنوان شد جزو موضوعاتی است که در نمایشگاه اول نیز وعده آن داده شده بود، اما تا زمانی که نمایشگاه جایگاه اصلی خود را به دست نیاورده، شایسته تر است به همین مقدار بسنده کنیم .
دیگر این که در طول نمایشگاه اول شرکت های فراوانی بودند که روز روشن محصولات دیگران را کپی می کردند و با یارانه دولت به بازدیدکنندگان می فروختند که خوشبختانه امسال این مساله کمتر اتفاق افتاد.
اما عدم انسجام در روند ثبت نام از طریق وب سایت جشنواره، صادر نشدن کارت برای متصدیان و غرفه داران تا روز دوم و سوم نمایشگاه و قطع و وصلی های مکرر اینترنت حتی در بخش پایگاه های اینترنتی که اتصال به اینترنت لازمه ارائه و معرفی کارها و وب سایت آنهاست، همچنین تغییر درهای ورودی اصلی طی روزهای برگزاری نمایشگاه، برخلاف نقشه های توزیع شده از جمله اشکالاتی بود که در هر دو دوره نمایشگاه دیده می شد.
یکی از اقدامات وزارت ارشاد که در هر دو نمایشگاه مورد استقبال واقع شد، ارائه و توزیع کارت هوشمند یارانه در میان دانش آموزان و دانشجویان بود که مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام آن را به عهده داشت. این کارت های هوشمند یارانه ای در مبالغ ۱۰هزار و ۲۰هزار تومانی به صورت رایگان در میان محصلان و دانشجویان توزیع شد که زمینه لازم برای خرید از نمایشگاه را برای آنها فراهم آورد و البته حرکت مثبتی در جهت نهادینه کردن استفاده از کارت های هوشمند و توزیع هدفمند یارانه در میان کاربران هم بود.
و بالاخره ایجاد بخش روبات های دیجیتالی و پاسخگو، بخش هنرهای دیجیتال با هدف معرفی جایگاه انیمیشن به عنوان جایگاهی خاص در رسانه های دیجیتال و بخش نوآوری با حضور موثر و فعال پارک های علم و فناوری از ابتکارات نمایشگاه امسال بود. همچنین توجه به مقوله هنر در ترویج فرهنگ صحیح استفاده از رسانه های دیجیتال از جمله دیگر محورهای مهم نمایشگاه امسال بود؛ و نمایش آثار منتخب جشنواره کاریکاتور در حوزه رسانه های دیجیتال که چندی پیش با شرکت بیش از ۱۰۰کشور جهان با همکاری خانه کاریکاتور ایران برگزار شد و برگزاری مسابقات کاریکاتور و نقاشی از جمله فعالیت های انجام شده در این راستا بودند.

نویسنده: فاطمه رشیدی

منبع : ماهنامه تحلیلگران عصر اطلاعات