بسته پیشنهادی آب، کشاورزی و منابع طبیعی ـ بخش هشتم

۵) اهداف کلی و راهبردها:
بر اساس اهداف پیش‌بینی شده در سند چشم‌انداز توسعه کشور جامعه ایرانی در افق چشم‌انداز:
▪ برخوردار از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تامین اجتماعی، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده، به دور از فقر، فساد، تبعیض و بهره‌مند از محیط‌زیست‌ مطلوب
▪ برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی خواهد بود.
برای تحقق اهداف سند چشم‌انداز در برناه‌های پنچ‌ساله، سیاست‌های کلی برنامه پنجم برای بخش کشاورزی و منابع طبیعی تکالیف زیر را تعیین نموده است:
۲-۱۹) ارتقاء شاخص‌های سلامت هوا، امنیت غذا، محیط و بهداشت جسمی و روحی
۲-۱۹) اصلاح الگوی تغذیه جامعه با بهبود ترکیب وسلامت مواد غذایی
۲-۲۱) ارتقاء سهم بهره‌وری در رشد اقتصادی به یک سوم در پایان برنامه
۲۶) توجه به ارزش اقتصادی، امنیتی، سیاسی و زیست‌محیطی آب با تسریع در استحصال، عرضه، نگهداری و مصرف آن و مهارآب‌هایی که از کشور خارج می شود با اولویت استفاده از منابع آب‌های مشترک
۳-۳۴) هدفمند کردن یارانه‌های آشکار و اجرای تدریجی هدفمند کردن یارانه‌های غیرآشکار
۱-۳۵) ارتقاء سطح درآمد و زندگی روستائیان و کشاورزان با تهیه طرح‌های توسعه روستایی، گسترش کشاورزی صنعتی، صنایع روستایی، خدمات نوین و اصلاح نظام قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی
۵-۳۵) تامین بیمه فراگیر و کارآمد و گسترش کمی و کیفی نظام تامین اجتماعی و خدمات بیمه درمانی
۸-۳۵) توسعه بخش تعاون با هدف توانمندسازی اقشار متوسط و کم درآمد جامعه به نحوی که تا پایان برنامه پنجم سهم تعاون به ۲۵ درصد برسد.
با توجه به موارد فوق رشد بخش کشاورزی در برنامه پنجم سازندگی در حد ۶ درصد تنظیم گردیده است بر این اساس اهداف کلی، راهبردها و برنامه‌های بخش کشاورزی در برنامه های بخش کشاورزی در برنامه پنجم به شرح زیر خواهد بود:
▪ اهداف کلی، راهبردها و برنامه‌های اجرایی:
۱- ۱) اهداف کلی:
▪ ارتقاء بهره‌وری در بخش کشاورزی(منابع عوامل و فعالیت‌ها)
۲-۱) راهبردها:
- ارتقاء دانش، بینش و مهارت بهره‌برداران و تولیدکنندگان بخش کشاورزی
- توسعه نظام‌های بهره‌برداری در بخش کشاورزی (آب، خاک،...)
- توسعه تحقیقات، آموزش و ترویج کاربردی، تقاضا محور و مشتری‌مدار در بخش کشاورزی
- توسعه مکانیزاسیون و ارتقاء فناوری در بخش کشاورزی
- افزایش تولیدات کشاورزی در محیط‌های کنترل شده
- ارتقاء سامانه‌های پایش و ارزیابی طرح‌ها و پروژه‌ها در بخش کشاورزی
۳-۱) برنامه‌های اجرایی:
- استفاده از ظرفیت فارغ‌التحصیلان کشاورزی و منابع طبیعی
- ساماندهی واحدهای خرد و دهقانی با تاکید بر یکپارچه سازی، ایجاد واحدهای فنی و اقتصادی و چند کارکردی نمودن آن‌ها
- ایجاد و ساماندهی تشکل‌های بهره‌برداری از آب
- پژوهش‌های کاربردی
- تولید نهاده‌ها و عوامل تولید
- آموزش‌های کشاورزی
- آموزش‌های ترویجی
- ایجاد و گسترش شرکت‌های مشاوره‌ای ترویج ، آموزش و دفاتر مهندسی کشاورزی
- افزایش ضریب تبدیل آب به محصولات کشاورزی(زراعی و باغی از ۹/۰ به ۴/۱ کیلوگرم به ازای هر متر مکعب آب مصرفی)
- بهبود کارائی مصرف نهاده‌ها و عوامل تولید کشاورزی
- افزایش راندمان آبیاری در کلیه مراحل تامین، انتقال، توزیع، تحویل و مصرف آب
- تعیین الگوی کشت بهینه در راستای افزایش بهر‌ه‌وری عوامل و نهاده‌های تولید
- نوسازی و بازسازی ادوات، تجهیزات و ماشین‌ها در بخش کشاورزی
- بهره‌برداری بهینه از منابع و کاهش ضایعات در تولید و فرآوری محصولات کشاورزی
- افزایش تولید در محیط‌های کنترل شده و اراضی شیب‌دار
۱-۲) اهداف کلی:
ارتقاء شاخص ضریب امنیت غذایی در محصولات اساسی و افزایش تولید و فرآوری محصولات کشاورزی
۲-۲) راهبردها:
- افزایش ضریب خودکفایی در محصولات کشاورزی و پایداری تولید
- ارتقاء سلامت و بهداشت تولیدات کشاورزی و اعمال ضوابط زیست‌محیطی
- گسترش روش‌های غیرشیمیایی کنترل آفات و بیماری‌ها
- بهبود شاخص تغذیه و افزایش مصرف سرانه پروتئین حیوانی
- توسعه، بازسازی و نوسازی صنایع تبدیلی، تکمیلی و نگهداری محصولات کشاورزی با تاکید بر استقرار آنها در قطب‌های تولید محصولات کشاورزی
۳-۲) برنامه‌های اجرایی:
- اعمال ضوابط زیست محیطی، مدیریت پسماندها و کنترل باقیمانده‌های دارویی و سموم در محصولات کشاوزی و فرآورده‌های دامی و شیلاتی
- تامین بهداشت و سلامت محصولات کشاورزی و فرآورده‌های دامی و شیلات ی از طریق اعمال استانداردهای بهداشتی
- فراهم نمودن زمینه‌ی امنیت زیستی-تولیدی دام کشور
- امکانات مناسب تشخیص و کنترل بیماری‌های دامی و گیاهی
- ارتقاء نظام پایش و مراقبت از بیماری‌های دامی و گیاهی
- گسترش مبارزه‌ی بیولوژیکی با آفات گیاهی
- افزایش تولید محصولات زراعی و باغی
- افزایش تولید محصولات دام و طیور
- افزایش تولید محصولات شیلات و آبزیان
- افزایش تولید در محیط‌های کنترل شده و اراضی شیب دار
- افزایش فرآوری محصولات کشاورزی
۱-۳) اهداف کلی:
-حفظ، احیا، توسعه و بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی و منابع پایه
۲-۳) راهبردها:
- تعادل و تعدیل بخشی سفره‌های آب زیرزمینی و آبخوانها
- حفظ تنوع زیستی و استعدادهای بالقوه منابع طبیعی و مهار عوامل تخریب
- اشاعه‌ی فرهنگ حفاظت از منابع طبیعی با مشارکت همه‌ی دستگاهها
- حفاظت از منابع ژنتیکی گیاهی و جانوری در بخش کشاورزی
- تقویت عزم ملی برای حفظ، احیاء و توسعه‌ی پایدار منابع طبیعی و افزایش بهره‌وری
- مبارزه با پدیده‌ی بیابان‌زایی و کنترل کانون‌های بیابان‌زای داخلی و وخارجی
- توسعه‌ی مدیریت ریسک و کنترل بحران‌ها و بالایای طبیعی در عرصه‌های منابع طبیعی و منابع پایه‌ی بخش کشاورزی
- کاهش دام مازاد بر ظرفیت از عرصه‌های مرتعی و جنگلی
- حفظ و صیانت از اراضی کشاورزی و پیشگیری از روند رو به رشد تغییر کاربری اراضی کشاورزی
- اعمال مدیریت تقاضا در بهره‌برداری از منابع آب و اعمال مدیریت جامع هماهنگ، یکپارچه و نظام مند منابع(آب، خاک، و جنگل و مرتع) طبیعی در حوزه‌های آبخیز
- تعیین کاربری و بهره‌برداری از اراضی ملی و دولتی بر اساس اصول آمایش سرزمین
- حفاظت و ارتقا سطح ذخایر آبزیان و حمایت از گونه‌های در معرض خطر
- الویت بخش کشاورزی در توسعه‌ی زیربناهای کشور
۳-۳) برنامه‌های اجرایی:
- حفاظت، احیا، توسعه و بهره‌برداری اصولی از جنگل‌ها و مرا تع کشور
- ارتقاء شاخص‌های مدیریت‌ جنگل‌های ایران در برنامه اقدام ملی جنگل
- شناسایی، ثبت، حفظ و احیاء منابع ژنتیکی گیاهی و جانوری در بخش کشاورزی
- ایجاد زمینه‌های بازسازی موثر ذخایر دام و آبزیان کشور
- ایجاد ترکیب جمعیتی مناسب و تنوع نژادی و گونه‌ای دام، طیور و آبزیان در کشور
- الزام رعایت هزینه و منفعت اجتماعی در ارزیابی طرح‌ها و ارزش‌گذاری منابع
- ارزیابی زیست‌محیطی طرح‌ها و برنامه‌های عمرانی و توسعه‌ای در عرصه‌های منابع طبیعی
- ارزش‌گذاری اقتصادی منابع طبیعی و منابع پایه ( کارکردهای بازاری و غیر بازاری) و احتساب آن در حساب‌های ملی کشور
- مقابله با پدیده بیابان‌زایی و کنترل کانون‌های بیابان ‌زای داخلی و خارجی
- تثبیت و قطعیت مالکیت دولت بر اراضی ملی و دولتی و رفع تداخلات و معارضات حقوقی، قانونی و ثبتی و صیانت از منابع طبیعی
- خروج دام مازاد بر ظرفیت از عرصه‌های مرتعی و جنگلی
- حفاظت و توسعه اراضی کشاورزی
- آبخیزداری و ارتقای مدیریت کیفی، کمی و بهره‌برداری از منابع خاک
- توانمندسازی ساختار مدیریت منابع طبیعی کشور
- ساماندهی و ایجاد نظام جامع آمار و اطلاعات بهنگام بخش کشاورزی با تاکید بر تولید اطلاعات توصیفی و مکانی و کاداستر منابع طبیعی و اراضی کشاورزی
- تهیه و اجرای طرح آمایش سرزمین
- گسترش سامانه پایش و ارزیابی و ضعیت منابع طبیعی و پایه تولید
- تنظیم و اعمال الگوهای مناسب استفاده از آب و خاک
۱-۴) اهداف کلی:
- توسعه بازار و صادرات محصولات و فرآورده‌های کشاورزی
۲-۴) راهبردها:
- ارتقاء کیفیت تولید و فرآوری محصولات کشاورزی تا سطح استانداردهای جهانی
- ساماندهی بازار محصولات کشاورزی با تقویت تشکل‌های بخش کشاورزی
- گسترش زیرساخت‌های اطلاعاتی و ارتباطی بخش کشاورزی
- گسترش شبکه گسترده تعاونی‌های بخش کشاورزی در مناطق روستایی و عشایری
- ایجاد بسترهای مناسب به منظور توسعه و تسهیل صادرات محصولات کشاورزی
۳-۴) برنامه‌های اجرایی:
استقرار نظام جامع و کارآمد آمار و فناوری اطلاعات بخش کشاورزی
۱-۵) اهداف کلی:
ارتقاء سطح درآمد و زندگی کشاورزان، روستائیان و عشایر و ارتقاء سطح امنیت سرمایه گذاری و تولید در بخش کشاورزی
۲-۵) راهبردها:
- افزایش سرمایه‌گذاری و ایجاد زمینه‌های لازم به منظور جلب و جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی در بخش کشاورزی
- تقویت و حمایت دولت از توسعه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی
- اصلاح ساختار بازار سرمایه در بخش کشاورزی
- تامین منابع مالی بین‌المللی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی
- افزایش اشتغال در طرح‌های زود بازده
- متنوع سازی ابزارهای حمایتی به منظور کاهش زیان ناشی از مداخلات در راستای افزایش کارایی سیاست‌گذاری
- هدفمند نمودن یارانه‌ها در جهت ارتقاء سطح درآمد کشاورزان، روستائیان و عشایر و بهبود کمی و کیفی محصولات کشاورزی
- اصلاح نظام قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی با هدف بهبود رابطه مبادله بخش کشاورزی
- توسعه تشکل‌ها و تقویت و کارآمدسازی سازمان‌های مردم‌نهاد، تعاونی‌ها و اتحادیه‌های تخصصصی استانی و سراسری بخش کشاورزی
- توسعه‌ی فرصت‌های شغلی در بخش کشاورزی
- توسعه‌ی روستایی و عشایری با رویکرد بهبود شرایط زیست‌محیطی ومهار عوامل تخریب منابع طبیعی
- بهبود شاخص‌های توسعه در جوامع روستایی و عشایری
- گسترش کشاورزی صنعتی
- توسعه ‌صنایع روستایی و خدمات نوین
- ارتقاء منابع انسانی توسعه یافته و کار آمد در بخش کشاورزی
- مشارکت موثر بخش غیر دولتی در برنامه‌ریزی و تصمیم‌سازی در جهت افزایش کار‌آیی در فعالیت‌های بخش کشاورزی
- توسعه زیرساخت‌های فیزیکی و خدمات فنی و تخصصی به بهره‌برداران بخش کشاورزی
- توسعه پایگاه‌های اطلاعاتی بهره‌برداران بخش کشاورزی
۳-۵) برنامه‌های اجرایی:
-تهیه طرح‌های توسعه‌ی روستایی
- ایجاد کانون‌های مناسب اسکان عشایر
- ارائه خدمات به عشایر کوچنده
- توسعه زیرساخت‌های شبکه تعاونی‌ها و اتحادیه‌های روستایی و کشاورزی
- تنظیم و مدیریت بازار نهاده‌ها و محصولات تعاونی‌ها و اتحادیه‌های روستایی وکشاورزی
- توسعه و تنوع‌بخشی پوشش‌های بیمه‌ای در بخش کشاورزی
- تامین تسهیلات مورد نیاز برای کار‌آفرینان و فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط با بخش کشاورزی
- توسعه و گسترش بنگاه‌های صنفی در بخش کشاورزی
- اصلاح قوانین، مقررات ، استانداردها و ضوابط برای تسهیل و تشویق سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی
- یکپارچه‌سازی سیستم‌های خدمات‌رسانی بانکی و بیمه با استفاده از دستاوردهای جدید
- ایجاد نظام حقوقی و قضایی مناسب با نیازهای سرمایه‌گذاری خارجی در بخش کشاورزی
- شناسایی، آماده‌سازی و معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری خارجی در بخش کشاورزی
- تضمین حقوق مالکیت حقیقی و حقوقی سرمایه‌گذاران در بخش کشاورزی
- توسعه‌ی بنگاه‌های کوچک اقتصادی و صنایع کوچک و سازماندهی آن‌ها جهت ایجاد و تثبیت اشتغال در بخش کشاورزی
- توسعه‌ و گسترش مشاغل مولد فردی، کارآفرینی و مشاغل مولد برای نیروی کار مازاد روستا
- حمایت دولت از کارفرمایان و بهره برداران کشاورزی به منظور به‌کارگیری نیروهای متخصص از طریق تخفیف در میزان حق بیمه سهم کارفرما
- حمایت از توسعه تعاونی‌ها به ویژه تعاونی‌هایی که اعضای آن‌ها فارغ‌التحصیلان بخش کشاورزی هستند.

منبع : خبرگزاری ایسنا