پیروزی در شرق، شکست در غرب

دور ششم از مرحله گروهی رقابت‌های مقدماتی جام جهانی در آسیا به پایان رسید.بازی‌های باقیمانده از رقابت‌های این مرحله، حساس و سرنوشت‌ساز خواهد بود، ‌در حالی که رقابت نزدیکان مدعیان برای صعود به دور نهایی مسابقات جام جهانی ادامه دارد و ۱۰ تیم برتر قاره کهن به دنبال کسب ۴.۵ سهمیه فوتبال آسیا خواهند بود.
انتظار می‌رفت قدرت‌های برتر فوتبال آسیا در این مرحله با توجه به افزایش سهمیه قاره راحت‌تر از گذشته جواز حضور در جام جهانی را به دست آورند. در این بین استرالیا، ‌ژاپن و کره جنوبی مطابق انتظار ظاهر شدند و با اقتدار، بخش قابل‌توجهی از امتیازات لازم برای صعود را به دست آوردند. عربستان و ایران اما در اندازه‌های همیشگی ظاهر نشدند. کره شمالی هم برخلاف معادلات پیش‌بینی‌شده شگفتی‌ساز شد و حالا نسبت به دو تیم ایران و عربستان از شانس بیشتری برای صعود برخوردار است.
مربیان تیم‌های آسیایی و البته تصمیمات مسئولان فدراسیون‌های فوتبال در انتخاب مربیان و اعضای کادر فنی، تاثیر زیادی در عملکرد و نتایج تیم‌های ملی دارد.
در بین ۱۰ تیم برتر قاره آسیا که به مرحله نهایی دور مقدماتی صعود کرده‌اند پنج تیم با هدایت مربیان داخلی و پنج تیم با مربیان خارجی تا این مرحله پیش رفته‌اند.
در گروه نخست استرالیا با مربیگری پیم وربیک هلندی صدرنشین است. ژاپن که سال‌ها با حضور مربیان صاحب‌نام و مطرح خارجی در فوتبال آسیا به افتخارات بزرگی دست یافت، این بار با یک مربی بومی به دنبال کسب سهمیه جام جهانی است. بحرین با میلان ماچالا مربی اهل جمهوری چک در رقابت‌ها حضور دارد و سومین مدعی صعود از این گروه است.
ازبکستان با حضور میرجلال کاسیم‌اف مربی بومی فعلا در گروه چهارم است. تیم ملی قطر با حضور جورج فوستی اهل اروگوئه وارد رقابت‌ها شده بود اما در پی ناکامی‌های این مربی برونو متسو، مربی صاحب‌نام فرانسوی هدایت تیم ملی قطر را در دست گرفت و البته این مربی هم نتوانست نتایج خوبی در این تیم بگیرد.
در گروه دوم رقابت‌ها، کره جنوبی و کره شمالی با مربیان بومی در مکان‌های اول و دوم قرار دارند. تیم ملی عربستان در دور رفت با حضور ناصر جوهر، مربی بومی و با‌سابقه فوتبال این کشور به نتایج خوبی دست نیافت و در دور برگشت مسئولان فدراسیون فوتبال این کشور با خوزه پسیروی پرتغالی به توافق رسیدند.
انتخاب این مربی شرایط تیم ملی عربستان را دگرگون ساخت و حالا این تیم، مدعی جدی صعود به رقابت‌های جام جهانی به شمار می‌رود. شرایط تیم ملی ایران پس از اخراج علی دایی همچنان مبهم است و تیم ملی امارات هم که در قعر جدول گروه قرار دارد با هدایت دومنک باتینی فرانسوی امید زیادی به ادامه مسابقات و حضور در جمع سه تیم برتر جدول گروه نخواهد داشت.
سه مربی بومی با تیم‌های شرقی به نتایج بسیار خوبی در این مرحله دست یافتند. در مقابل، ‌علی دایی و میرجلال کاسیموف مربیان تیم‌های ملی ایران و ازبکستان پایین‌تر از حد انتظار ظاهر شدند و استفاده از مربیان بومی در غرب آسیا با نتایج این دو مربی با ناکامی همراه شد.
● آسان‌ترین صعود با وربیک هلندی
سرمربی هلندی تیم ملی استرالیا موفق‌‌ترین مربی تیم‌های آسیایی در مرحله مقدماتی رقابت‌های جام جهانی است که تیمش را با چهار برد و یک تساوی در صدر جدول گروه قرار داده و در حالی که هنوز سه مسابقه تا پایان بازی‌ها باقی مانده تنها با کسب ۳ امتیاز مستقیما راهی رقابت‌های جام‌جهانی خواهد شد.
پیم وربیک پیش از هدایت تیم ملی کره جنوبی افتخار و سابقه قابل توجهی در رده‌های ملی و باشگاهی نداشت. مربی هلندی تیم ملی، کره را به عنوان سوم جام ملت‌ها رساند و پس از آن اعلام کرد قادر به ادامه همکاری با فدراسیون فوتبال این کشور نیست. وربیک در دسامبر سال ۲۰۰۷ از پیشنهاد فدراسیون فوتبال استرالیا استقبال کرد تا در نخستین حضور این تیم در مرحله مقدماتی رقابت‌های جام جهانی به عنوان یک تیم آسیایی هدایت میهمان تازه وارد فوتبال آسیا را در دست داشته باشد.
استرالیا با حضور وربیک در آسیا فراتر از انتظار ظاهر شد و در گروهی با حضور مدعیان بزرگی مثل ژاپن و همچنین تیم‌های قدرتمندی همچون بحرین، قطر و ازبکستان در پنج مسابقه به ۱۳ امتیاز رسید. استرالیا تنها در بازی با ژاپن به تساوی رضایت داد و دیگر حریفانش را در راه صعود به جام جهانی به راحتی مغلوب کرد.
استرالیا که برای صعود به جام جهانی در ادوار گذشته با مشکلات زیادی مواجه بود آسان‌ترین صعود به جام جهانی را تجربه می‌کند و به عنوان یکی از دو تیم اول این گروه در رقابت‌های جام جهانی حضور خواهد داشت.
تیم ملی استرالیا در پنج بازی، هشت گل به ثمر رسانده و هیچ گلی دریافت نکرده است. فدراسیون فوتبال این کشور با توجه به عملکرد خوب وربیک خواستار ادامه همکاری با این مربی است.
● تکرار یک افتخار
تیم ملی فوتبال ژاپن پس از سال‌ها با یک مربی بومی می‌تواند به رقابت‌های جام جهانی صعود کند. این تیم در گروه نخست رقابت‌های جام جهانی در پنج مسابقه به سه پیروزی و دو تساوی دست یافت و با ۱۱ امتیاز در آستانه صعود به رقابت‌های جام‌جهانی قرار گرفت.
این چهارمین صعود ژاپن به رقابت‌های جام جهانی خواهد بود. تیم ملی ژاپن در جام‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۶ با حضور تروسیه فرانسوی و زیکوی برزیلی در مسابقات حضور داشت اما در این دوره یک مربی ژاپنی تیم ملی کشورش را به جام جهانی می‌برد. تاکشی اوکادا که در دهه ۸۰ پیراهن تیم ملی ژاپن را بر تن داشت در سال ۲۰۰۷ به عنوان سرمربی این تیم انتخاب شد. اوکادا در سال ۹۷ هم سرمربی تیم ملی کشورش بود و این تیم را برای نخستین بار در تاریخ به رقابت‌های جام جهانی رساند. او در بازگشت به تیم ملی پس از ۱۰ سال این افتخار بزرگ را تکرار می‌کند و حالا به عنوان محبوب‌ترین و موفق‌ترین مربی تاریخ فوتبال ژاپن شناخته می‌شود.
برخی از منتقدان بر این باور هستند که تیم ملی ژاپن برای حضور موفق در رقابت‌های جام جهانی به دانش و تجربه یک مربی بزرگ و صاحب‌نام اروپایی نیاز دارد اما محبوبیت قابل توجه اوکادا و حمایت هواداران فوتبال ژاپن از این مربی بومی موجب تثبیت جایگاه او شده و اوکادا به عنوان سرمربی تیم ملی ژاپن در رقابت‌های جام جهانی ۲۰۱۰ حضور خواهد داشت.
فوتبال هلندی با مربی بومی کره‌ای‌ها پس از سال‌ها همکاری با مربیان از نسخه مشابه فوتبال ژاپن استفاده کردند و با یک مربی بومی وارد رقابت‌های مقدماتی جام جهانی شدند.
● هو جونگ‌مو بازیکن سابق تیم ملی
کره جنوبی که ۸۴ بار پیراهن تیم ملی این کشور را بر تن داشته به عنوان سرمربی این تیم در دوره مقدماتی رقابت‌های جام جهانی ۲۰۱۰ انتخاب شد. هو جونگ‌مو در دوره بازیگری یکی از بهترین فوتبالیست‌های کشورش بوده و حتی سابقه حضور در باشگاه آیندهوون هلند در سال های ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۳ را داشته است.
این مربی از سال ۱۹۹۰ با عناوین دستیار سرمربی، مدیر فنی و مشاور با فدراسیون فوتبال کره همکاری داشته و با چند مربی هلندی ازجمله هیدینک، ادووکات و وربیک در تیم ملی کره همکاری داشته است.
تفکرات این مربی ۵۴ ساله که سال‌ها در فوتبال هلند حضور داشته و دستیار مربیان هلندی بوده است مشابه مربیان هلندی تیم ملی کره جنوبی است.
هو جونگ‌مو با این سوابق و تجربیات به عنوان سرمربی تیم ملی کره انتخاب شد و در پایان پنج بازی نخست با کسب ۱۱ امتیاز تیمش را در صدر جدول گروه دوم قرار داده است.
رقابت نزدیک مدعیان در این گروه مانع از آن شده که کره با این امتیاز به جام جهانی صعود کند اما شاگردان جونگ مو می‌توانند با کسب ۳ امتیاز به صورت قطعی راهی رقابت‌های جام جهانی شوند.
فدراسیون فوتبال کره پس از صعود به جام جهانی در خصوص انتخاب سرمربی این تیم در دور نهایی مسابقات تصمیم‌گیری خواهد کرد اما رسانه‌های داخلی از سرمربی بومی تیم ملی این کشور حمایت کرده و خواستار ابقای جونگ‌مو شده‌اند.
● شگفتی شرق
پیش از آغاز مسابقات مقدماتی جام‌جهانی، کره شمالی به عنوان ضعیف‌ترین تیم حاضر در گروه دوم رقابت‌ها شناخته می‌شد. انتظار می‌رفت رقابت اصلی بین ایران، عربستان و کره جنوبی باشد اما پدیده این دوره مسابقات مقدماتی قدرت‌های برتر فوتبال آسیا را غافلگیر کرد.
کره شمالی با یک مربی بومی موفق به شکست امارات در هر دو بازی رفت و برگشت شد و درپیونگ یانگ، عربستان را مغلوب کرد.
پس از دو کشور کره‌جنوبی و ژاپن، کره‌شمالی سومین کشور شرق آسیاست که با یک مربی بومی در رقابت‌های مقدماتی حضور پیدا کرد و به نتایج خوبی دست یافت.
کیم جونگ هون سرمربی موفق این تیم توانست تیمش را به مرحله نهایی دور مقدماتی مسابقات برساند. این موفقیت برای تیمی که پس از سال ۱۹۶۶ هرگز به جام جهانی صعود نکرده کافی به نظر می‌رسد اما هون هدف‌های تازه‌ای در فوتبال آسیا پیدا کرده است. اژدهای زرد فوتبال آسیا که بیش از ۴۰ سال پیش با شکست ایتالیا در جام جهانی ۶۶ فوتبال جهان را شگفت‌زده ساخته بود، حالا مدعی جدی صعود به رقابت‌های جام جهانی است؛ بازگشت به جام جهانی پس از ۴۴ سال. این رویای بزرگ فوتبال کره شمالی است که با واقعیت فاصله زیادی ندارد.
آنها در جدول گروه دوم با ۱۰ امتیاز مکان دوم را در اختیار دارند و به دو بازی آینده مقابل ایران و عربستان امیدوار خواهند بود. شاگردان هون، دو مسابقه سخت و سرنوشت‌ساز برابر قدرت‌های برتر فوتبال غرب برگزار می‌کنند و ممکن است جایگاه فعلی را از دست بدهند اما نتایج کره شمالی تا پیش از این دو مسابقه فراتر از حد انتظار بوده و حضور این تیم در رده دوم جدول، ‌بالاتر از عربستان و ایران افتخار قابل‌توجهی به شمار می‌رود.
عربستان با ۱۰ امتیاز و تفاضل گل کمتر در این گروه سوم است و ایران با ۶ امتیاز و یک بازی کمتر جایگاه چهارم را در اختیار دارد اما این دو تیم می‌توانند از شانس بازی رودررو مقابل کره شمالی استفاده کنند و همچنان به صعود امیدوار باشند.
شکست کره شمالی در پیونگ یانگ البته ماموریت سخت تیم ملی ایران برای صعود به رقابت‌های جام جهانی خواهد بود. این تیم در شش بازی گذشته دو شکست خارج از خانه مقابل ایران و کره جنوبی داشته اما در پیونگ یانگ به راحتی تسلیم نمی‌شود.
● پلی‌آف، آخرین امید
مربیان تیم‌های ملی فوتبال استرالیا، ژاپن و کره‌جنوبی موفق‌ترین مربیان فوتبال آسیا در این مرحله به شمار می‌روند. سرمربی تیم‌ ملی کره شمالی هم عملکرد خوبی داشته‌ است. همچنین میلان ماچالا سرمربی بحرین و پسیرو سرمربی عربستان که تیم‌های خود را به مکان سوم جدول گروه‌های اول و دوم رسانده‌اند از جمله مربیان موفق رقابت‌های این مرحله محسوب می‌شوند.
ماچالا مربی باسابقه اهل جمهوری چک در گروه نخست و در تقابل با قدرت‌های برتر فوتبال قاره ۷ امتیاز به دست آورده و شانس اصلی صعود به عنوان تیم سوم گروه است. تیم بحرین با این مربی شرایط خوبی دارد و در رقابت با ازبکستان و قطر شانس زیادی برای حفظ جایگاه سوم و صعود به مرحله پلی‌آف خواهد داشت. با توجه به شرایط موجود، احتمال تقابل بحرین با یکی از دو تیم عربستان و ایران زیاد است.
پسیرو، سرمربی عربستان هم یکی از مربیان موفق رقابت‌های مقدماتی در آسیا بوده است. این مربی در آغاز دور برگشت به عنوان سرمربی تیم ملی عربستان انتخاب شد و این تیم بحران‌زده را با دو پیروزی به مکان سوم جدول گروه رساند.
عربستان برای نخستین بار در تاریخ فوتبال موفق به شکست تیم ملی ایران در تهران شد که این افتخار برای پسیرو ارزشمند و قابل‌توجه خواهد بود. مربی پرتغالی همچنین موفق شد در خانه، تیم ملی امارات را مغلوب کند و حالا به بازی حساس خانگی مقابل کره شمالی امیدوار خواهد بود.

محمدجواد پاینده

منبع : روزنامه همشهری