وقتی همه بازمی‌گردند...

درست است که عید تمام شده و همه از سفر برگشته‌اند و سرشان گرم کار و زندگی است، اما آیا دیگر هیچ کسی نیست که در این روزهای دل‌انگیز بهاری هوس گشت‌و‌گذار و سیرو سیاحت کند؟
اکنون که « هوا خوشگوار و زمین پر‌نگار» است، چه کسانی پای در راه سفر می‌گذارند؟ آیا اصولاً‌ کسانی هستند که به جای ۲هفته تعطیلات و فراغت عید، اردیبهشت ماه را برای سفر انتخاب کنند؟
در نگاه اول به‌ نظر می‌رسد پاسخ سؤالات بالا منفی باشد. منطقی به‌ نظر می‌رسد اگر چنین استدلال کنیم که اغلب مردم با استفاده از فرصت خوبی مانند عید، به سفر رفته‌اند و اکنون دیگر تمایل چندانی برای وقفه انداختن در روند زندگی روزمره خود ندارند؛خصوصا که هزینه‌های خرید شب عید و سفر و... باعث شده «کفگیر» بسیاری به «ته دیگ» بخورد و تامین هزینه‌های سفری دیگر، از توانشان خارج باشد.
علاوه بر آن، دانشجویان، دانش‌آموزان، کارمندان و... و خانواده‌های آنان در این فصل از سال نمی‌توانند مرخصی دیگری به خود بدهند. تمام این دلایل تا حد زیادی درست هستند و شاهد این مدعا افت کمی و کیفی سفر در حد فاصل تعطیلات نوروز تا شروع تعطیلات تابستانی است اما همیشه عده‌ای هستند که از این قاعده مستثنی می‌شوند. این عده چه کسانی هستند و به کجا می‌روند؟
اولین نکته این است که این افراد کسانی هستند که در طول تعطیلات عید نتوانسته یا نخواسته‌اند به سفر بروند. به گفته آقای یاسی، یکی از مدیران آژانس‌های مسافرتی این افراد شامل خارجی‌ها و ایرانیانی هستند که در طول عید در کشور نبوده‌اند. همچنین عده زیادی برای سفرهای کاری یا نمایشگاهی به خارج از کشور سفر می‌کنند. آقای درویش، یکی از تورگردانان معتقد است که طبیعت‌گردان و میانسالان نیز به‌دلیل سرسبزی فصل بهار و خلوت بودن نسبی گردشگاه‌ها در مقایسه با ایام عید این فصل را برای سفر انتخاب می‌کنند. خانم تبریزی، مدیر فروش یکی دیگر از آژانس‌های مسافرتی، مسافران بهاری را افراد تحصیلکرده و مستقلی می‌داند که به‌دلیل اتمام دوره دانشگاه خود و توان مالی، محدودیتی برای سفر در این فصل ندارند.
سؤال دیگری که پیش می‌آید این است که «آیا روزهای بهار برای مسافرت به جاهای مختلف با یکدیگر فرقی ندارند؟» آقای شجاعی، مدیر یک آژانس گردشگری ضمن دوره‌بندی فصل بهار می‌گوید: از دهم اردیبهشت تا دهم خرداد تورهای گلابگیری کاشان و بهارنارنج شیراز طرفداران بسیاری دارد. البته نمک‌آبرود و کلاردشت نیز با هفته‌ای حدوداً ۳۰ مسافر جزو تورهای ثابت سال است. از دهم خرداد تا ۲۵ خرداد تورهای کردستان، خوانسار، سنندج و به ویژه لاله‌های واژگون با هفته‌ای ۲۰ تا ۳۰ مسافر پررونق است. از این تاریخ به بعد درصورت گرم شدن هوا تورهای یکروزه تنگه واشی هر جمعه حدود ۸۰ نفر را به خود جذب می‌کند. در تمامی دوره‌های مذکور تورهای اصفهان، ‌ شیراز، کیش و مشهد هرکدام به‌طور متوسط هفته‌ای ۲۰ مسافر دارد. خانم براتی از فعالان گردشگری، قشم را نیز یکی از هدف‌های مهم گردشگری بهاری می‌داند.
یکی از پرسش‌های مهم این است که «سفرهای سیاحتی و زیارتی در برنامه گردشگران بهاری چه جایگاهی دارند؟» یاسی با تاکید بر تورهای طبیعت‌گردی ( اصفهان، شیراز، کیش و...) و خارجی اظهار می‌کند که تورهای بهاری کمتر از فصل‌های دیگر زیارتی هستند، اگرچه مشهد و سوریه در تمام طول سال مشتریان ثابتی دارند. آقای علیخانی – تورگردان- دوبی را با روزانه ۱۰تا ۲۰ مسافر از مقصدهای ثابت گردشگران در طول بهار می‌داند اما اذعان می‌کند قیمت تورها در مقایسه با عید به نصف کاهش یافته است.
آقای قربانی از مدیران یکی دیگر از آژانس‌های گردشگری، لبنان، ارمنستان، تایلند و گرجستان -به ویژه تورهای ترکیبی از دو یا چند شهر یا کشور- را از محل‌های جذب مسافر بهاری می‌داند. وی با افت عمومی قیمت تورها بعد از عید مخالف است و به‌طور کلی مناطق گرمسیر مثل دوبی را دچار افت می‌داند و مناطق سردسیر مانند ارمنستان و باکو را با افزایش قیمت مواجه می‌داند.
خانم دلشاد، مدیر یک آژانس گردشگری دیگر-تورهای آسیای شرقی (مالزی، سنگاپور، چین و تایلند) و تورهای یکروزه داخلی که از نظر قیمت مقرون به صرفه هستند، مانند ماسوله و ابیانه را از تورهای پرفروش بعد از عید برمی‌شمرد.
خانم تبریزی با تاکید بر رونق تورهای طبیعت‌گردی – فرهنگی و تحقیقی در بهار، مناطق کردستان، کوهرنگ و خوانسار را از مقصدهای حدود ۴۰ تا ۸۰ مسافر در اردیبهشت اعلام می‌کند. او با وجود پذیرش افت نسبی قیمت‌ها به این نکته اشاره می‌کند که به‌طور کلی تورهای طبیعت‌گردی در مقایسه با تورهای شهرگردی گران‌تر هستند.
یک نکته مهم درباره سفر، هزینه‌های آن است. اغلب فعالان گردشگری ضمن پذیرش رکود بازار سفر در بهار، افت نسبی قیمت‌ها را از ۲۰ تا ۵۰ درصد متغیر و این موضوع را تابعی از تقاضای مشتریان برای تورهای ارزان‌قیمت می‌دانند. استقبال از تورهای کوتاه‌مدت یک تا سه روزه موید این نکته است.
یکی از مسائل مهم، نوع خدماتی است که مسافران بهاری طالب آن هستند. درویش در این باره ‌می‌گوید: مسافر بالطبع دنبال بهترین خدمات با پایین‌ترین قیمت است اما توریست‌های حرفه‌ای که می‌دانند ارزان‌ترین همیشه بهترین نیست، بیشتر به‌دنبال کیفیت هستند.
درباره تورهای یکروزه بیشترین چیزی که برای مسافر اهمیت دارد، نوع گشت‌ها و بازدیدهاست و شاید درباره سایر مسائل چندان سختگیری نکند اما در تورهای ۳-۲ روزه که مستلزم اقامت طولانی‌تر در محل هستند، مسلماً حساسیت بیشتری درباره اقامتگاه و نوع خوراک وجود دارد؛ آنهم نه از جنبه تجملی آن مانند مسافران عید که راجع به تعداد ستاره‌های هتلشان با ما چانه می‌زنند بلکه صرفاً از نظر بهداشت و راحتی و مسائلی از این دست.
البته این مسائل بستگی کامل به مقصد تور دارند بدیهی است در اکوتوری که مقصد آن بیابان و اقامتگاه شبانه آن چادر یا کاروانسرایی قدیمی است، بحث درباره شیکی سالن غذاخوری بی‌معنی است.
روی هم رفته، ‌ اگرچه بسیاری در روزهای بعد از عید حضر را به سفر ترجیح می‌دهند اما برای عده‌ای دیگر اردیبهشت با طبیعت رنگارنگ و هوای دلپذیرش بهترین وقت است برای آنکه کوله‌بارشان را ببندند و گریزی به دامن طبیعت بزنند. سفر به خیر.

المیرا موسوی

منبع : روزنامه همشهری