روابط سالم انسانی چگونه شکل می گیرد؟

انسان موجودی اجتماعی است که به تنهایی قادر به ادامه حیات نمی باشد و برای رشد و شکوفایی باید با هم نوعان خود رابطه داشته باشد و به طور کلی این رابطه یا سالم و پویا و رشد است هستند یا ناسالم و آسیب زا.
مطالعات نشان می دهد روابط سالم و رشد دهنده انسانی موجب سلامت و شادابی و کاهش استرس و نابهنجاری های فردی و اجتماعی می شود.
روابط سالم انسانی اصول و شرایطی دارد که تنها در سایه رعایت و اجرای آن ها می توان به برقراری رابطه و تامین سلامت امیدوار بود. این اصول به شرح زیر می باشند:
ـ هیچ کس دقیقا همان چیزی نیست که خواهان آن است، گاه افراد با اعمالشان شما را نا امید می کنند. یک رابطه سالم به این معناست که دیگران را به همان صورتی که هستند بپذیرید و قصد تغییر آن ها را نداشته باشید و انتظارات واقع گرایانه ای از طرف مقابل داشته باشید.
رابطه سالم، گفت و گوی سالم می طلبد، به عبارتی گفت و گوی سالم یکی از ارکان ارتباط سالم است.
پس برای دوستی خود وقت بگذارید و با یکدیگر صحبت کنید.
وقتی طرف مقابل مشغول صحبت است به صحبت های او گوش دهید و به پاسخ خودتان نیندیشید و شنونده خوبی باشید.
با گوش جان صحبت های طرف مقابل را بشنوید. گاه افراد در گفته هایشان مطالبی را بیان می کنندکه تنها با گوش شنیده نمی شود و باید قلب خود را نیز برای حس کردن آن بکار بگیرند.
اگر نکته ای از گفته های طرف مقابل را متوجه نشده اید سوال کنید علاقه مندی خود را به شنیدن مطلب نشان دهید و از او بخواهید تکرار کند. تبادل اطلاعات کنید. مطالعات نشان می دهد تبادل اطلاعات برای شروع ارتباط مفید می باشد. در بیان خود و اطلاعاتتان راحت ولی متوجه باشید که در آغاز طرف مقابل را با انبوهی از مطالب دچار سردرگمی نکنید.
ـ در یک رابطه سالم، رشد و تغییرات هر یک از طرفین مجاز می باشد، پس انعطاف پذیر باشید.
بسیاری از ما سعی می کنیم افراد و موقعیت ها را تابع خواسته های خویش کنیم و طبیعی است اگر آن ها به شیوه خود عمل کنند چون ما آمادگی نداریم احساس غم و حتی خشم کنیم.
رابطه تعاملی دو جانبه است که برای سلامت رابطه باید هر دو نفر از آن احساس رضایت داشته باشند. بنابراین رضایت خودتان را در یک رابطه نادیده نگیرید.
ـ در یک رابطه سالم، ثبات و مسئولیت پذیری یکی از شرط های اساسی به شمار می آید. پس چنان چه مسئولیتی را می پذیرید، راسخ و ثابت قدم باشید و آن را به طور کامل به پایان برسانید.
ـ در ارتباط ها، تعارض امری اجتناب ناپذیر است، البته به این معنا نیست که شما به عقاید یکدیگر احترام نمی گذارید بلکه بدین معناست که مسئله ای دارید بنابراین با توجه به این که یک رابطه سالم بر مبنای احترام متقابل پایه ریزی شده است:
۱) برای گفت وگو و مذاکره درباره مسئله موجود وقت مناسبی را تعیین و به شکلی منصفانه بحث کنید.
۲) توجه داشته باشید که گفت وگوهای دشوار را زمانی که خسته یا عصبانی هستید آغاز نکنید.
۳) به موقع حمله ببرید نه به شخص، ایرادگیری و سرزنش نکنید. هرگز کلمه تو را به منظور سرزنش و تحقیر طرف مقابل به کار نبرید.
۴) یک گفت و گوی ملایم را به شکلی قاطعانه و باگفتن کلمه » من« آغاز کنید. چگونگی ناراحتی خود را از مسئله بیان کنید و نکات زیر را مد نظر قرار دهید که در یک ارتباط سالم:
ـ افراد حق بیان دارند، این حق را برای افراد قائل شوید و احترام بگذارید.
ـ برخی اشتباهات پذیرفته می شوند، ولی سعی کنید از موضوع بحث خارج نشوید. حول یک موضوع مشخص بحث و گفت وگو کنید و هر موضوعی که شما را آزرده ساخته و ارتباطی با موضوع فعلی ندارد پیش نکشید.
ـ جوانب را بسنجید. هرگز بر پایه فرضیه های پیش ساخته خود نتیجه گیری نکنید، این حق رابدهید که ممکن است شما احساس و افکار طرف مقابل را به خوبی نمی شناسید.
ـ از تقاضای کمک نهراسید. اگر احساس کردید در حل مسائل خود با طرف مقابل به شیوه ای صحیح نیازمند کمک هستید حتما از افرادی مثل مشاور، والدین یا افراد با تجربه و قابل اعتماد کمک بخواهید.
ـ پیروی کورکورانه یا توافق کامل وجود ندارد. به خاطر بسپارید همیشه پایان گفت وگوها حل کامل مسئله نیست. پس خود را برای پایان ناموفق و یا بینابین آماده کنید.
ـ سوء تفاهم و زخم های گذشته جایی ندارد. مطالعات نشان می دهد هر چه بیشتر خوبی های دیگران را ببینید و کشف کنید، روابط بهتری برقرار خواهید کرد. هر چند شما نمی توانید هر کس و هر چیز را بپذیرید پس در عین حال خرده گیر هم نباشید، این کار از انرژی های شما می کاهد.
ـ دو برنده وجود دارد که هر یک با کمک دیگری به دنبال پاسخ مسئله می گردد. به خاطر بسپارید هدف از گفت و گو، پیروز شدن هر دو نفر است. ارتباط سالم بر مبنای برنده و بازنده استوار نیست.
ـ به اکنون بیندیشید نه امیدواری نسبت به یک ایده آل احتمالی در آینده. شما قادرید ارتباط خود را قطع کنید خود را از یک رابطه بیرون بکشید و به ارتباط خود پایان دهید.مطالعات نشان می دهد اگر چه در یک ارتباط موثر وفاداری یک اصل مهم به شمار می رود اما لازم است برای برقراری و حفظ یک رابطه سالم و پویای انسانی:
ـ خودتان باشید. اگر بتوانید در برخوردهایتان خودتان باشید و نقش بازی نکنید بسیار دل چسب تر و مقبول تر خواهید بود.
چنان چه خود را در زیر نقاب پنهان کنید بالاخره دیر یا زود خود واقعی تان آشکار خواهد شد و به روابط شما لطمه خواهد زد.
یک رابطه سالم با انسان های واقعی ساخته می شود نه با تصورات.
ـ به خود فرصت دهید. دوست شدن و ایجاد یک رابطه سالم یک باره اتفاق نمی افتد. به خصوص وقتی در محیط جدیدی (مثل دانشگاه) قرار می گیرید. نزدیک شدن به افراد جدید کمی دشوار به نظر می رسد. ولی به خاطر بسپارید آشنا شدن با افراد کمی طول می کشد. ایجاد یک رابطه سالم نیاز به زمان دارد.
ـ محبت و صمیمیت خود را نشان دهید. صمیمیت نقش بسیار مهمی در ارتباطات بین فردی دارد.یک رابطه سالم احساسات صمیمانه و دوستانه را می طلبد.
ـ تعادل زندگی خود را حفظ کنید. در همه امور تعادل خود را حفظ کنید و به هر یک از افراد و مسائل زندگی خود سهم مناسبی را اختصاص دهید.
یک رابطه سالم وابستگی های شدید و عادت گونه را نمی پذیرد.

فریدون رمضانی- عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور

منبع : روزنامه خراسان