کوتاه از تولید انیمیشن «تهران ۱۵۰۰»

تهران در سال ۱۵۰۰ چه شکل و شمایلی دارد؟ آدم‌ها چگونه لباس می‌پوشند؟ راه می‌روند؟
عادت‌ها و سبک زندگی ما چقدر تغییر کرده؟ و از همه مهم‌تر، محیط اطرافمان چقدر دگرگون شده است؟ پاسخ این سؤالات را اگر چه رؤیایی بیش نیستند می‌توان در فیلم تمام انیمیشن «تهران ۱۵۰۰» به‌نویسندگی و کارگردانی بهرام عظیمی یافت؛ فیلمی که به
تهیه کنندگی سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران ساخته می‌شود و برای نخستین بار در آن، بازیگران سرشناس سینما حضور دارند؛ یعنی هم تصویر انیمیشن آنها استفاده شده است و هم به جای خود صحبت می‌کنند؛ هدیه تهرانی، بهرام رادان، مهران مدیری، گوهر خیراندیش، مهتاب نصیرپور، حبیب رضایی و حسام نواب صفوی. در تهران سال ۱۵۰۰ با اینکه همه چیز تغییر کرده، مردم هیچ فرقی نکرده‌اند و همین خصوصیات اخلاقی را دارند یعنی مثلاً هنوز آن کاراکتر شهری عاشق آبگوشت است، بین پولدار و فقیر فاصله‌ وجود دارد، عشق و عاشقی مثل قدیم‌ است، مردم به اعتقادات خود پایبندند و... .
این موضوع نخستین فیلم تمام انیمیشن ایرانی است که درآن بازیگران زنده تبدیل به کاراکتر انیمیشن شده‌اند و به جای خودشان هم صحبت می‌کنند.
نقطه آغاز این پروژه درست به ۳ سال پیش در چنین روزهایی برمی‌گردد که بهرام عظیمی به‌عنوان مدیر خانه انیمیشن در سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران مشغول به کار شد. او در همان زمان برای نخستین بار ایده ساخت یک فیلم یا سریال بلند انیمیشن با حضور بازیگران مطرح سینما و تلویزیون را با مدیران این سازمان مطرح کرد که بسیار مورد توجه قرار گرفت و به‌عنوان نخستین گام، طرح ساخت برنامه «صندلی داغ» به‌صورت انیمیشن، در قالب طنز و در قسمت‌های ۶-۵ دقیقه‌ای را به روابط عمومی این سازمان داد که در دست تصویب قرار گرفت.
حتی احمد نجفی(مجری برنامه) هم پذیرفته بود که کاراکتر او به‌صورت انیمیشن ساخته شود و خودش هم به جای خودش دوبله کند. اما مشکل، مهمانان برنامه بودند که طیف مختلفی از سیاستمداران همچون وزرا، نمایندگان مجلس و چهره‌های معروف هنری و ورزشی را شامل می‌شدند چون قرار بود از تصویر آنها کاراکتر انیمیشنی ساخته شود و یک دوبلور هم به جایشان صحبت کند. هدف، شوخی با این مهمانان با توجه به حوزه کاری آنها بود ولی شاید فقط۱۰درصد افراد ظرفیت چنین شوخی‌هایی را داشتند و بقیه ممکن بود فکر کنند مسخره می‌شوند، بنابراین کار به نتیجه نرسید.
با حضور مدیران فعلی سازمان فرهنگی- هنری شهرداری، فکر ساخت انیمیشن بلندی درباره آینده تهران در سال ۱۵۰۰ با استفاده از بازیگران سرشناس جدی‌تر شد اما به‌دلیل هزینه سنگین قرار شد بخش خصوصی هم تا ۴۰ درصد در تهیه این کار مشارکت کند. نهایتاً قرارداد ساخت تهران ۱۵۰۰ در تاریخ ۲۴ مهر ۸۷ امضا و کار به‌صورت رسمی آغاز شد.
فیلمنامه که آذر ۸۷ کامل شد با توجه به سلیقه، خصوصیات اخلاقی و رفتاری مردم ایران و همچنین توقعات آنها از سینما نوشته شده بود. بنابراین انواع بحث‌های اجتماعی، شوخی‌های روزمره، تکیه‌کلام و... در آن وجود دارد. البته قرار بود ضمن حفظ ساختار طنز داستان، مواردی هم از جمله فضای شهری، اخلاق اجتماعی و مسائل شهروندی درآن در نظر گرفته شود، ضمن اینکه فیلمنامه اصلی در حقیقت استوری‌بورد و شامل ۲هزار تصویر است که توسط مانی وطن دوست طراحی می‌شود.
اما تمام طراحی‌های این کار از سوزن تا آسمان‌خراش!‌ توسط حمید بهرامی انجام شده که تخصصش در زمینه‌های انیمیشن، کاریکاتور و طراحی است. سید هادی منبتی، مدیرعامل مؤسسه تصویر شهر(وابسته به سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران) در همین زمینه می‌گوید:گروهی از معماران و آرشیتکتورهای برجسته و مجرب ایرانی برای طراحی بهتر و علمی‌تر فضاها و نمادهای شهری تهران در سال۱۵۰۰ با این پروژه همکاری دارند.
بهرام ارجمندنیا، ناظر و برنامه‌ریز هنری پروژه که پیش از این کارگردانی داستان‌های یوسف پیامبر، پیامبر اکرم و حضرت داوود(ع) از مجموعه ۱۳ قسمتی مهربانان، فیلم انیمیشن مرزدوستی و... را به‌عهده داشته است ضمن اعلام این نکته که مدل‌سازی‌ ۴۳‌فصل فیلمنامه به‌صورت همزمان در حال انجام است، می‌گوید: برخی فصل‌ها به‌طور کامل انجام شده و برخی دیگر در حال انجام است که شامل فضای شهر تهران، وسایل، فضاهای داخلی، ساختمان‌ها، سفینه‌ها، خیابان‌ها، اتوبان‌ها، پل‌ها و کلا تمام چیزهایی که مربوط به لوکیشن‌‌هاست می‌شود. در این کار چیزهای جالب بسیاری وجود دارد که تا حالا مردم ندیده‌اند، مثلاً لباس‌ها و عینک‌های خاص، قبرهایی که مانند محلات تهران بالا و پایین شهر دارد و قبرهای لوکس‌تر با امکانات بیشتر، نورپردازی زیباتر و. . .
وی در ادامه می‌افزاید: تیم دیگری هم مدل‌سازی‌ کاراکترها را انجام می‌دهد. ساخت هرچهره‌ با میمیک‌هایش دست‌کم ۲ تا ۳هفته زمان می‌برد و تا‌کنون ۴ چهره از ۳۰ کاراکتری که داریم ساخته شده است. ساخت بدن و لباس‌های کاراکترها را نیز فائز علیدوستی انجام می‌دهد که قرار است تا ۲ ماه آینده به پایان برسد. کاراکتر‌ بازیگرها و لوکیشن‌ها در رایانه ساخته می‌شود و همان‌جا نورپردازی و حرکت دوربین گذاشته و به تصویر دیجیتال تک‌فریم تبدیل می‌شود. سپس این تک‌فریم تبدیل به فیلم ۳۵ میلی‌متری می‌شود. اما برای جان بخشی یک کاراکتر در فیلم انیمیشن از یک بازیگر مثلا درحالت‌های دویدن، راه‌رفتن، پریدن و. . . فیلم گرفته و با توجه به زمان‌بندی حرکات او کاراکتر جان‌بخشی می‌شود. دوبله‌ها نیز پیش از ساخت فیلم گرفته و کامل شده است. در مجموع تا‌کنون حدود ۱۵ در صد کار به انجام رسیده است.
اما برای تهیه امکانات سخت افزاری این پروژه هزینه بالایی صرف شده، به‌نحوی که غیراز اجاره مکان و خرید وسایل، حدود ۴۰۰ میلیون تومان امکانات تهیه شده است. البته یک‌سری امکانات هم با تماس با برخی کمپانی‌های خارجی مستقیماً وارد شده است از‌جمله: برخی سیستم‌های رایانه‌ای و سیستم موشن کپچر که حرکات یک بازیگر را به کاراکتر انیمیشن منتقل می‌کند به‌نحوی که کاراکتر انیمیشن دقیقاً همان حرکات بازیگر مورد‌نظر را انجام می‌دهد. البته این سیستم فقط برای بازیگران فرعی استفاده می‌شود و برای بازیگران اصلی از روش دیگری استفاده می‌شود. در حال حاضر ۲۰ نفر به‌صورت مستمر برای ساخت تهران۱۵۰۰ کار می‌کنند که قطعا تا حدود ۴ ماه دیگر به ۴۰ نفر هم خواهد رسید.
گرچه با استاندارد تولید انیمیشن سینمایی در دنیا باید ۲۰۰ نفر در چنین پروژه‌ای کار می‌کردند. به هرحال درصورتی که همه چیز مطابق برنامه و بدون مشکلی پیش برود این پروژه ۱۴ ماه دیگر به پایان خواهد رسید. اما بهرام عظیمی می‌گوید:پس از انتخاب آقای قالیباف به‌عنوان شهردار، فعالیت‌های فرهنگی وهنری یکی از وظایف اصلی شهرداری شده است و هرسال هم توجه به اینگونه فعالیت‌ها شدت بیشتری می‌گیرد. اما در حال حاضر دغدغه و نگرانی مشترک همه کسانی که در این پروژه کار می‌کنند این است که اگر تیم کنونی شهرداری جابه‌جا شود و اتفاقاتی در شهرداری بیفتد تکلیف ما چه می‌شود؟ چون آقای قالیباف و مدیرانشان خیلی از این پروژه حمایت می‌کنند.

سید محمدرضا فهمیزی

منبع : روزنامه همشهری