ریشه‌های ناامنی عراق؛ عوامل بیگانه و دشمنان داخلی

روزنامه نیویورک تایمز در مقاله‌ای به قلم <سام داگر> نوشته: ژنرال <رعد مجید حمدانی> که در سال ۲۰۰۳ فرمانده آخرین دفاع‌ها در برابر سقوط حکومت دیکتاتوری صدام بود، این مقامات را ناامید کرد و به آنان پاسخ منفی داد. ‌
او بعد از وقفه‌ای یکساله در این مذاکرات که با میانجی گری آمریکا در حال انجام بود، اعلام کرد که نوری مالکی نخست وزیر عراق با‌ حضور بعثی‌ها مخالف است. ‌
نوری مالکی پیش از این وعده داده بود تا بعضی از مهم‌ترین مخالفان دولت را برای تامین ثبات در عراق به کار بگیرد تا بتواند بر تنش‌های سیاسی ناشی از بمب گذاری‌هایی که شیعیان را هدف قرار می‌دهند، غلبه کند. ‌
در روز ۲۸ مارس دولت مالکی یکی از رهبران اصلی سنی در این کشور را به اتهام شکل دهی یک شاخه نظامی از حزب بعث بازداشت کرد. بعد از آن نیز نخست وزیر عراق بعثی‌ها را مسئول بمب‌گذاری‌هایی دانست که در جریان آنها بیش از ۴۰ تن کشته شدند. وی همچنین اظهار داشت که حزب بعث از سر تا به پا، پر از تنفر است. ‌
واشنگتن پیش از این به نوری مالکی توصیه کرده بود تا برای برقراری وحدت ملی در عراق بین بعثی‌هایی که به دنبال قدرت سیاسی در این کشور هستند و تندروهای مذهبی، تفاوت قائل شود. ‌
در اوایل سال گذشته نوری مالکی تحت فشار آمریکایی‌ها قانونی را در پارلمان این کشور به تصویب رساند که براساس آن بعثی‌ها می‌توانستند به زندگی روزمره خود بازگردند، اما اکنون بعد از گذشت ماه‌‌ها، شاهد فجایعی هستیم که ردپای بعثی‌ها در آن کاملا مشهود است.‌
در بمب گذاری‌های اخیر نزدیک به ۱۶۰ تن کشته شده‌اند و اکنون یک نگرانی عمده وجود دارد که براساس آن بعثی‌ها با شورشیان افراطی در حوزه‌هایی از جمله در بغداد، با یکدیگر وارد همکاری شده‌اند. ‌
این در حالی است که در ماه‌های اخیر، مالکی لحن خود را نسبت به بعثی‌ها که بیشتر آنها سنی هستند، تغییر داده بود. ‌
با این حال، علیرغم پیروزی اخیر نخست وزیر عراق و حزب وی در انتخابات استانی عراق، برخی کارشناسان غربی اعتقاد دارند که دولت وی نمی‌تواند بدون اتحاد با سایر شیعیان، قدرت را به طور کامل در اختیار داشته باشد. گروه‌های رقیب شیعی مالکی نیز او را متهم می‌کنند که به دنبال بازگرداندن قدرت به دست بعثی‌هاست. ‌
احمد چلبی یکی از سیاستمداران عراقی در این رابطه می‌گوید: <نوری مالکی> نسبت به بازگرداندن نیروهای بعثی تردید دارد، زیرا آن را بخشی از طرح آمریکا می‌داند که خواهان تبدیل عراق به یکی از دشمنان ایران و همراه کردن آن با دیگر کشورهای تندرو عرب است. ‌
ژنرال حمدانی گفته است که در حدود دو ماه پیش با نمایندگان <عزت ابراهیم الدوری> یکی از افراد با نفوذ رژیم سابق عراق در شهر امان دیدار کرده است. همچنین این ژنرال سابق بعثی با <محمد یونس الاحمد> یکی از رهبران احزاب بعثی رقیب الدوری نیز به صورت مستقیم دیدارهایی داشته است. ‌از نظر واشنگتن، دولت عراق می‌بایست برای جلوگیری از افراط گرایی، بعثی‌های میانه‌رو را در مشاغل مختلف در دولت این کشور به کار گیرد! اما دولت مالکی با این مساله مخالف بوده و به بعثی‌ها با بی‌اعتمادی می‌نگرد. ‌
‌<کمال السعدی> یکی از نمایندگان پارلمان عراق در این رابطه به نیویورک تایمز گفت: به کارگیری بعثی‌ها خطرناک است، زیرا اقدامات آنها شفاف نیست و هر آن احتمال وقوع یک کودتا توسط آنها وجود دارد. ‌سفارت آمریکا از پاسخ به سوالاتی در مورد تعداد و سطح دیپلمات‌هایی که با ژنرال حمدانی در اردن دیدار کرده‌اند،خودداری کرده است اما حمدانی خود به این روزنامه آمریکایی گفته است که مقامات آمریکایی و انگلیسی از ابتدای سال ۲۰۰۸ به صورت منظم در تمامی دیدارهایی که در امان و بغداد میان نمایندگان او با دولت برگزار شده، شرکت داشته‌اند. ‌
احمد چلبی گفته است: ژنرال <داگلاس لوته> یکی از مشاوران ارشد شورای امنیت ملی آمریکا در حدود دو ماه پیش از معاونان مالکی قول گرفته بود تا در مورد بعثی‌ها به جمع بندی برسند.
‌«محمد سلمان السعدی» مشاور مالکی در مورد‌ آشتی ملی با این شرایط می‌گوید که وی از هیچ قولی در این زمینه به آمریکایی‌ها خبر ندارد اما می‌داند که دولت نوری مالکی «تفاوت‌های بنیادینی» با واشنگتن بر سر این مساله دارد. ‏
وی می‌افزاید: مذاکرات با ژنرال حمدانی به این دلیل متوقف شد که خواسته‌های او مغایر با سیاستهای دولت بود. ‏
مشاور نوری مالکی تاکید کرده است که براساس قانون اساسی انجام مذاکره با بعثی‌ها یک خط قرمز است که نباید از آن عبور کرد. با این حال او آمادگی دولتش را برای انجام مذاکرات با بعثی‌هایی که از اعتقادات حزبی خود دست شسته و به جنایاتشان معترفند، رد نمی‌کند. ‏
یکی از رهبران سابق حزب بعث عراق که به صورت مخفیانه در نقطه‌ای در شمال بغداد زندگی می‌کند به این روزنامه گفته است که اگر موضع آشتی ملی جدی شود، برای اینکه بتواند به زندگی عادی خود بازگردد و در اجتماع نقش آفرینی کند، مانند حزب کمونیست بعد از فروپاشی شوروری سابق، حاضر است به آن بپیوندد. ‏
● نقش مصر و عربستان در حملات تروریستی عراق
در چنین شرایطی، مدیر مرکز تحقیقات راهبردی عراق حملات تروریستی اخیر در این کشور را با هدف برافروختن جنگ طایفه‌ای در این کشور دانست و گفت: «برخی کشورهای عربی به طور مشخص عربستان و مصر در عملیات تروریستی و بمب‌گذاری‌های عراق نقش دارند.»‏
‏«عبدالله الهاشمی» در گفتگو با خبرنگاران با‌اشاره به انفجارهای اخیر در عراق گفت: ‌شبکه القاعده مسئولیت برخی عملیات تروریستی در عراق را به عهده گرفته و دولت این کشور نیز آن را تأیید کرده است اما تحلیلگران عراقی به خوبی می‌دانند برخی کشورهای عربی به طور مشخص عربستان و مصر در عملیات تروریستی و بمبگذاری‌های عراق نقش دارند. ‏
مدیرمرکز تحقیقات راهبردی عراق با بیان اینکه ۶۰ درصد از بمب‌گذاری‌ها و عملیات تروریستی در این کشور با حمایت مصر، عربستان، یمن، امارات، اردن انجام می‌شود، گفت: ریاض بیشترین نقش آفرینی را در عملیات تروریستی عراق دارد، چرا که عربستان دارای درآمد نفتی زیادی است که بخشی از آن در برافروختن جنگ طایفه‌‌ای و عملیات تروریستی در عراق هزینه می‌کند. ‏
وی سعودی‌ها را طراح و مجری چنین سناریویی در عراق دانست و افزود: ریاض در راستای این سیاست گام بر می‌دارد. بنابر این از «عزت‌الدوری» مرد شماره ۲ رژیم صدام و شبکه القاعده حمایت می‌کنند این اطلاعات جاسوسی نیست، بلکه اطلاعاتی است که به صورت علنی وجود دارد. مثلا عزت الدوری با انتشار بیانه‌ای از سیاست‌های عربستان در عراق دفاع و اعلام کرده است ریاض محور تحرک و مبارزه عربی و سدی برای جلوگیری از نفوذ دیگر کشورها در جهان عرب است. ‏
وی افزود: این کشورها مدعی‌اند که ایران نفوذ خود را در خاورمیانه افزایش داده است. مثلاً مصر با وارد کردن اتهامات واهی به حزب‌الله لبنان چنین وانمود می‌کنند که حزب الله عامل ایران در منطقه است و یک هسته وابسته به خود در صحرای سینا برای برهم‌زدن امنیت این کشور و حاکمیت ملی آن تشکیل داده است که تمام این ادعاها به نیابت از آمریکا و اسرائیل علیه ایران و حزب‌الله مطرح می‌شود. ‏
مدیر مرکز تحقیقات راهبردی عراق در ادامه به تداوم اتهامات مصر و عربستان علیه ایران تصریح کرد: قاهره و ریاض، تهران را متهم می‌کنند که نفوذ خود را در عراق گسترش داده به طوری که آنها ورود کاروان‌های ایرانی برای زیارت به عتبات عالیات را بخشی از طرح‌های تهران برای گسترش نفوذ و حاکمیت خود در عراق توجیه می‌کنند! و به همین دلیل به مزدوران و ایادی وابسته به خود یعنی بعثی‌ها، عناصر القاعده اجازه می‌دهند، که با انجام عملیات تروریستی زائران ایرانی را هدف قرار دهند چرا که به ادعای آنها، ورود این زائران ، بخشی از برنامه و دستور کار تهران برای جدایی عراق از جهان عرب است. ‏
هاشمی، هدف طراحان بازگرداندن انفجارها و عملیات تروریستی به عراق را برافروختن جنگ علیه شیعیان دانست و تصریح کرد: مصر و عربستان خواهان جنگ طایفه‌ای و مذهبی در عراق هستند. از دیدگاه آنها، چنین جنگی باعث می‌شود تا این کشور براساس طوایف و مذهب تقسیم شود و به این ترتیب عراق به دوره ناامنی قبل باز می‌گردد. ‏
وی تداوم اعزام کاروان‌های زیارتی ایران به عتبات‌عالیات در عراق را ضروری دانست و از ایران خواست به اقدامات فتنه‌جویانه شبکه القاعده و وهابی‌ها توجهی نکنند. ‏
مدیر مرکز تحقیقات راهبردی عراق تصریح کرد، توقف کاروان‌های زیارتی به عراق، پاسخی به خواسته‌های عربستان، القاعده و وهابی‌ها و نشان دادن ضعف در برابر آنهاست. ‏
● آدرس‌های اشتباه
با این وجود برخی جریان‌های اهل سنت عراق، در واکنش به انفجارهای اخیر، جنایات رخ داده توسط تروریستها را که تمامی مدارک و شواهد اثبات کننده وابستگی آنان به وهابیت و القاعده است، محکوم کردند. ‏
در شرایطی که تمامی مسؤلان امنیتی و دستگاه‌های ذیربط عراقی و نیز فرماندهی ارتش آمریکا، القاعده را عامل اصلی انفجارها و حوادثی تروریستی معرفی کرده‌اند، حزب اسلامی به ریاست طارق الهاشمی معاون رئیس‌جمهوری از اهل سنت، در بیانیه‌ای این انفجارها را به برخی طرف‌ها و کشورهای خارجی و نه القاعده و بعثی‌ها نسبت داد. ‏
بیانیه این حزب سنی هیچ‌اشاره‌ای به نام القاعده، بعثی‌ها و گروه‌های تروریستی حمایت شده از سوی برخی کشورهای عربی منطقه نکرده و در مقابل عامل انفجارها را کشورهایی دانسته که به زعم این حزب، دشمنان بزرگ عراق بوده و در صدد ایجاد فتنه طایفه‌ای هستند. ‏
حزب اسلامی تاکنون در هیچ بیانیه‌ای که در واکنش به اقدامات تروریستی منتشر کرده، به نام القاعده و حزب بعث عراق‌اشاره‌ای نکرده است. ‏ دیگر احزاب و جریان‌های اهل سنت عراق، از جمله جبهه گفت وگوی ملی «صالح مطلق» و شورای گفتگوی ملی به ریاست خلف علیان نیز همانند همیشه سکوت اختیار کرده‌اند. ‏
جریان‌های اهل سنت عراق معمولاً در قبال عملیات تروریستی سکوت می‌کنند، اما در عین حال هرازچندگاهی یک بار با بهانه و بی‌بهانه ایران را به صورت مستقیم و غیر مستقیم به دخالت در امور داخلی عراق متهم می‌کنند. ‏
این موضع گیری‌ها در حالی است که عامل اصلی تمامی انفجارها بنا به اسناد و مدارکی که در اختیار دستگاه‌های امنیتی عراق و آمریکایی‌ها است، القاعده و بعثی‌ها هستند، بطوری که «ریموند اودیرنو» فرمانده نظامیان آمریکایی در عراق، باوجود اصرارهای خبرنگار شبکه «الشرقیه»، که سعی داشت غیرمستقیم ایران را در قبال انفجارهای اخیر متهم جلوه دهد، تاکید کرد که انفجارهای اخیر کار القاعده است. ‏
عراقی‌ها تلویزیون الشرقیه را شبکه‌ای وابسته به بعثی‌ها می‌شناسند که از منابع مالی سعودی‌ها ارتزاق می‌کند.
اکنون به نظر می‌رسد، جریان‌های اهل سنت عراق، خواسته یا ناخواسته چشم‌های خود را بر روی واقعیت‌های عراق بسته‌اند، واقعیتی که براساس آمارها نشان می‌دهد که بیشترین تروریست‌های خطرناک از اتباع عربستان و کشورهای عربی منطقه هستند که خیلی از آنها در زندان‌های عراقی ـ آمریکایی نگهداری می‌شوند و برخی از آنها را دولت عراق طی ماه‌های گذشته تحویل دولت ریاض داده است. ‏
کارشناسان سیاسی و تحلیلگران مستقل، هدف از جهت‌گیری‌های اینگونه جریان‌های اهل سنت عراق را از سه منظر مورد بررسی قرار می‌دهند: ‏
ـ یکی اینکه، این جریان‌ها قصد دارند با متهم کردن ایران به دخالت در عملیات تروریستی، رضایت آمریکایی‌ها را جلب کرده تا بتوانند امتیاز بیشتری در حاکمیت عراق کسب کنند. ‏
این موضوع در روزهای اخیر، با فشار زیادی که به دولت نوری مالکی برای پذیرش بازگشت بعثی‌ها به صحنه سیاست در عراق وارد شده، شکل آشکارتری به خود گرفته است. ‏
حالا در بغداد حتی کسانی که نسبت به ورود به مسایل سیاسی اکراه دارند، معتقدند که سعودی‌ها در پشت همه قضایای اخیر عراق قرار دارند و القاعده و بعثی‌ها دو بازوی اجرایی آنها در عراق محسوب می‌شوند. ‏ـ دیگر اینکه، برخی از این جریان‌ها که وابستگی آنها به حزب بعث قطعی و غیر قابل کتمان است، مانند جریان‌های منتسب به صالح مطلق و خلف علیـان، سعی دارنــــد با اتهام زنی به ایران، کینه‌های‌‌ایدئولوژیک، مذهبی و قومیتی به ارث رسیده از حزب بعث را زنده نگه دارند. ‏
ـ سوم اینکه، برخی احزاب اهل سنت نیز با متهم کردن ایران، تلاش می‌کنند تا افکار عمومی در عراق را علیه ایران تحریک کرده و از عاملان اصلی که برخی کشورهای عربی منطقه هستند، منحرف نمایند.
حتی برخی از این جریان‌ها سعی کرده‌اند به انحاء مختلف القا کنند که شیعه‌ها، شیعه‌ها را در عراق هدف قرار می‌دهند! ‏
در مقابل، جریان‌های شیعی در عراق، همچنان در افشای نام طرفهای خارجی که به طور واقعی و همه جانبه علیه ملت عراق اقدام می‌کنند، سکوت را ترجیح داده‌اند. ‏
به نظر می‌رسد دولت عراق و جریان‌هــای شیعه، همچنان امیدوارند که طرح آشتی ملی به صـورت مـــوفقیت آمیزی حرکت روبه جلوی خود را طی کند و سعی می‌کنند از تله و دام طرفهای اصلی که با سیاست دامن زدن به اختلافات قومی و مذهبی، وحدت ملی عراق را هدف قرار داده، دوری جویند. ‏
با این حال، اخیراً رفته رفته صدای برخی از محافل سیاسی و رسانه‌ای عراق از نگاه جریان‌های اهل سنت نسبت به حوادث تروریستی دراین کشور، در آمده و به اعتراض تبدیل شده است. ‏

‏«باسم الشیخ» سردبیر روزنامه مستقل «الدستور»، در سرمقاله این نشریه، به جریان‌هایی که نقش عربستان را در حوادث عراق نادیده گرفته و چشمان خود را بر واقعیات رفتار این کشور عربی بسته‌اند، حمله کرد. ‏
وی نوشته بود: بخش عمده تروریستهای بازداشت شده در عراق از اتباع عربستان سعودی هستند و همچنین خیلی از علما و شخصیتهای سعودی در رسانه‌های وابسته به خود، همواره علیه روند سیاسی عراق موضع گیری کرده و مردم عراق را به انجام عملیات تروریستی علیه دولت تشویق می‌کنند. ‏
الشیخ در انتقادی تند، برخی جریان‌های سیاسی عراق را که همواره ایران را متهم کرده و از نقش عربستان سعودی در عراق چشم پوشی می‌کنند، نکوهش کرد. ‏
هفته نامه «خطوه» نیز به طور صریح عربستان سعودی را عامل تداوم ناآرامی‌های اخیر دانست و این کشور را به اعمال فشار به دولت عراق برای بازگشت بعثی‌ها به صحنه قدرت در این کشور متهم کرده بود. ‏
به هرحال در شرایطی که همه در عراق، بر نقش برخی کشورهای عربی منطقه در حوادث تروریستی این کشور تاکید داشته و عامل حوادث اخیر را القاعده و بعثی‌ها معرفی می‌کنند، جریان‌های اهل سنت این کشور به دنبال آدرس‌های غلط رفته‌اند، آدرسهایی که صدام حسین در ۳۰ سال گذشته، با آن ملت خود را تا قعر دره فرو برد.‏
● افزایش شمار تلفات ‏
در همین حال، خبرگزاری فرانسه در گزارشی از بغداد اعلام کرد که براساس آمار مشترکی که وزارتخانه‌های دفاع، کشور و بهداشت عراق منتشر کردند، دست‌کم ۳۵۵ نفر در خشونت‌ها و درگیری‌های ماه آوریل عراق کشته شده‌اند.‏
در آمار وزارتخانه‌های دفاع، کشور و بهداشت عراق آماده است که در خشونت‌های ماه آوریل گذشته در مناطق مختلف این کشور ۲۹۰ غیرنظامی، ۴۱ نیروی پلیس و ۲۴ نیروی امنیتی عراق کشته شدند.‏
براساس این آمار، میانگین تلفات خشونتها د رعراق در آوریل گذشته به بالاترین حد خود طی هفت ماه گذشته و از سپتامبر سال ۲۰۰۸ رسیده است.‏
در آمار وزارتخانه‌های عراق آمده است؛ دست‌کم ۶۴۰ غیرنظامی، ۹۷ نیروی پلیس و نیز ۱۰ نیروی امنیتی در حملات و انفجارهای ماه آوریل گذشته در مناطق مختلف عراق زخمی شدند.‏
در سپتامبر سال ۲۰۰۸ دست‌کم ۴۴۰ نفر در خشونت‌های عراق کشته شده بودند.‏
براساس آمار وزارتخانه‌های دفاع، کشور و بهداشت عراق، شمار کشته‌ها در این کشور در ماه آوریل در مقایسه با ماه مارس گذشته، ۴۰ درصد افزایش داشته است. براساس آمارهای رسمی در دو ماه مارس و فوریه گذشته، به ترتیب ۲۵۲ و ۲۵۸ نفر در خشونت‌های عراق جان خود را از دست دادند.‏
طی هفته‌های گذشته نیز شاهد موجی جدید از حملات و انفجارها در مناطق مختلف بغداد بودیم که این امر از علل مهم افزایش شمار تلفات در عراق به شمار می‌رود.‏
براساس اظهارات منابع امنیتی و بیمارستانی عراق، در سه انفجار خودروی بمب‌گذاری شده در شهرک شیعه‌نشین صدر در شرق بغداد بیش از ۵۰ نفر کشته و ۷۰ تن دیگر زخمی شدند.‏
در حالی شاهد افزایش شمار کشته‌ها و زخمی‌ها در عراق در آوریل گذشته هستیم که پیش‌بینی می‌شود خروج نظامیان آمریکایی از شهرها و روستاهای عراق و استقرار آنان در پایگاه‌های نظامی در خارج از شهرها از ماه آینده آغاز شود.‏
براساس توافقنامه امنیتی که میان بغداد و واشنگتن در اواخر سال گذشته به امضا رسید، نظامیان آمریکایی در مرحله اول از شهرها و روستاهای عراق خارج و به دنبال آن تا اواخر سال ۲۰۱۱ به طور کامل خاک این کشور را ترک خواهند کرد.‏
حملات و انفجارهای اخیر در عراق، افزایش نگرانی‌ها را درباره تشدید خشونت‌ها در عراق به همراه داشته و این امر سبب شده است تا نیروهای عراقی حملات خود را برای تعقیب و بازداشت عناصر وابسته به گروههای مسلح افراطی از جمله اعضای شبکه القاعده و عناصر هوادار رژیم سابق عراق، بیشتر کنند.‏
در همین راستا، دولت عراق با انتشار بیانیه مهمی از دستگیری «ابو عمر البغدادی» رهبر شبکه القاعده در عراق خبر داد.‏
نیروهای امنیتی عراق با همکاری نظامیان آمریکایی در آوریل گذشته دست کم ۵۳ فرد مسلح وابسته به گروههای تروریستی را کشتند و ۸۳۱ تن دیگر را بازداشت کردند.‏
براساس آمارهای منابع رسمی عراق از ابتدای سال ۲۰۰۹ تاکنون، دست کم ۱۰۵۶ عراقی در حملات و خشونت‌های مناطق مختلف این کشور، کشته شده‌اند.‏
در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ نیر به ترتیب ۶۸۰۰ و ۱۷ هزار نفر در عراق کشته شدند.‏
در همین حال باید اشاره کرد که ماه آوریل گذشته، ماه بسیار خونینی برای نظامیان آمریکایی در عراق بود. براساس بیانیه ارتش آمریکا، دست کم ۱۸ نظامی این کشور در حملات پراکنده عراق کشته شدند. در واقع شمار تلفات ارتش آمریکا در عراق در ماه آوریل در مقایسه با ۷ ماه گذشته به بالاترین حد خود رسیده است. در ماه مارس گذشته تنها ۹ نظامی آمریکایی در عراق کشته شده بودند.‏
از ابتدای حمله نظامی به عراق در مارس سال ۲۰۰۳ تاکنون، دست کم ۴۲۸۱ نظامی آمریکایی در عراق کشته شدند.‏
● از نگاه نظامیان آمریکا
با این وجود، فرمانده نیروهای آمریکایی در عراق، ضمــن اذعـــان به برخی اشتباهات کشورش،‎ ‎در عراق،‌ از اوضاع امنیتی عراق ابراز خرسندی کرد.‏‎

ژنرال‎ ‎ریموند اودیرنو، فرمانده نیروهای آمریکایی در عراق،‌ در گفت‌وگویی با روزنامه «خلیج‎ ‎تایمز» به تشریح اوضاع عراق پرداخت.
ـ (سوال): آیا حوادث اخیر عراق و افـــزایش تلفات‏‎ ‎غیرنظامیان ناشی از خشونت‌ها در این کشور، جدول زمــانی (۳۰ ژوئن) برای خروج نیـــروهای‎ ‎آمریکایی از شهرهای اصلی عـــراق را تغییر خواهد داد؟‎ ‎
ـ (اودیرنو): فقط می‌گویم که هنوز هم در مورد کل سطح‏‎ ‎امنیت در بغداد کاملاً راضی هستم. فکر نمی‌کنم این بر ارزیابی‌های‌مان تاثیر بگذارد.‏‎اگر این خشونت‌ها برای مدتی ادامه یابد، ممکن است در مورد موضوع جدول زمانی، یکسری‏‎ ‎بررسی‌های دیگر انجام شود. آنچه که فهمیدیم این است که شبه نظامیان مشکلاتی در‏‎ ‎انجام این نوع فعالیت‌ها دارند. با صراحت بگویم که آزادی آنها با محدودیت‌هایی‏‎ ‎روبرو شده است. بنابراین برای آنها سخت است تا به فعالیت‌هایشان ادامه بدهند.‏‎ارزیابی مشترکی میان ما و نیروهای امنیتی عراق وجود خواهد داشت که این اقدام را طی‎ ‎‏۶۰‏‎ ‎روز آینده انجام خواهیم داد. پس از ارزیابی نهایی (احتمالا در ابتدای ماه ژوئن)‏‎،‎ ‎نوری مالکی، نخست وزیر عراق تصمیم نهایی را خواهد گرفت.‏‎
ـ اگر مقامات عراقی از شما درخواست کنند تا‎ ‎این ضرب الاجل را تمدید کنید، آیا در این راستا انعطاف پذیر خواهید بود؟‎ ‎
ـ بله آماده هستیم تا در زمینه‌هایی فعالیت‏‎ ‎کنیم که بتوانیم در آن کمک‌های بیشتری ارائه کنیم. اگر این را امروز از من بپرسید،‏‎ ‎تنها شهری که ممکن است نیاز به حضور نیروها پس از ضرب‌الاجل داشته باشد، شهر موصل‏‏‎ ‎است.‏‎
ـ شهرهای دیگر چطور؟ نظر شما در مورد توانایی‏‎ ‎نیروهای امنیتی برای مقابله با افزایش خشونت‌ها چیست؟‎ ‎
ـ توافق بین ما و عراقی‌ها این است که حتی‏‎ ‎پس از ۳۰ ژوئن، ما می‌توانیم به عراقی‌ها کمک کنیم. می‌توانیم حتی پس از این‏‎ ‎ضرب‌الاجل، مشاوران و مربیان خود را در اختیار عراقی‌ها قرار بدهیم. همچنین‏‎ ‎می‌توانیم یکسری تبادلات اطلاعاتی نیز داشته باشیم. بنابراین رابطه و ارتباطات ما‏‎ ‎قطع نمی‌شود. در مورد نیروهای عراقی نیز باید بگویم که زمان درستی است که نیروهای‏‎ ‎امنیتی عراق کنترل بیشتری از مناطق عراق را بر عهده بگیرند. اندک‌ اندک این اقدام‏‎ ‎را انجام می‌دهیم. در حقیقت ما تنها در شهرهای موصل و بغداد نیرو داریم که‏‎ ‎خروج تدریجی ‏‎نیروهایمان را از بغداد نیز طی سه ـ چهار ماه گذشته آغاز کرده‌ایم. با دقت این کار‏‎ ‎را انجام می‌دهیم و باز هم کل اوضاع امنیتی بغداد بسیار خوب است، البته به جز حملات‏‎ ‎انتحاری اخیر.‏‎
ـ درگیری‌های فرقه‌ای اخیر را که منجر به‎ ‎خشونت‌های مرگبار می‌شود چگونه می‌بینید؟ آیا راه‌حل سیاسی بر روی میز است یا در‎ ‎دستور کار شما قرار دارد؟‎ ‎
ـ هدف القاعده و دیگر شبه نظامیان، تشدید‏‎ ‎خشونت‌های فرقه‌ای است تا بدین وسیله، عراق بی‌ثبات شود. اما نکته‌ای که باید به آن‏‎ ‎اشاره کنم، این است که این کار برای آنها در این مقطع زمانی بسیار سخت است.‏‎
ـ از جنگ‌های سیاسی و نظامی که در عراق رخ‏‎ ‎داد، چه درسهایی می‌توان گرفت؟‎ ‎
ـ آنچه که وجود دارد این است که فقدان درک‏‎ ‎پیرامون و شرایط درون عراق وجود دارد و اگر این عدم درک صحیح شرایط عراق ادامه پیدا‎ ‎کند، زمان بسیار زیادی برای درک شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی عراق صرف خواهد‎ ‎شد. آنچه که یاد گرفتم این است که برای موثر بودن باید همه این‌ها را درک کنید و‎ ‎اگر شرایط را درک نکنید، اشتباهی را مرتکب خواهید شد که بازدهی و کارآمدی شما را‎ ‎کاهش می‌دهد.‏‎
ـ در هر جنگی، هر کسی و یا افرادی حداقل مرتکب‏‎ ‎یک اشتباه می‌شوند، اشتباه نیروهای چند ملیتی در عراق چه بوده است؟‏‎ ‎
ـ ممکن است بیش از یک اشتباه بوده باشد، ‏‎اما دو اشتباهی را که من به یاد دارم، یکی انحلال ارتش عراق در آغاز حضور ما در این‏‎ ‎کشور بود و اشتباه دیگر بعثی‌زدایی بود! اشتباه سوم نیز زندان ابوغریب بود. حقیقت‏‎ ‎این است که ما انتظار حوادث این زندان را نداشتیم.‏‎
● آمریکا از عراق خارج نمی‌شود
به رغم اظهارات اودیرنو، دیدگاه‌های دیگری نیز در آمریکا پیرامون موضوع عراق وجود دارد که می‌تواند شنیدنی باشد.
«ریچارد هاس» می‌گوید: اجرای توافقنامه امنیتی بین بغداد و واشنگتن عملی نیست و بحث خروج از شهرهای عراق در آینده نزدیک و یا تخلیه کامل نیروهای آمریکایی از عراق تا سه سال دیگر نمی‌تواند عملی شود.
ریچارد هاس، رئیس شورای روابط خارجی آمریکا در مصاحبه‌ای در مورد آخرین کتابش با عنوان «ضرورت جنگ و انتخاب جنگ» به سوالات متعددی در زمینه سیاست‌های آمریکا در سال‌های اخیر پاسخ داد.
وی در مورد عراق این گونه می‌گوید که جنگ اول عراق ضروری بود. جنگ دوم فرصت بود، اما جنگ در افغانستان پس از ۱۱ سپتامبر یک ضرورت بود که به فرصت تبدیل شد. ابتدا علیه طالبان و سپس برای برقراری صلح و ثبات در این کشور.
هاس در مورد توافقنامه امنیتی بین بغداد و واشنگتن می‌گوید که فکر نمی‌کند که بحث خروج از شهرهای عراق در آینده نزدیک و یا تخلیه کامل نیروهای آمرکیایی از عراق تا سه سال دیگر واقعاً بتواند عملی شود. به نظر وی، هدف آمریکا به جای اینکه کاهش حضور باشد، باید دستیابی به حداقل ثبات باشد.
این بحث، هزینه‌هایی دارد که باید پرداخت شود، لذا این چارچوب زمانی باید تغییر کند.
او در مورد اینکه چرا جورج بوش به عراق حمله کرد، گفت: من چندان با حمله به عراق موافق نبودم. جورج بوش پس از حملات ۱۱ سپتامبر نیاز داشت تا به منطقه پیام قدرتمندانه‌ای بفرستد. مانند ریچارد نیکسون که در دهه ۱۹۷۰ در مورد کامبوج چنین کاری را کرد. بیشتر ارزیابی ها بر این پایه بود که هدف بوش این است که با پیروزی در عراق، یک الگو در خاورمیانه برای تغییرات سیاسی ایجاد شود، اما به نظر من این جنگ از اشتباه محاسباتی بوش ناشی می‌شد که هزینه‌های حمله اجتناب‌ناپذیر به عراق را بسیار کم پیش‌بینی کرده بود، در حالی که پیامد‌های آن برای آمریکا بسیار زیاد خواهد بود و پیامد محکمی نیز به منطقه فرستاده نمی‌شود.‏
● هزینه‌های سر به فلک کشیده
این در حالی است که بر اساس بررسی جدید آمریکا، عراق در ایجاد سامانه‌ای برای حفظ‎ ‎تجهیزات ارتش خود، زمان را از دست می‌دهد که این امر باعث شده مالیات دهندگان‏‎ ‎آمریکایی برای جبران کردن این شکاف، صدها میلیون دلار بپردازند.‏‎
در‎ ‎این گزارش منتشر شده از سوی بازرس کل بازسازی عراق، مشاهده شد که ارتش عراق در پاسخ به‏‎ ‎نیازهای اولیه ارتش، یعنی تعمیر و حفظ تجهیزات و مجهز کردن نیروها دارای نواقصی‏‎ ‎است.‏‎
این گزارش نوشته است که عدم اختصاص منابع مالی‎ ‎برای عملیات لجستیک و عدم تامین سربازان برای آموزش به اندازه کافی، از جمله این‎ ‎مشکلات نیز هستند.‏‎
در یک مورد، سربازان عراقی به دلیل عدم پرداخت دست‏‎ ‎مزدشان به مدت چند هفته از سوی یگان‌های خود در یک کلاس آموزشی ۹۰ روزه حفظ تجهیزات‏‎ ‎در ماه مارس سال ۲۰۰۸ شرکت نکردند.‏‎
این بررسی آورده است که ارتش عراق هنوز به‎ ‎سربازان دستور نداده است که در کلاسی به اجبار حضور یابند.‏‎
این گزارش همچنین ارتش آمریکا را به دلیل‎ ‎اعلام جداول غیر واقعی زمان‌بندی مقصر دانسته و اعلام کرد که این امر ۴۲۰۵ میلیون‏‎ ‎دلار به هزینه‌ها افزوده است.‏‎
در آغاز، هزینه قراردادهای آموزش سربازان عراقی‎ ‎در نقش‌های عادی ولی حیاتی، از جمله تعمیر تجهیزات و عملیات ساخت و ساز، ۲۰۸ میلیون‏‏‎ ‎دلار برآورد شد ه بود.‏‎
اما در این بررسی نشان داده شده که هزینه آن به‎ ‎‏۶۲۸‏‎ ‎میلیون دلار افزایش پیدا کرده که بخشی از آن به دلیل نبود طرح‌های مشخص اولیه برای این برنامه‌هاست.‏‎
‏«دیوید وارن»، دستیار بازرس کل بازسازی عراق در ‏‎واشنگتن، در این خصوص گفت: هدف آمریکا دستیابی به ظرفیت بیشتر در نیروهای امنیتی‏‎ ‎عراق است. این واقعیت که این اتفاقات بر سر این قراردادها آمده، تحقق این هدف را‏‎ ‎نیز به تاخیر انداخته است و ما می‌خواهیم سرمایه‌گذاری بیشتری در این زمینه کنیم.‏‎
وارن افزود که قراردادهای متعدد بازسازی با تامین‎ ‎مالی آمریکا، باید اصلاح شوند که این نیز به معنی میلیون‌ها دلار هزینه اضافی خواهد بود،‎ ‎زیرا خدمات عمومی عراق در وضعیت بدی به سر می‌برند و به توجه نیاز دارند.‏‎
به گزارش آسوشیتدپرس سرهنگ «مایک‎ ‎سیج» دستیار رئیس ستاد لجستیک و زمانبندی نیروهای امنیتی آمریکا اعلام کرد که‎ ‎برنامه‌ریزان کلاس آموزش حفظ خودروی زرهی «هاموی» فکر می‌کردند که فرماندهان عراقی از‏‎ ‎این فرصت استفاده خواهند کرد.‏‎
وی گفت: ما برداشت خوبی از فرماندهان عراقی‎ ‎نداشتیم. آنها وقت سربازان را به آموزش حفظ و نگهداری «‌هاموی» اختصاص نمی‌دهند، زیرا نمی‌خواستند‎ ‎نیروهایشان را برای۹۰ روز در اختیار نداشته باشند‏.‏‎
این گزارش پیشنهاد کرده که ارتش آمریکا برای‎ ‎حصول یک توافق محکم با دولت عراق در مورد جدول زمان‌بندی برای به عهده گرفتن‎ ‎مسئولیت سربازان جهت آموزش حفظ تجهیزات، مذاکره کند.‏‎
ارتش آمریکا عنوان کرد که ایجاد اختلال در‎ ‎روند پروژه‌های آموزشی و یا توقف آن، یک اشتباه راهبردی است.‏‎
سیج گفت: این به خود عراقی‌ها بستگی دارد که برای‎ ‎موفق شدن، تلاش کنند.‏‎

منبع: ایرنا

منبع : روزنامه اطلاعات