مانور ساده و موثر انتخاباتی

انتخابات دهم ریاست جمهوری در چند ماهه اخیر سایه سنگینی بر فضای سیاسی داشته و اردوگاهها و جریانها و شخصیتها کم و بیش زیر این سایه رفتار کرده اند.
این وضعیت با انتخابات قبلی ریاست جمهوری تفاوت روشن و آشکاری دارد که خود مسئله ای است قابل توجه و بررسی، اما همین چند ماه فرصتی بوده تا کاندیداها مجال خود نمایی داشته باشند. آنان با سفرهای استانی و سخنرانی ها و مصاحبه ها و حتی صدور بیانیه های رسمی نظرات خود را بیان کرده اند و در این راه کوشیده اند تا مواضع خود در زمینه های مختلف را بر رای دهندگان روشن کنند.
یکی به خاطره خوش گذشته تمسک جسته که چگونه در دوران جنگ و خون، از پس مصائب به نیکی برآمده و قصد آن را دارد تا خاطرات آن دوران را زنده کند اما در این بین سعی در نشان دادن چهره ای موافق زمانه نیز دارد.
دیگری با بیانه هایی مترقی و طرح هایی جدید و کارساز گشاده رویی به خرج می دهد تا بتواند افقی تازه بر روی رای دهندگان بگشاید.
اما برخلاف این دو که وضع موجود را سخت و ناگوار می دانند، کاندیدای دیگری هم هست که نه تنها معتقد به درخشان بودن کارنامه چند ساله اخیر خود است و وضع موجود را بهترین وضعیت در طول سه دهه عمر نظام می داند، بلکه با اتکای بر آن رو به رای دهندگان آورده است.
بحث و بررسی روشهای کاندیداها مجالی وسیع می طلبد تا زوایای مختلف آنها مورد توجه قرار گیرد، اما مهمترین مسئله در سودمند بودن این روشها است. اصل اساسی در روش تبلیغاتی میزان کارآمدی و سودمندی آن است که تا چه حد و میزان می تواند رای و نظر رای دهندگان را به سوی خود جلب کند و به نظر می رسد که روش سوم موفق تر از دو روش دیگر عمل خواهد کرد. دلیل این مدعا را می توان در سفر آقای احمدی نژاد به اسلامشهر و سخنرانی او جست.
آقای احمدی نژاد در سفر به اسلامشهر ،تحت عنوان دور دوم سفرهای استانی، کوشید حال و هوایی متفاوت از سفرهای قبلی ایجاد کند به حدی که در نظر بسیاری از اهل نظر، این سفر به معنای شروع برنامه های انتخاباتی ایشان بوده است.
قصه پرماجرای پرتقال های اسرائیلی و پخش رایگان آن در این سفر که گویا توسط هواداران ایشان انجام گرفته، داستان مفصلی دارد که جار و جنجالهای زیادی را برانگیخته و به نظر می رسد که هنوز هم ادامه داشته باشد. این قصه با وجود اهمیت تبلیغاتی آن، مد نظر این نوشته نیست، بلکه آنچه اهمیت دارد سخنانی است که ایشان در اسلام شهر بیان کرده و به نظر می رسد که نشان دهنده روش وی و تیم تبلیغاتی اش برای کامیابی در دهمین انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود.
آقای احمدی نژاد در سخنرانی خود طرح تحول اقتصادی را محور سخنانش قرار داد و بر اساس آن استدلالی را برای مردم بیان کرد که در رسانه ها به عنوان شعار تبلیغاتی وی انعکاس یافته است.
استدلالی که وی بیان کرده تنها یک شعار تبلیغاتی ساده نبوده بلکه بیشتر ،روشی است که باید انتظار اجرای آن را در روزهای آینده داشت. استدلال او در موضوع طرح تحول اقتصادی در چند مرحله قابل تقسیم است که به صورت پیوسته بیان شده است.
الف) سهم افراد و خانواده ها از یارانه ها. بنابر پیش بینی وی سهم هر فرد از یارانه ها بین ۵۰ تا ۷۰ هزار تومان می شود که با توجه به میانگین ۶۰ هزار تومان برای هر فرد، عایدی یک خانواده پنج نفری از یارانه ها ۳۰۰ هزار تومان در هر ماه خواهد بود.
ب) خانواده های منتفع از یارانه ها. او موضوع توزیع یارانه ها را مطرح کرده و توضیح داده که این درآمد نقدی نصیب چه کسانی می شود. به نظر وی با آزاد کردن یارانه ها و پرداخت نقدی آن «۷۰ درصد کشور که ۵۰ میلیون نفرند» از آن بهره می برند.
ج) سود و ضرر خانوارها از این طرح. او ضرری که خانواده ها از حذف شدن یارانه ها متحمل می شوند را یادآور شده و نتیجه می گیرد که آن ۷۰ درصد کشور بیش از آن که در آزاد کردن یارانه ها متضرر شوند، سود می برند. دلیل امر روشن است چون «یک خانواده ۵ نفره چقدر بنزین، برق، گاز مصرف می کند؟سرجمع آزاد آن می‌شود ۱۰۰ الی ۱۳۰ هزار تومان می شود. خوب سیصد هزار تومان دریافت خواهد کرد».
نتیجه ای که از استدلال وی به دست می آید درآمد ۱۷۰ تا ۲۰۰ هزار تومان برای هر خانواده پنج نفری است. این درآمد در حال حاضر نصیب ۳۰ درصد جامعه می شود که با طرح تحول اقتصادی و آزاد شدن یارانه ها به ۷۰ درصد جامعه می رسد تا به گفته وی، سپری محافظتی برای آنان در مقابله با فشارهای مالی و اقتصادی شود.
استدلال احمدی نژاد واکنشهای مخالفی را برانگیخت. حجت الاسلام مصباحی مقدم، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس، آن را شعاری تبلیغاتی و به دور از واقعیت دانست. علت این مخالفت معلوم است، چرا که بنابر گفته وی در چهارم اسفند سال گذشته، ماهانه ۲۲ هزار تومان به دهک های پایین جامعه تعلق می گیرد. به اعتقاد احمد توکلی ، براساس لایحه هدفمند کردن یارانه ها« سهم هر خانواده نیازمند، حداکثر ۱۰۴ هزار تومان خواهد شد و نه ۳۰۰ هزار تومان.
علاوه بر این، توکلی متذکر می شود که زیان آزاد شدن یارانه ها به خانواده ها بسیار بیشتر از رقم ۱۰۰ الی ۱۳۰ هزار تومان خواهد بود که برای صحت گفته خود «به ارقام مقابل عبارت یارانه پرداختی توسط دولت که اخیرا در قبض‌های گاز و برق نوشته می شود» استناد کرده است.
مسئله اساسی در این استدلال و ادعا و اعتراض به آن در این است که کدامیک مفید فایده بوده و می تواند در جریان انتخابات موثر افتد؟ به بیان دیگر، در انتخابات، کسب هر چه بیشتر آرای مردم اهمیت دارد و استدلال و سخن موثر برای این هدف نه صحت و سقم علمی، بلکه وجه اقناعی آن برای جلب نظر مردم است.
یک فرد از طبقات متوسط و پایین جامعه بنابر چه ملاکی رای خواهد داد و چه مسئله ای برای او اولویت دارد؟ روشن است که مسئله مالی و اقتصادی در اولویت او است چنان که برخی نظر سنجی ها همین امر را تایید می کند. اکنون، چه استدلالی رای او را به خود جلب می کند، استدلالی که درآمد ماهانه ۶۰ هزار تومان را به او وعده می دهد یا نکته سنجی های علمی که آن را نقض می کنند؟
استدلالی که به نام عدالت خواهان احقاق حقش از اقلیت ۳۰ درصدی جامعه است یا اعتراض ها به عملی شدن چنین امری؟ آیا توده مردم از طرح تحول اقتصادی و لایحه هدفمند کردن یارانه ها آگاهی قابل توجهی دارند تا بدانند که چه اتفاقی قرار بوده بیافتد یا آن که چنین اطلاعی محدود می شود به قشر محدودی از آگاهان به ارقام و اعداد؟
با توجه به این مسائل است که می توان گفت استدلال و روش تبلیغاتی احمدی نژاد در خود مانوری را ترتیب داده که به صورتی ساده می تواند مردم را مورد خطاب داده و بر رای و نظر آنان تاثیر بگذارد. با توجه به نزدیک شدن به زمان انتخابات، این مانور به نحو طبیعی ابعاد گسترده تری پیدا می کند و تحت عنوان تحقق عدالت به شیوه های مختلف پیاده خواهد شد.
احمدی نژاد در سخنان خود این موضوع را به روشنی بیان کرده، «هنوز ما باید کارهای فراوانی انجام بدهیم در کشور تا آن فاصله عمیق و آن دره عمیق بین طبقات برخوردار و طبقاتی که اصل بار کشور، تولید عزت، استقلال کشور روی دوش آنها است اما از کمترین امکانات برخوردار هستند، کوتاه شود».
این سخنان برآورده کننده خواست توده ای است که از یک سو، مایل به درآمدی فراوان و بی زحمت برای رفع مشکلات خود است و از سوی دیگر، آن را حق خود می داند که نصیب اقلیت مرفه جامعه می شود و اکنون کسی را یافته که مدعی انجام آن است. این مانور قاعدتا باید بیش از خاطره انقلاب و جنگ یا بیانیه های مترقی مآبانه در رای و نظر مردم نفوذ کند و در کسب نتیجه موثر افتد.
آیا مردم ایران با توجه به تجربه های گرانسنگی که در چهار سال اخیر کسب کرده اند، شعارها را با توجه به منافع ملی تجزیه و تحلیل می کنند و امکان عملی شدن آن ها را می سنجند یا آن که به وعده ها دل خوش می دارند و به هر آن که وعده های جذاب تر سر می دهد، رای می دهند؟!
بیست و دوم خرداد نزدیک است...

دکتر نعمت الله عبدالرحیم زاده

منبع : پایگاه خبری ـ تحلیلی فرارو