پنجشنبه, ۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 25 April, 2024
مجله ویستا
پیش نیاز بهشت!
حضرت امام جعفر صادق علیه السلام در ضمن سفارش بلندی به عبدالله بن جُندب میفرماید: «... وَ ما یَنبَغی لِاَحَدٍ اَن یَطمَعَ اَن یُنزَلَ بعملِ الفُجارِ مَنازِلَ الابرار. اَما اِنه لَو وَقعتِ الواقعةُ وَ قامَتِ القیامةُ وَ جَاءَتِ الطامَةُ وَ نَصبَ الجَبارُ المَوازینَ لِفَصلِ القَضاءِ وَ بَرزََ الخلائقَ لِیومِ الحِسابِ اَیقنَت عِندَ ذلک لِمَن تَکونُ الرَفعةُ وَ الکَرامَةُ وَ بمَن تَحلُ الحَسرَةُ وَ النَدامَةُ، فَاعْمَل الیَومَ فِی الدُنیا بما تَرجوا بهِ الفَوزَ فِی الا?خِرَةِ» ۱
شایسته نیست بر آنکه رفتار و کردار بدان را دارد خیال بهشت و جایگاه نیکان را به سر پرورد. آنگاه که آن حادثه بزرگ واقع گشته و قیامت به پا شود، و حضرت جبار ترازوی عدل خویش را برای داوری برآویزد، و مردمان را برای روز حساب جمع آورَد، معلوم شود که بزرگی و کرامت از آنِ که و حسرت و پشیمانی از برای که خواهد بود. پس امروز در این دنیا، آن کن و چنان کن که امید نیک بختی آخرت در آن است.
نظام ارزشی اسلام، بر این بینش مبتنی است که انسان دارای مبدا و دارای مقصدی میباشد. در این مسیر، انسان برای تعیین جهتحرکتخود، نیاز به راهنما دارد. این راهنما، همان ارزشهایی هستند که نظام ارزشی اسلام آن را فراروی مسلمانان قرار داده است. از اینرو، ما وقتی میتوانیم نظام ارزشی و اخلاقی اسلام را تبیین کنیم که از یک سو، به مبدا و از سوی دیگر به معاد توجه داشته باشیم. مبدا حرکت انسان، از سوی خدا و مقصد نیز به سوی او خواهد بود: «انالله و انا الیه راجعون» (بقره: ۱۵۶) بنابراین، برای تبیین عقلانی نظریه اخلاقی و ارزشی اسلام، توجه به دو اصل مبدا و معاد ضروری است. پس از اینکه انسان از دیدگاه نظری و معرفتی موفق به درک و پذیرش نظام ارزشی و اخلاقی اسلام شد، باید به صورت عملی نیز به کسب فضایل و ارزشهای اخلاقی همت گمارد. برای پیمودن راه در این مسیر نیز توجه به دو اصل مبدا و معاد کارساز است.
● مبادا تصور شود بدون طاعت خدا میتوان به نعمتهای ابدی دستیافت
حضرت امام صادق علیه السلام در آن فرمایش بلند پس از بیان نعمتهای خدا، که شامل نعمتهای پیش از تولد انسان، دوران حیات وی و عالم پس از مرگ میشود، به این مطلب اشاره میفرمایند که اگر برای برخورداری از نعمتهای پیش از آفرینش و نیز نعمتهایی که برای ادامه حیات و تکامل انسان لازم است، شرطی گذاشته نشده است، اما رسیدن به نعمتهای ابدی مشروط به انتخاب صحیح مسیر و اطاعت بیچون و چرای خداوند از سوی انسان است.
وقتی انسان به نعمتهایی که خداوند در اختیارش قرار داده استخوب بیندیشید، در مقام خضوع و اطاعت او برمیآید؛ یعنی توجه به مبدا آفرینش، انگیزهای برای انسان خواهد بود که ارزشهای اخلاقی و معنوی را در خود عینیت و تحقق بخشد. عامل دیگری که موجب انگیزه انسان برای انجام دستورات الهی و تکالیف دینی میشود، توجه به معاد و زندگی پس از مرگ است; یعنی اگر در این دنیا انسان خدا را اطاعت کند، در آن دنیا به نعمتهای ابدی دستخواهد یافت.
● هم نظام ارزشی و اخلاقی اسلام مبتنی بر دو اصل مبدا و معاد اسـت
و هـم ایجـاد انگیـزه برای پیـمـودن راه کمـال و تـحـقـق بـخشـیـدن بـه ارزشهـای مـتـعـالـی، در گـرو تـوجـه بـه ایـن دو اصـل مـهـم مـیباشد
حضرت امام صادق علیه السلام با اشاره به نعمتهایی که خداوند در اختیار بندگان خود قرار داده است، از یک سو، توجه انسانها را به مبدا آفرینش جلب میکنند و از سوی دیگر، آنان را متوجه حیات ابدی و عالم معاد مینمایند. آفت و آسیبی که ممکن است در اینجا دامنگیر انسان شود این است که فکر میکند همانطور که نعمتهای دنیایی - چه پیش از آفرینش و چه در دوران حیات - را به آسانی به دست آورده است، میتواند بدون تلاش و زحمت نعمتهای ابدی را هم تصاحب کند. چنین پنداری وسوسه شیطان است که انسان را از فعالیت و تلاش بازمیدارد. از اینرو، حضرت هشدار میدهند که مبادا تصور کنید بدون اطاعت خدا میتوان به نعمتهای ابدی دستیافت. رسیدن به نعمتهای ابدی، که قابل وصف نیستند، از هر راهی امکانپذیر نیست، بلکه باید راه درستی را که خداوند در قالب دستورات خود، برای ما معین و مقرر فرموده است انتخاب نماییم تا به سرمنزل مقصود برسیم. سزاوار نیست کسی با انجام رفتاری که مخصوص اهل فسق و فجور است، انتظار داشته باشد به مقاماتی که اولیای خدا از آن برخوردارند، برسد: «وما ینبغی لاحد ان یطمع ان ینزل بعمل الفجار منازل الابرار"
پـس از اینکه انسـان از دیـدگاه نـظری و معـرفـتی موفق به درک و پـذیـرش نـظام ارزشی و اخلاقی اسلام شد، باید به صورت عمـلی نیز به کسب فضایل و ارزشهای اخلاقی همت گمارد. برای پیمودن راه در ایـن مسـیـر نیـز توجه به دو اصل مبدا و معـاد کار ساز است
حضرت در ادامه، بر این مطلب تاکید میورزند که هر قدر درباره عظمت روز قیامت و نعمتهای ابدی سخن گفته شود، باز هم عدهای آن را سرسری میگیرند و همچنان به فکر خوشگذرانی در این دنیا هستند. حال آنکه، سعادت حقیقی در آن عالم ابدی است. تاکید انبیا علیهم السلام و نیز قرآن کریم، که بیش از یک سوم آیات آن درباره عالم آخرت میباشد، همگی بر اهمیت این مطلب دلالت دارند. حضرت میفرمایند: آگاه باشید! هنگامی که آن حادثه عظیم واقع شد و عالم قیامتبرپا گردید و خدا میزانهایی برای سنجش اعمال انسانها قرار داد، آنجاست که یقین خواهید کرد که سربلندی و کرامت از آن کیست و حسرت و ندامت نصیب چه کسانی میشود: «اما انه لو وقعت الواقعة و قامت القیامة و جاءت الطامة و نصب الجبار الموازین لفصل القضاء و برز الخلائق لیوم الحساب ایقنت عند ذلک لمن تکون الرفعه و الکرامة و بمن تحل الحسرة و الندامة» خدایی که همه هستی در دست اوست، قدرت سلطنتخود را در آن عالم ظاهر خواهد کرد و کسی نیست که بتواند در مقابل عظمت سلطنت او عرض اندام نماید. همه قدرتها در مقابل قدرت خدای متعال هیچ و پوچند: «لمن الملک الیوم لله الواحد القهار» (غافر: ۱۶) ؛ در آن روز سلطنت عالم با خدای قاهر منتقم یکتاست.
انسان در این دنیا آنطور که باید و شاید نمیتواند حقیقت آن عالم را درک کند; زیرا ادراکات ضعیف او که توام با شبهات و اوهام و وساوس شیطانی است، مانع از شناخت درست آن جهان میشود. شاید هنگامی که آن عالم برپا گردد، انسان حقیقت این مطلب را دریابد. کسی که یقین دارد خواه ناخواه به آن عالم سفر خواهد کرد، نباید روزگار خود را در این دنیا به غفلت و پیروی از هوا و هوس بگذراند. انسان باید در این دنیا به گونهای رفتار نماید که در آن عالم به سعادت و خوشبختی برسد: «فاعمل الیوم فی الدنیا بما ترجوا به الفوز فی الاخرة»
بنابراین، هم نظام ارزشی و اخلاقی اسلام مبتنی بر دو اصل مبدا و معاد است و هم ایجاد انگیزه برای پیمودن راه کمال و تحقق بخشیدن به ارزشهای متعالی، در گرو توجه به این دو اصل مهم میباشد.
یادآوری این دو اصل همواره میتواند عزم ما را در پیمودن راه درست، راهی که انبیای الهی به ما نمایاندهاند، راسختر نماید.
آیت الله محمد تقی مصباح یزدی
تنظیم برای تبیان: گروه دین و اندیشه – حسین عسگری
۱- محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۷۵، ص۲۸۵
تنظیم برای تبیان: گروه دین و اندیشه – حسین عسگری
۱- محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۷۵، ص۲۸۵
منبع : تبیان
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران توماج صالحی امام خمینی سریلانکا حجاب دولت پاکستان کارگران رهبر انقلاب مجلس شورای اسلامی رئیسی سید ابراهیم رئیسی
کنکور هواشناسی سیل تهران اینترنت زنان شهرداری تهران پلیس سلامت فراجا قتل قوه قضاییه
قیمت خودرو قیمت طلا قیمت دلار خودرو دلار بازار خودرو بانک مرکزی قیمت سکه ارز ایران خودرو سایپا بورس
تلویزیون سحر دولتشاهی سینمای ایران سریال مهران مدیری ترانه علیدوستی کتاب تئاتر شعر سینما رادیو
کنکور ۱۴۰۳
اسرائیل غزه آمریکا رژیم صهیونیستی فلسطین روسیه جنگ غزه چین اوکراین اتحادیه اروپا طوفان الاقصی ترکیه
فوتبال پرسپولیس استقلال فوتسال بازی تیم ملی فوتسال ایران باشگاه استقلال باشگاه پرسپولیس تراکتور بارسلونا رئال مادرید والیبال
هوش مصنوعی همراه اول ناسا مریخ اپل فیلترینگ فناوری تبلیغات ایلان ماسک سامسونگ
سلامت روان فرونشست زمین استرس داروخانه پیری سرکه سیب دوش گرفتن