کروبی میانه رو!؟

۱ ) با ورود کشور به فضای انتخابات ریاست‌جمهوری این مقال پرچالش تندروی و کندروی بود که از روز نخست رخ نمود و به مهم‌ترین دغدغه اصلاح‌طلبان در برگزیدن کاندیدای اصلح برای رقابت در عرصه انتخابات بدل شد. هر کدام از گزینه‌های بالقوه برای تصدی این پست به میزان تناسب و تنافر با میانه‌روی و رادیکالیسم مورد بحث و تحلیل قرار گرفتند و قضاوت‌ها بر پایه این تناسبات استوار شد. اما همچنان فقدان تعاریف جدید و متناسب با ساخت سیاسی کشور از این مفاهیم نه هیچ تحلیلی را قوام می‌بخشد، نه هیچ محلّلی را ارضا می‌کند و نه هیچ مخاطبی را به حد نیاز قانع. اما در مورد آنچه که در این روزها از سوی دو کاندیدای شاخص اصلاح‌طلبان و جریان‌های حامی آنها دیده می‌شود یک مساله را به یقین می‌توان گفت و آن این است که شناخت قبلی و چارچوب‌های گذشته نباید مبنای تحلیل امروز قرار بگیرند. همچنان که عرصه سیاست در حال تغییر است، سیاستمداران و جریان‌های سیاسی هم تغییر می‌کنند.
۲) بررسی در احوال و اقوال این روزهای مهدی کروبی یکی از دو کاندیدای شاخص اصلاح‌طلبان در انتخابات دهم ریاست‌جمهوری شاید راهی باشد برای درک این واقعیت که اتفاقات جدید، تصمیمات جدیدی را طلب می‌کند و مفاهیم سیاسی به تناسب زمان و مکان قابلیت باز تعریف و دگرگونی را تا مرز واژگونی دارا هستند و آن کس می‌تواند امواج حوادث را تاب آورد که قایقی نو درافکند و هراس تغییر از دل بشوید. مهدی کروبی سیاستمداری است شهیر به میانه‌روی در عرصه سیاست و همواره از اعتدال در مشی‌سیاسی سخن گفته است. رئیس مجلس ششم شورای اسلامی همان کسی است که انگشت اتهام در عقیم ماندن قانون اصلاح مطبوعات و پذیرفتن حکم حکومتی به سوی او نشانه رفت و او را در معرض شدید‌ترین انتقادات قرار داد. رئیس قوه مقننه در تحصن منجر به استعفای جمعی از نمایندگان مجلس در اعتراض به رد‌صلاحیت‌های گسترده در مجلس هفتم موضعی میانه گرفت، هر چند نطق به یاد‌ماندنی‌اش در روز استعفا که با انتقاد شدید از شورای نگهبان و نهادهایی که خواست ملت را برای تحقق انتخاباتی آزاد برنمی‌تابند نمایندگان مجلس را غافلگیر کرد اما در بارگناه برگزاری انتخابات مجلس هفتم توسط قوه مجریه شریک شناخته شد و از توفان انتقادات مصون نماند.
۳) انتخابات دور نهم ریاست‌جمهوری اما فصل جدیدی در حیات سیاسی این سیاستمدار کهنه‌کار بود. او که هیچ‌گاه شکست خود را در این انتخابات نپذیرفت و اصطلاح نیروهای غیبی را وارد ادبیات سیاسی ایران کرد، همان نیروهایی که در خواب یک ساعته‌اش نتیجه انتخابات را به نفع رقیب اصولگرایش تغییر دادند و او را به دفتر کارش بازگرداندند، در حالی که چند قدمی بیشتر با سعد‌آباد فاصله نداشت! شیخ در اعتراض به روند انتخابات نامه‌ای سرگشاده نوشت، از مجمع تشخیص مصلحت نظام استعفا کرد، وعده تاسیس حزبی را داد که خیلی زود به آن جامه عمل پوشاند و رسیدن به قدرت را از دموکراتیک‌ترین راه موجود پی گرفت، از راه حزبی که نامش را اعتماد ملی نهاد و روزنامه ارگانش را هم خیلی زود به فعالیت‌های نوینش در عرصه جامعه مدنی ضمیمه کرد. کروبی و حزبش در این سال‌ها به معنای کامل نقش اپوزیسیون دولتی را ایفا کردند که در بسیاری از زمینه‌ها آن را مورد انتقاد جدی قرار می‌داد. کمتر اتفاقی در این سال‌ها به وقوع پیوست که مهدی کروبی در مورد آن موضع‌گیری نکرده باشد. رویکرد غالبا انتقادی به دولت و حامیانش در دستور کار روزانه کروبی و حزب متبوعش قرار داشت. از نامه‌های سرگشاده به احمدجنتی تا موضع‌گیری شفاف در قبال سخنرانی محمود احمدی‌نژاد در دانشگاه کلمبیا از مهدی کروبی سیاستمداری ساخت که فرزند زمان خود شده بود. از همین رو دغدغه نقض حقوق‌بشر بیش از پیش به دامنه فعالیت‌های شیخ مدرن‌شده اصلاح‌طلبان افزوده شد. تلاش برای آزادی زندانیان سیاسی و دانشجویان در بند آنچنان با فعالیت‌های سیاسی دبیرکل حزب اعتماد‌ملی گره خورده بود که دیگر از قامت لطف به وظیفه بدل شد. اینها در زمانی بود که دست شیخ از تمامی نهادهای قدرت کوتاه بود و ریش‌سفیدی و چانه‌زنی تنها ابزار در اختیار باقی مانده بود.
۴) آنچنان که پیش‌بینی می‌شد مهدی کروبی پیش از همه رسما اعلام کاندیداتوری کرد و پا به کارزار انتخابات دهم ریاست‌جمهوری نهاد. نطق‌ها، بیانیه‌ها و مواضع انتخاباتی رئیس مجلس ششم کمتر نشانی از میانه‌روی و اعتدال در خود دارد. دیگر وقت آن رسیده که میانه‌روی و رادیکالیسم از قالب مفاهیم منجمد و «یگانه تعریف» به راهکار و تاکتیکی متناسب با زمان و ساختار سیاسی بدل شود. جسارت در بیان مشکلات و موانع تحقق دموکراسی به همراه ارائه راهکارهای تحقق این هدف نهایی نه رادیکالیسم بلکه راهی است برای برون‌رفت از شرایط موجود و اصلاح در ساختاری که بیش از پیش نیاز به ترمیم و بازسازی دارد. از این روست که مهدی کروبی بیانیه حقوق شهروندی منتشر می‌کند، به شورای نگهبان نامه می‌نویسد و در سکوت همه فعالان سیاسی به دخالت نیروهای مسلح در انتخابات شدید‌ترین واکنش ممکن را نشان می‌دهد. این همان مهدی کروبی میانه‌رو است که نظارت استصوابی را به چالش می‌کشد و اینگونه بی‌پروا از لزوم تغییر قانون اساسی سخن می‌گوید.

محسن زرین‌کمر
دانشجوی محروم از تحصیل

منبع : روزنامه اعتماد ملی