پنجشنبه, ۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 25 April, 2024
مجله ویستا
ماکیاولی و راز آنا گاوالدا
در بازار نشر ایران کتابهایی هستند که به ناگاه میآیند، طرفدارانی پیدا میکنند، تجدید چاپ میشوند و بعد ناگاه میروند. در عالم کتاب و کتابخوانی به این نوع آمدن و رفتن میگوییم موج. مثل موج کریستیان بوبن، موج ژوزه ساراماگو، موج ریچارد براتیگان و موجهایی از این قبیل. هر کدام از این موجها ویژگیهای مشترکی دارند که اولین و مهمترینشان برتریها و نقاط قوت آثار و در یک کلام داشتن قابلیتهای بالای ادبی است. وجود این موجها کاملا طبیعی است. در شرایط خاص اجتماعی و در برخی زمانها با توجه به خرده عوامل بسیار، نویسندهای در جامعه کتابخوان محبوبیت پیدا میکند. برنده جایزههای معتبر جهانی بودن، نزدیک بودن جهانبینی نویسنده به مخاطب و البته تبلیغ گسترده از جمله این عوامل است. برخی از این موجها ماندگار میشوند. مثلا موج کوئیلوخوانی هنوز فروکش نکرده است. البته نسبت به اوایل شکلگیری این موج در اواسط دهه هفتاد اندکی کاهش داشته است اما همچنان کیمیاگر و رودخانه پیدرا خوانده میشوند. ماندگار شدن چنین موجهایی دلایل منطقی خود را دارد. در مورد دلایل محبوبیت کوئیلو در ایران در کتاب «جادوگر سرزمین سامبا» ( بررسی آثار پائولو کوئیلو، ۱۳۸۰ ) به تفصیل به شرح این عوامل پرداختهام. البته در این میان، نویسندگانی هم هستند که به تدریج استقبال مخاطب را از دست میدهند و آن تب اولیه رو به سردی میگذارد. کریستیان بوبن در این مورد مثال خوبی است. طبیعی است که در سالهای اخیر، تب بوبنخوانی در میان خوانندگان نسبت به سالهای آغازین دهه ۸۰ فروکش کرده است. اما موضوع این یادداشت کتابهایی هستند که در دورهای خاص محبوبیت پیدا میکنند بیآنکه از پتانسیلها و ویژگیهای متمایز کننده یک اثر قابل توجه- از هر نظر- برخوردار باشند یا حتی بتوان راز محبوبیتشان را با دلایل حاشیهای و منطقی -مثل تبلیغات- توجیه کرد. وقتی کتاب «دوست داشتم کسی جایی منتظرم باشد» منتشر شد، هنوز کسی نویسنده جوانش را نمیشناخت. اولین بار یکی از کارشناسان و منتقدان کتاب، این نویسنده را به من معرفی کرد. شنیدن نام این نویسنده همراه بود با تعریف و تمجید از کتابش که تازه ترجمه و منتشر شده بود. «دوست داشتم کسی جایی منتظرم باشد» مجموعه داستانی بود از یک نویسنده جوان فرانسوی؛ خانم آنا گاوالدا. درباره موج تازه نویسندگان فرانسوی دهه نود چیزهایی خوانده بودم و گهگاه آثاری از نسل جوان نویسندگان فرانسه به فارسی ترجمه میشد. نمونهاش ترجمه خوب عباس پژمان از رمان ماری دایوسک با نام تولدی دیگر که حدودا چهار، پنج سال پیش منتشر شد. پیش از خواندن کتاب سفارش شده از طرف آن دوست منتقدم، انتظار داشتم با اثری دست کم در حد و حدود کارهای نوئل شاتله یا ماری داریوسک مواجه شوم. اما چنین نشد. اولین نشانههای دافعه هنگامی ظاهر شد که دریافتم با یک ترجمه ضعیف از اثری متوسط روبه رو هستم. بعضی از داستانهای آن مجموعه را در ناخودآگاه ذهنم مقایسه میکردم با نمونههای ایرانی که در همان ژانر و در همان حال و هوا نوشته میشد و میشود اما بسیار قویتر است. غلطهای مربوط به ویرایش و نمونهخوانی هم مزید بر علت بود.
در همان خوانش اولیه و بیآنکه نیازی به بررسی تطبیقی متن اصلی و متن ترجمه شده وجود داشته باشد، معلوم و آشکار است که مترجم اصول دستور زبان فارسی را به خوبی رعایت نکرده است. این نکته را از ترکیببندی جملهها و انتخاب واژگان به خوبی میتوان دریافت. وقتی خبر انتشار کتاب دوم این نویسنده را شنیدم، کنجکاو نام مترجم آن بودم. اما باز امضای همان مترجم قبلی پای کار بود. به هر حال دل به دریا زدم و اولین رمان این نویسنده را هم خواندم. در همان صفحات اول دوباره ناامیدی پیشین سراغم آمد. غلطهای دستوری که از زیر چشم ویراستار- اگر وجود خارجی داشته باشد- در رفته بود. یک داستان تکراری از عشقهای از دست رفته و حسرت رمانتیک فرانسوی از نوع مبتذل آن. به راستی معمای به چاپ چهارم و پنجم رسیدن کتاب آنا گاوالدا چیست؟ در شرایطی که آثار زیادی برای ترجمه شدن وجود دارد، در شرایطی که کتابهای بسیار بسیار با ارزشی همچون «فرار کن خرگوش» نوشته جان آپدایک با ترجمه درخشان سهیل سمی بعد از گذشت ماهها نه ضرورت تجدید چاپ پیدا میکند و نه انعکاس مطبوعاتی درخوری دارد، در شرایطی که کتاب خوانده نمیشود، در شرایطی که... بگذریم. ماکیاولی در کتاب «شهریار» یکی از ملزومات شهریاری را اقبال میداند. شهریار علاوه بر فنون پیچیده و بسیاری که باید بداند، باید از درجهای از شانس و اقبال بهرهمند باشد.
شهلا زرلکی
منبع : روزنامه اعتماد ملی
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران سریلانکا توماج صالحی کارگران رهبر انقلاب حجاب پاکستان مجلس شورای اسلامی دولت رئیسی سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور
کنکور سیل سازمان سنجش تهران شهرداری تهران فضای مجازی هواشناسی پلیس سلامت قتل فراجا وزارت بهداشت
قیمت خودرو قیمت طلا خودرو قیمت دلار دلار بازار خودرو بانک مرکزی ایران خودرو قیمت سکه سایپا بورس تورم
تلویزیون سریال ترانه علیدوستی کتاب سینمای ایران فیلم شعر تئاتر سینما
کنکور ۱۴۰۳
اسرائیل آمریکا غزه رژیم صهیونیستی فلسطین روسیه جنگ غزه چین طوفان الاقصی عملیات وعده صادق ترکیه اتحادیه اروپا
فوتبال پرسپولیس لیگ برتر انگلیس استقلال فوتسال بازی تراکتور باشگاه پرسپولیس باشگاه استقلال بارسلونا تیم ملی فوتسال ایران رئال مادرید
هوش مصنوعی همراه اول فیلترینگ ناسا ایلان ماسک اپل تیک تاک تبلیغات فناوری سامسونگ
سلامت روان فرونشست زمین داروخانه پیری سرکه سیب یبوست