جمال‌الدین / نجم‌الدین ، ابوالفتح یوسف بن یعقوب شیبانی ابن مجاور

جنسیت: مرد
تولد و وفات: (۶۰۱ -۶۹۰) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: مورخ ، محدث ، کاتب و ایرانی تبار
از کندی و ابن مندویه حدیث شنید. بنا به‌علت نامعلومی به هند رفت و از آنجا به عدن. سه بار به زبید سفر کرد. در سال ۶۲۱ق در مکه بود و از آنجا به جده رفت. در غلافقه ، یکی از شهرهای یمن ، مدتی مقیم شد. ابن مجاور با جمع‌آوری اطلاعات دربارهٔ شهرها ، قبایل غرب و جنوب عربستان کتاب مشهور خود "تاریخ‌المستبصر / مستنصر" را نوشت. ارزش این کتاب بیشتر به لحاظ معرفی جغرافیائی و اجتماعی عربستان آن زمان بود.
راه‌شناسی کتاب نیز بسیار مفید است و مسافت‌ها به فرسنگ نوشته شده. ابن مجاور توصیف جغرافیائی خود را از مدینه شروع کرده و اطلاعاتی که وی دربارهٔ قلهات ، مسقط و صحار در خلیج عمان به‌دست می‌دهد از دیگر جغرافیدانان عرب پربارتر است. در این کتاب از خلیج فارس و جزیرهٔ کیش (قیس) نیز سخن رفته است. گزارش او دربارهٔ فرق اسلامی ، آداب زناشوئی ، برده‌داری ، لباس ، اوزان و مقیاس‌ها ، سکه‌ها ، کشاورزی ، دریانوردی و حقوق گمرکی بسیار دقیق است.

منبع : مطالب ارسالی