الرساله الشرفیه فی تقاسیم العلوم الیقینیه (متنی فارسی از سده هفتم هجری)

تاریخ نشر : ۸۵۰۳۰۶
تیراژ : ۳۰۰۰
تعداد صفحه : ۲۱۲
نوبت چاپ : ۱
شابک : ۹۶۴-۷۸۷۴-۳۷-۵
شماره کنگره : ۸۵۳۰۶۰۳۷
رده دیویی : ۱۶۰
محل نشر : تهران
جلد : گالینگور
قطع : وزیری
زبان کتاب : عربی
نوع اثر : تالیف
مصحح : کریمی‌زنجانی‌اصل - محمد
نویسنده : محقق - مهدی
نویسنده : سلماسی - حسن‌بن‌ابراهیم
مصحح : نورانی‌نژاد - حمیده

مولف در این رساله، به رغم لحن متشرعانه و توجه‌اش به 'نقل' از 'عقل' بهره می‌گیرد و آیات فراوانی را در دفاع از عقل شاهد می‌آورد و شرف آدمی را به 'علم' می‌داند و لذت نفس را در معقولات می‌داند. وی در پی نشان دادن بهترین علوم ـ که در نظرش همان 'علم آخرت' است، و به نسبت علوم با سعادت دیدار حق تعالی ـ به دو گونه رده‌بندی قایل شده است. در گونه‌ی نخست، از 'علم مفید در دنیا و آخرت' و مصداق آن، یعنی 'علم احکام شرع' آغاز می‌کند و آن‌گاه به ترتیب از این علوم و مصداق‌هایشان سخن می‌گوید. مولف در دومین گونه‌ی رده‌بندی، علوم را تقسیم می‌کند به: 1- آن چه به مصالح بدن در دنیا تعلق دارد، علم طب و علم فقه. 2- آن چه به مصالح نفس و تصفیه‌ی باطن تعلق دارد، یعنی علم تهذیب اخلاق. 3- آن چه موجب نجات و سعادت ابدی است، یعنی علم به ذات و صفات حق، و علم به ملائکه و حکمت آفرینش دنیا و آخرت، و داشتن روح و جنت و دوزخ، و اسرار کلام‌ الله و آن چه به دان ماند. در تصحیح این رساله، از میکروفیلم تنها نسخه‌ی بازمانده از آن در کتابخانه‌ی فاتح استانبول ـ که در دانشگاه تهران موجود است ـ استفاده شده است. بخش نخست چاپ این کتاب مطالبی است درباره‌ی رده‌بندی علوم در ایران و اسلام که به تفصیل درباره‌ی آن سخن رفته است.