سیدجمال‌الدین واعظ اصفهانی

جنسیت: مرد
نام پدر: سیدعیسی ، فرزند سیدمحمدعلی موسوی عاملی لب

تولد و وفات: (۱۲۷۹ -مقتول ۱۳۲۶) قمری
محل تولد: ایران - همدان - همدان
شهرت علمی و فرهنگی: عالم و واعظ
ملقب به صدراواعظین و صدرالمحققین. در "تاریخ انقلاب مشروطیت ایران" تولد وی ۱۲۸۹ق در اصفهان ذکر شده است. او برادرزادهٔ آیت‌آلله سیداسماعیل صدرعاملی اصفهانی است. در کودکی پدرش را از دست دادو به همراه مادر به تهران آمد. پس از تحصیلات ابتدائی به اصفهان رفت و به فراگیری مقدمات عربی و فلسفه و عرفان پرداخت. او در اصفهان مشغول وعظ و تبلیغ گشت و در اندک زمانی از وعاظ مشهور شد. به علت جوّ استبدادی که ضل‌السلطان در اصفهان برقرار کرده بود ، سیدجمال در ۱۳۱۹ق به تبریز رفت و در مورد اهمیت قانون و مزایاء حکومت قانونی خطابه‌‌هایی ایراد نمود. در بازگشت به اصفهان پس از انتشار کتاب "رویای صادقانه" با همکاری شیخ احمد مجدالاسلام کرمانی و میرزا نصرالله ملک‌المتکلمین ، مورد کینهٔ ظل‌السلطان قرار گرفت. بار دیگر به تبریز رفت و در آنجا مورد توجه محمدعلی‌شاه ولیعهد قرار گرفت.سپس به تهران آمد و به تشویق محافل آزادیخواهان شبها در مسجد شاه(مسجد امام خمینی) به وعظ و خطابه پرداخت. وی در اوایل مشروطیت در مساجد و انجمن‌ها به طرفداری از مشروطه‌ سخنرانی می‌کرد. وبه همین جهت مورد توجه مردم واقع شده بود. پاره آی از سخنرانی‌ها او را به صورت روزنامه‌ای به نام "الجمال" چاپ شد. در زمان به توپ بستن مجلس ، به شاه عبدالعظیم رفت و از آنجا به قصد عتبات عازم همدان شد. وی بواسطهٔ سوابق دوستی ، ورود خود را به میرزا محمس‌خان مظفرالملک ، حاکم همدان ، ابالغ کرد. او نیز این مسأله را به دربار تهران گزارش داد. لذا امیرافخم همدانی ، حاکم بروجرد ، از طرف دربار مأمور شد تا سیدجمال‌الدین را به بروجرد ببرد. سیدجمال مدتی در بروجرد زندانی بود و عاقبت توسط عمال محمدعلی‌شاه قاجار مسموم و خفه گردید و در قبرستان یخچال این شهر دفن شد. بعدها این قبرستان به جمالیه معروف گردید. در "کارنامهٔ بزرگان" سال درگذشت وی ۱۳۳۶ق ذکر شده است. از دیگر آثار وی: "لباس‌التقوی"؛ مقالاتی که در روزنامهٔ "حبل‌المتین" کلکته و جراید مصر چاپ می‌شد.

منبع : مطالب ارسالی