۸ آبان ـ ۳۰ اکتبر ـ نقشه لندن برای گرفتن «بله» از احمد شاه در یک پذیرایی رسمی!

سلطان احمد شاه قاجار، شاه وقت ایران كه به عادت سلاطین قاجاریه به سفر اروپا رفته بود از هفتم تا دهم آبان ماه ۱۲۹۸ خورشیدی (۲۹ اكتبر تا اول نوامبر ۱۹۱۹ میلادی) در لندن مورد پذیرایی بی سابقه مقامات تراز اول انگلستان قرار گرفت، و دلیل آن امضای قرار داد نهم اوت (۱۹۱۹) دولت انگلستان با وثوق الدوله رئیس الوزراء بود كه هنوز به دست مجلس نرسیده بود و انگلیسی ها می خواستند به صورتی رفتار كنند كه تایید این قرار داد را در ضیافتهای رسمی لندن از زبان سلطان احمد شاه بیرون بكشند و سند قرار دهند و مقدمات آن را به اجرا در آورند.
وثوق الدوله و دو تن از وزیرانش با دریافت پول نقد به عنوان رشوه این قرار داد را امضاء كرده بودند كه به موجب آن ادارات و ارتش ایران در كنترل انگلیسی ها قرار می گرفت كه دستمزدشان هم باید از خرانه تهران پرداخت می شد و با پول ایران هر نوع اسلحه و مهمات كه افسران انگلیسی نظر می دادند باید برای ارتش ایران خریداری می شد و چون ایران پول لازم برای این پرداختها را نداشت قرار بود این پول را انگلستان به صورت وام به ایران بدهد و برای استهلاك آن گمركات و منابع دیگر را كه درآمد داشتند در اختیار بگیرد و با این قرارداد، انگلستان با توجه به كنار رفتن روسیه از صحنه ایران در پی انقلاب اكتبر ۱۹۱۷، مالك الرقاب وطن ما می شد.
در ضیافتهای رسمی كه جورج پنجم پادشاه و لوید جورج نخست وزیر وقت انگلستان هم حضور داشتتند، مقامات انگلیسی در نطقهای رسمی خود قرارداد نهم اوت را عامل اتحاد، تحكیم دوستی و همكاری دو دولت قلمداد كردند و بالاخره در یكی از این ضیافتها از زبان سلطان احمد شاه جمله ای را كه می خواستند حاضران بشنوند بیرون كشیدند كه در آن تلویحا و به گونه ای غیر مستقیم از چنان قراردادی ابراز خرسندی كرده بود. انگلیسی ها همین اشاره را سند قطعیت یافتن قرار داد قرار دادند و یكطرفه به اجرای آن پراختند و ....
سلطان احمد شاه كه بر خلاف بیشتر سلاطین قاجار، فردی نسبتا آگاه از مسائل و امور بود بعدا بارها گفته بود كه متوجه این كلك انگلیسی ها بود و «بله» را نگفت زیرا حق گفتن آن را هم نداشت. وی تنها از دوستی دو ملت و نزدیكی شان ابراز خرسندی كرده بود كه تعریفی عمومی (جنرال) است و نمی توان آن را مخصوصا در دوران مشروطیت و وجود پارلمان سند قرارداد. مورخان، احمد شاه را مردی وطندوست بشمار آورده اند ولی در زمان او، ایران از یك بحران بیرون نیامده در بحران دیگری فرو می رفت و درآمد دولت نزدیك به صفر بود.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز