جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

جنین، خارج از قاعده


جنین، خارج از قاعده
تا به حال اصطلاح حاملگی خارج از رحم به گوشتان خورده است؟ این اصطلاح ظاهراً عجیب اما نام یك اختلال شایع است كه از هر ۱۰۰ مادر یكی را گرفتار می كند. جنین انسان به طور طبیعی در لایه داخلی رحم یعنی اندومتر لانه گزینی می كند. هر گاه این لانه گزینی در هر محل دیگری غیر از این مكان صورت گیرد حاملگی نابه جا محسوب می شود. این مشكل در هر سنی، از بلوغ تا یائسگی دیده می شود اما چهل درصد موارد آن، در زنان ۲۰ تا ۲۹ ساله رخ می دهد.
خطرات ناشی از حاملگی خارج رحمی برای جان مادر از خطر حاملگی های معمولی یا حتی حاملگی هایی كه منجر به سقط جنین می شود، بیشتر است. بنابراین، تشخیص زودرس این نوع حاملگی میزان بقای مادر و احتمال حفظ قدرت باروری وی را افزایش می دهد.
حاملگی های نابه جا بیشتر از همه در لوله های رحمی، سپس در تخمدان و شكم و دهانه رحم رخ می دهند هر چند كه موارد نادری از این نوع حاملگی در سایر قسمت های بدن نظیر طحال مشاهده شده است.
طیفی از عوامل مختلف می توانند در ایجاد حاملگی های نابه جا دخیل باشند. مواردی چون: عفونت های لوله رحمی كه باعث تنگی لوله رحمی و كاهش حركت مژه های مخاط رحمی می شوند و در نتیجه، لانه گزینی تخم لقاح یافته در لوله رحمی اتفاق می افتد، همچنین چسبندگی های اطراف لوله رحمی به دنبال عفونت بعد از زایمان یا سقط، آپاندیست و... كه باعث تنگ شدن لوله رحمی می شوند و نیز سزارین كه باعث افزایش احتمال نابه جا در زایمان های بعدی می شود.
پس از یك بار حاملگی نابه جا شانس حاملگی نابه جای بعدی ۱۵ تا ۷ درصد است. همچنین، مصرف قرص های جلوگیری از بارداری نوع پروژسترونی، استفاده از آی یو دی، استعمال دخانیات، برخی از تومورهای رحمی نظیر لیومیوم ها،جراحی قبلی لگنی یا شكمی و... نیز از عواملی هستند كه شانس حاملگی خارج رحمی را افزایش می دهند. از موارد جالب توجه دیگر، بروز بیشتر این عارضه در زنان غیرسفید پوست نسبت به زنان سفید پوست در تمام گروه های سنی است.
●حاملگی شكمی
حاملگی های شكمی اصولاً به دنبال پارگی حاملگی های لوله ای ایجاد می شوند كه در بیشتر موارد جنین زنده نمی ماند. در حاملگی شكمی، جنین در حفره شكم در كنار روده ها قرار می گیرد و بیمار از علایمی مثل تهوع، استفراغ، اتساع شكم، اسهال، درد شكمی و یبوست شاكی است. در این حاملگی، جنین از روی شكم به آسانی قابل لمس است. اختصاصی ترین و دقیق ترین راه تشخیص حاملگی شكمی MRI است.
●حاملگی دهانه رحم
در گذشته، حاملگی های داخل دهانه رحم بسیار نادر بودند اما امروز به دلیل استفاده گسترده از روش های كمك باروری نظیر لقاح آزمایشگاهی (آی وی اف) شیوع آن افزایش پیدا كرده است. این نوع حاملگی ها به ندرت از هفته بیستم بارداری عبور می كنند، چرا كه اصولاً به دلیل ایجاد عوارضی چون خونریزی، ختم حاملگی ضرورت می یابد. خونریزی های بدون درد در بیشتر موارد اولین علامت این حاملگی هستند و به دلیل خطرات ناشی از خونریزی كنترل نشده روش های غیر جراحی برای درمان حاملگی های دهانه رحم استفاده می شوند.
●حاملگی تخمدانی
لانه گزینی جنین داخل تخمدان به ندرت اتفاق می افتد. علایم این حاملگی شبیه علایم حاملگی لوله ای است و تشخیص آن توسط سونوگرافی صورت می گیرد و درمان این حاملگی به روش جراحی است.
حاملگی نابجای هتروتیپیك
هرگاه حاملگی لوله ای با یك حاملگی داخل رحمی همراه شود به آن حاملگی نابه جای هتروتیپیك گویند. تشخیص این نوع حاملگی بسیار دشوار است و امروز به دلیل استفاده فراوان روشهای كمك باروری، پزشكان با افزایش شیوع آن مواجه شده اند. انواع دیگری از حاملگی هتروتیپیك گزارش شده است از جمله حاملگی هتروتیپیك دهانه رحم و تخمدان.
●حاملگی نابجای چند جنینی
ممكن است دو جنین داخل یك لوله و یا یك جنین در یك لوله و جنین بعدی در لوله دیگر مسبب ایجاد حاملگی نابجای چند جنینی شوند كه البته این مورد بسیار نادر است.
افسانه بهرامی
منبع : روزنامه همشهری


همچنین مشاهده کنید