۲۱ آبان ـ ۱۲ نوامبر ـ اصفهان باردیگر پایتخت ایران شد

۱۲نوامبر سال ۱۵۹۸ میلادی (۲۱ آبان) شهر اصفهان یك بار دیگر پایتخت ایران شد. شاه عباس اول تصمیم به انتقال پایتخت از قزوین گرفته بود و كار این انتقال هفت سال طول كشیده بود.
به نوشته برخی از مورخان، شاه عباس پس از انجام كودتا بر ضد پدرش و بركنار ساختن او، به این سبب كه در قزوین، مادرش به دست قزلباشها كشته شده بود، مایل نبود كه درآن شهر بماند و در نخستین فرصت اصفهان را پایتخت قرار داد و با این كار، در عین حال خود را از دست قزلباشها كه یك سپاه متعلق به چند ایل بودند خلاص كرد و بعدا یك ارتش سراسری (عمومی) برای ایران به وجود آورد. مورخان دیگر، اهمیت موقع جغرافیایی اصفهان را كه در مركز كشور و بر سر راههای تجاری قرار دارد دلیل انتخاب آن به پایتختی دانسته اند.
درنخستین مراسم رسمی نوروز كه در اصفهان برگزار شد، شاه عباس تاكید كرده بود كه اصفهان تا ابد پایتخت ایران خواهد بود و دستور داده بود كه در اصفهان به كشورهایی كه در ایران نمایندگی سیاسی و بازرگانی داشتند، زمین رایگان داده شود تا برای خود سفارتخانه بسازند و از دولتهای دیگر خواسته بود كه در اصفهان سفارتخانه و مركز تجاری دایر كنند. شاه عباس سپس به آبادانی اصفهان پرداخت تا زیباترین شهر جهان شود. وی در اصفهان یك محله تازه برای كسانی كه با او از قزوین نقل مكان كرده بودند بساخت كه به عباس آباد معروف شده است. شاه عباس كه در هرات متولد شده بود پیش از كودتا بر ضد پدرش، حكمران خراسان بود و در هرات می نشست. وی از ۱۵۸۸ تا ۱۶۲۹ بر ایران حكومت كرد و کوشش بسیار بعمل آورد تا مرزهای ایران را به حدود دوران ساسانیان برساند. از کارهای نظامی مهم دوران او اخراج پرتغالیها از بحرین و سراسر خلیج فارس بود.
پیش از دوران سلطنت شاه عباس، اصفهان در سال ۹۳۱ میلادی به تصمیم «مرداویز» قهرمان ملی ما كه سودای احیاء امپراتوری ایران باهمه مراسم و آیین های باستانی اش را در سر داشت، پایتخت اعلام شده بود. وی نخستین مراسم«سده» پس از ساسانیان را در همین شهر برگزار كرده بود و سخن گفتن و نوشتن، جز به فارسی را ممنوع ساخته بود. طغرل سلجوقی نیز مدتی اصفهان را پایتخت خود کرده بود. در سال ۱۹۱۵ (۱۲۹۴ خورشیدی ـ زمان سلطنت احمد شاه ) هم تصمیم گرفته شد كه اصفهان پایتخت شود كه عملی نگردید.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز