۱۰ آذر ـ ۱ دسامبر ـ ماحصل بحث درباره کودتاهای ایران( ۲۸ مرداد ) و گواتمالا در دانشگاه نورث استرن آمریکا

در نوامبر ۲۰۰۳ دردانشگاه« نورث ایسترن » آمریكاسمیناری به منظور بررسی و چگونگی و نتایج كودتاهای ۱۹۵۳ایران ( ۲۸ مرداد ) و ۱۹۵۴ گواتمالا ( ۱۰ ماه پس از ۲۸ مرداد) برپا شده بود. ماحصل بحث های این سمینار این بود كه دولت آمریكا به هدف خود كه برقراری ثبات همراه با هواداری از این كشور باشد نرسید و با این كه دولت وقت آمریكا با اعزام نیكسون به تهران به شاه گوشزد كرده بود كه «ثبات» بدون رعایت حقوق مردم ، اعتدال و حركت به سوی دمكراسی به وجود نمی آید ، وی به دیكتاتوری كه زاینده ستمكاری است ادامه داد . دولتهای بعدی آمریكا هم به این اندرز ها ادامه دادند كه به گوش شاه فرو نرفت و بالاخره كارتر از او سلب امید كرد و .... سه سال پیش هم بانو آلبرایت وزیر امور خارجه وقت به مشاركت آمریكا در براندازی ۲۸ مرداد اعتراف و ابراز تاسف ضمنی كرد.
در این سمینار، پروفسور مارك گاسیوروسكی استاد دانشگاه دولتی لوئیزیانا گفت: در دوران حكومت دكتر مصدق كه ایران را در مسیر اصلاحات اجتماعی قرار داده بود ، این كشور ازآن چنان دمكراسی و آزادی برخوردار بود كه در طول تاریخ آن مشاهده نشده بود . ترومن این را می دانست و اصرار مقامات انگلیسی را برای براندازی مصدق بارها ردكرده بود ، ولی وسوسه های انگلیسی ها مخصوصا بزرگ جلوه دادن خطر گسترش كمونیسم در ایران در آیزنهاور موثر واقع شد و ....البته انگیزه های اقتصادی( نفت ) و سیاسی هم در اقدام آیزنهاور بی تاثیر نبود.
دكتر سیروس بینا استاد دانشگاه مینه سوتا در این سمینار گفته بود كه دولت امریكا پس از كودتاهای ایران و گواتمالا روی بر قراری دمكراسی در دو كشور پافشاری نكرد و در نتیجه گرفتار دیكتاتوری شدند. در ایران، شاه مخالفان و ناراضیان را به زندان می افكند و نسبت به نظرات و اندرزهای روحانیون بی اعتنا بود و بالاخره مخالفان او كه دمكراتهای ملی( مصدقی ها ) ، چپها و مذهبیون بودند و به یك هدف مشترك
( بركناری شاه ) رسیده بودند با هم متحد شدند و كل نظام را برانداختند . دكتر فریبا زرینه باف استاد دانشگاه نورث وست ( ایلی نوی ) در بحث خود گفته بود كه مخالفت با شاه به تدریج به عدم رضایت از غرب منجر شده بود و ایرانیان كه بیدار شده بودنداز خود می پرسیدند كه چرا سران دمكراسی های غرب به شاه اصرار نمی كنند كه در ایران هم مانند كشورهای آنها دمكراسی برقرار كند ؟ ، و روشنفكران ایرانی كه متوجه این تردید ایرانیان نسبت به غرب شده بودند در دهه های ۱۹۶۰ و۱۹۷۰ آن را تقویت كردند كه به انقلاب انجامید.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز